Khái quát địa lí tự nhiên của tỉnh Hưng Yên

Hưng Yên là một tỉnh nằm ở trung tâm đồng bằng sông Hồng Việt Nam. Trung tâm hành chính của tỉnh là thành phố Hưng Yên nằm cách thủ đô Hà Nội 64 km về phía đông nam, cách thành phố Hải Dương 50 km về phía tây nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Khái quát địa lí tự nhiên của tỉnh Hưng Yên KHÁI QUÁT ĐỊA LÍ TỰNHIÊN CỦA TỈNH HƯNG YÊNHưng Yên (Hán tự: 興安) là một tỉnh nằm ở trung tâm đồng bằngsông Hồng Việt Nam. Trung tâm hành chính của tỉnh là thành phốHưng Yên nằm cách thủ đô Hà Nội 64 km về phía đông nam, cáchthành phố Hải Dương 50 km về phía tây nam. Phía bắc giáp tỉnh BắcNinh, phía đông giáp tỉnh Hải Dương, phía tây và tây bắc giáp thủ đôHà Nội, phía nam giáp tỉnh Thái Bình và phía tây nam giáp tỉnh HàNam. Bản đồ Việt Nam với tỉnh Hưng Yên được tô đậmHành chínhTỉnh Hưng Yên được phân chia thành 11 đơn vị hành chính bao gồmthành phố Hưng Yên và 9 huyện: Thành phố Hưng Yên Ân Thi Khoái Châu Kim Động Mỹ Hào Phù Cừ Tiên Lữ Văn Giang Văn Lâm Yên MỹLịch sửTỉnh Hưng Yên nguyên thuộc thừa tuyên Sơn Nam đặt vào nămQuang Thuận thứ 10 đời Lê (1469). Đến năm Cảnh Hưng thứ 2(1741) thì chia thành Sơn Nam Thượng và Sơn Nam Hạ. Đời nhàNguyễn năm Minh Mệnh thứ 3 (1822), Sơn Nam Thượng được đổithành trấn Sơn Nam còn Sơn Nam Hạ thì gọi là trấn Nam Định. NămMinh Mệnh thứ 12 (1831), tỉnh Hưng Yên được thành lập gồm cáchuyện Đông Yên, Kim Động, Thiên Thi, Tiên Lữ, Phù Dung của trấnSơn Nam và Thần Khê, Hưng Nhân, Duyên Hà của trấn Nam Định(các huyện Thần Khê, Duyên Hà và Hưng Nhân sau bị cắt vào tỉnhThái Bình mới thành lập) [1].Tuy là tỉnh mới chỉ non 200 năm, vùng đất Hưng Yên đã nổi danhtừ thời kỳ Trịnh - Nguyễn phân tranh trước đó với Phố Hiến, vốn làthương cảng đô hội quan trọng bậc nhất ở Đàng Ngoài. Thuyền bèngược sông Hồng lên Thăng Long Kẻ Chợ đều phải dừng ở PhốHiến đợi giấy phép nên Phố Hiến trở thành tụ điểm sầm uất. NgườiTàu, người Nhật và người Tây phương đều đến đấy buôn bán. Do vậydân gian đã có câu: Thứ nhất kinh kỳ, thứ nhì phố Hiến.Điều kiện tự nhiênHưng Yên nằm ở trung tâm đồng bằng Bắc Bộ, trong vùng kinh tếtrọng điểm phía bắc, là tỉnh đồng bằng không có rừng, núi và biển.Độ cao đất đai không đồng đều mà hình thành các dải, các khu, vùngcao thấp xen kẽ nhau như làn sóng.Điểm trung tâm của đồng bằng Bắc Bộ nằm ở thôn Dung (ThiênXuân), xã Hưng Đạo, huyện Tiên Lữ. [2]. Bản đồ Hưng YênHưng Yên nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, chia làm 4 mùarõ rệt (xuân, hạ, thu, đông). Mùa mưa kéo dài từ cuối tháng 4 đếntháng 10 hàng năm. Lượng mưa trong mùa mưa chiếm tới 70% tổnglượng mưa cả năm. Diện tích: 923,09 km² (rộng hơn Hà Nam, Bắc Ninh)[3]. Lượng mưa trung bình hàng năm: 1.450 – 1.650 mm Nhiệt độ trung bình: 23,2°C Số giờ nắng trong năm: 1.519 giờ Độ ẩm tương đối trung bình: 85 – 87%Tọa độ Vĩ độ: 20°36′-21°01′ Bắc Kinh độ: 105°53′-106°17′ ĐôngDân sốNăm 2003 Hưng Yên có 1.116.000 người với mật độ dân số 1.209người/km².Thành phần dân sốTỷ lệ dân số làm nông nghiệp rất cao, ước tính 80-90%. Tuy nhiên,gần đây tỷ lệ này thay đổi một cách nhanh chóng do tốc độ phát triểncủa công nghiệp, dịch vụ có xu hướng tăng nhanh hơn. Tỷ lệ dân sốlàm nông nghiệp năm 2008 ước tính còn 50-55%, công nghiệp 37%,dịch vụ 13%Kinh tếTổng sản phẩm trong tỉnh (GDP) năm 2003 ước đạt 4.169 tỷ đồng(chỉ số giá năm 1994). Cơ cấu: Nông nghiệp - Công nghiệp - Dịch vụlà 35,34% - 33,17% - 31,48%Giao thôngTrên địa bàn Hưng Yên có các quốc lộ sau chạy qua: 5A: Như Quỳnh - Minh Đức 39A: Phố Nối - Triều Dương 38: Cống Tranh - Trương Xá, thành phố Hưng Yên - cầu Yên Lệnh 38B (39B cũ): Cầu Tràng - Chợ GạoĐường sắt: tuyến đường sắt Hà Nội-Hải Phòng chạy qua địa phậnHưng Yên 17 km, từ Như Quỳnh tới Lương Tài.Đường thủy: Sông Hồng là ranh giới của Hưng Yên với các tỉnh,thành phía tây, dài 57 km. Sông Luộc là ranh giới với tỉnh Thái Bìnhdài 25 km. Sông Luộc và sông Hồng giao nhau tại địa phận thành phốHưng Yên. Ngoài ra còn các sông nhỏ khác như: sông Sặt (sông KẻSặt), sông Chanh, sông Cửu An (sông Cửu Yên), sông Tam Đô, sôngĐiện Biên, v.v. Hệ thống đại thủy nông Bắc Hưng Hải chủ yếu phụcvụ tưới tiêu cho nông nghiệp tỉnh này.Giáo dụcNăm 2003, theo số liệu của Sở Giáo dục và Đào tạo Hưng Yên, HưngYên có 95.160 học sinh tiểu học, 98.240 học sinh trung học cơ sở và39.459 học sinh trung học. Số trường học tương ứng theo ba cấp là168, 166 và 27.Văn hóa - xã hội, các di tích lịch sửCư dân Hưng Yên chủ yếu là nông dân, lúa nước là cây trồng chínhgắn với sự chinh phục châu thổ sông Hồng nên văn minh, văn hóaHưng Yên là văn minh, văn hóa lúa nước, văn minh, văn hóa sôngHồng. Về văn học dân gian, ngoài cái chung của văn học dân gianđồng bằng Bắc Bộ, còn có những cái riêng mà chỉ Hưng Yên mới có,chẳng hạn như lời của các bài hát trống quân - một lối hát phổ biến ởHưng Yên xưa kia, hiện nay vẫn còn giữ được.Một số câu ca dao tiêu biểu cho địa phương tính:• Thứ nhất kinh kỳ, thứ nhì Phố Hiến.• Dù ai buôn bắc bán đông,Đố ai quên được nhãn ...