Khí phế thũng (Kỳ 2)

Lâm sàng: - Triệu chứng nổi bật nhất của hai loại khí phế thũng như sau: 4.1. Khí phế thũng trung tâm tiểu thuỳ: Triệu chứng chính là của viêm phế quản mạn tính . Thường có những đợt bội nhiễm phế quản. Khám phổi trong đợt bùng phát có ran ẩm, ran ngáy, ran rít và rì rào phế nang giảm. Khi xuất hiện khó thở gắng sức, môi tím, giãn lồng ngực, gõ vang là triệu chứng của khí phế thũng. Phù, gan to, tĩnh mạch cổ nổi là biến chứng tâm phế mạn. Còn gọi là typ:...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Khí phế thũng (Kỳ 2) Khí phế thũng (Kỳ 2) 4. Lâm sàng: - Triệu chứng nổi bật nhất của hai loại khí phế thũng như sau: 4.1. Khí phế thũng trung tâm tiểu thuỳ: Triệu chứng chính là của viêm phế quản mạn tính . Thường có những đợt bội nhiễm phế quản. Khám phổi trong đợt bùng phát có ran ẩm, ran ngáy, ran rít và rì rào phế nang giảm. Khi xuất hiện khó thở gắng sức, môi tím, giãn lồng ngực, gõ vang là triệu chứng của khí phế thũng. Phù, gan to, tĩnh mạch cổ nổi là biến chứng tâm phế mạn. Còn gọi là typ: phù-tím ( hoặc xanh phị ). - Xquang: hình ảnh phổi bẩn ( Dirty lung ), hội chững giãn phổi ở 2 thuỳ trên dấu hiệu các khấc ở lồng ngực hai bên, mạch máu ở thuỳ trên thưa thớt, động mạch phổi giãn rộng, viêm quanh tiểu phế quản. - Chức năng hô hấp: rối loạn tắc nghẽn cố định ( test Salbutamol 200 mg FEV1 tăng không quá 15% ) rối loạn khí máu ( PaO2 giảm, PaCO2 tăng ) tăng áp lực trung bình của động mạch phổi. - Biến chứng: suy hô hấp cấp ( do đợt nhiễm khuẩn phế quản ) , tràn khí màng phổi ( do vỡ bóng khí ), tắc nghẽn động mạch phổi. - Tiến triển: thường tử vong sau 10 - 20 năm từ khi có khó thở. 4.2. Khí phế thũng toàn tiểu thuỳ: Khó thở xuất hiện từ sớm, giãn lồng ngực ( lồng ngực biến dạng hình thùng ), gõ vang, rì rào phế nang giảm ( phổi êm ), nghe tiếng tim mờ. Khi khó thở phải chúm môi thổi ra , các cơ hô hấp phụ co rút mạnh. Vì không có tác dụng Shunt, nên môi vẫn hồng, gọi là typ hồng-thổi. Bệnh nhân thường gầy sút. Khám thường thấy dấu hiệu Campbell và dấu hiệu Hoover. - Xquang chụp phổi thẳng nghiêng khi hít vào sâu hoặc thở ra cố, thấy phổi không tối lại. Trên phim thẳng thấy phổi tăng sáng, đỉnh phổi tròn, các khoang gian sườn giãn, vòm hoành dẹt và hạ thấp, mạch máu phổi thưa thớt, tim hình giọt nước, có thể thấy khí phế thũng bong bóng ở đáy phổi. Trên phim nghiêng thấy góc ức hoành > 900 , xương ức đẩy ra trước, khoảng sáng sau ức và sau tim rộng ra, khoảng cách ức - quai động mạch chủ > 3 cm . Dấu hiệu Schorr: vòm hoành dẹt, khoang gian sườn giãn rộng và phình ra, nhìn rõ khi chụp chếch. - Chức năng hô hấp: khí cặn tăng, dung tích toàn phổi tăng, SaO2 giảm khi gắng sức, khả năng khuếch tán Oxy giảm, thông khí phế nang giảm toàn bộ khi 70% nhu mô phổi bị phá huỷ. Thường có rối loạn tắc nghẽn và hỗn hợp. - Tiến triển và biến chứng: suy hô hấp khi có nhiễm khuẩn phế quản phổi hoặc tràn khí màng phổi. Tâm phế mạn. Thể ác tính ở thanh niên : phổi tan biến dần ( nhu mô phổi bị phá huỷ đần dần từ hai đáy trở nên ) , suy mòn tăng dần trong vòng vài năm và tử vong. Các loại khí phế thũng khác biểu hiện lâm sàng không rõ rệt. Thường chỉ phát hiện nhờ Xquang và đo thông khí phổi. 4.3. Khám: Nhìn chung đối với hai loại khí phế thũng trên khám thường thấy: Lồng ngực giãn, giảm cử động thở, gõ vang thường xuyên. Nghe: rì rào phế nang giảm. Tuỳ nguyên nhân có thể kèm theo hội chứng phế quản. 4.4. Xquang: + Chụp Xquang chuẩn thấy 3 triệu chứng chính: . Căng giãn phổi. . Giảm tuần hoàn phổi. . Các bóng khí thũng. + Chiếu điện: . Phổi tăng sáng, gian sườn giãn rộng, vòm hoành hạ thấp và giảm cử động thở. Chụp cắt lớp vi tính độ phân giải cao có thể rõ hình ảnh của giãn phế nang, hình ảnh các bóng khí và đánh giá tình trạng chức năng các phần phổi còn lại. 4.5. Chức năng hô hấp: FEV1 giảm ( typ B ), FEV1 / FVC giảm ( typ A ). FVC giảm, PaO2 giảm, PaCO2 tăng ở giai đoạn muộn. 4.6. Xét nghiêm khác: Máu ngoại vi thường thấy đa hồng cầu, điện tim: có sóng P phế, trục phải, dầy thất phải ( thường gặp trong khí phế thũng typ B ). 5. Chẩn đoán phân biệt: Hen phế quản, tràn khí màng phổi, kén khí phổi và các trường hợp giãn phổi khác. 6. Điều trị: - Thể dục, khí công, tập thở bụng. - Lưu thông đường thở, thở Oxy. - Điều trị biến chứng. - Điều trị đợt bùng phát của viêm phế quản mạn. - Dự phòng bội nhiễm, chống lạnh, chống bụi. - Dùng các Vitamin A, C, E. ...