Kiểm soát chuyển giá đối với doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trên địa bàn thành phố Hà Nội

Trên cơ sở nguồn thông tin thứ cấp về DN FDI và thực trạng kiểm soát chuyển giá đối với nhóm doanh nghiệp này, tác giả bài viết phân tích, đánh giá những khó khăn, vướng mắc trong thanh tra giá chuyển nhượng (chuyển giá) của DN FDI trên địa bàn Hà Nội, từ đó đề xuất một vài giải pháp nhằm tăng cường và hoàn thiện hoạt động kiểm soát chuyển giá của các cơ quan quản lý nhà nước thời gian tới.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kiểm soát chuyển giá đối với doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trên địa bàn thành phố Hà Nội Kinh tÕ vμ qu¶n lý KIỂM SOÁT CHUYỂN GIÁ ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP CÓ VỐN ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI Nguyễn Tuấn Anh Trường Đại học Thương mại Email: anhnguyenhp2903@gmail.com Ngày nhận: 01/03/2019 Ngày nhận lại: 15/03/2019 Ngày duyêt đăng: 19/03/2019 H iện tượng chuyển giá và quản lý nhà nước đối với hoạt động chuyển giá của doanh nghiệp (DN) có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tại Việt Nam đã được nhiều nhà quản lý, nhà nghiên cứu cũng như các phương tiện truyền thông bình luận, phân tích và cho thấy, đấu tranh nhằm ngăn chặn, đẩy lùi hành vi chuyển giá không hề dễ dàng. Mặc dù, các văn bản pháp lý (Thông tư 66/2010/TT-BTC, Nghị định 20/2017/NĐ-CP, Thông tư 41/2017/TT-BTC) đã được ban hành, tạo cơ sở pháp lý cho các cơ quan quản lý nhà nước thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động chuyển giá, nhưng kết quả đạt được còn khiêm tốn. Thực tế có những DN FDI báo cáo thua lỗ liên tục trong nhiều năm liền nhưng vẫn đầu tư mở rộng sản xuất kinh doanh. Hiện ở Việt Nam có khoảng hơn 17.000 DN FDI, riêng địa bàn thành phố Hà Nội có trên 6.400, trong đó số lượng DN có kê khai giao dịch liên kết là hơn 1.100. Trên cơ sở nguồn thông tin thứ cấp về DN FDI và thực trạng kiểm soát chuyển giá đối với nhóm doanh nghiệp này, tác giả bài viết phân tích, đánh giá những khó khăn, vướng mắc trong thanh tra giá chuyển nhượng (chuyển giá) của DN FDI trên địa bàn Hà Nội, từ đó đề xuất một vài giải pháp nhằm tăng cường và hoàn thiện hoạt động kiểm soát chuyển giá của các cơ quan quản lý nhà nước thời gian tới. Từ khóa: doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, chuyển giá, giá chuyển nhượng, giao dịch liên kết, kiểm soát chuyển giá. 1. Thực trạng DN FDI trên địa bàn Hà Nội hạn, chuyển cơ quan thuế quản lý, không hoạt Đến cuối năm 2018, tổng số DN FDI trên động tại địa chỉ đã đăng ký). Tuy nhiên, kết địa bàn Hà Nội đã được cấp mã số thuế là quả kinh doanh của khối DN FDI trên địa bàn 8.688 DN, trong đó số DN đang hoạt động là không mấy khả quan. Theo số liệu thống kê 6.423 DN, chiếm 73,9% (2.265 DN còn lại ở từ báo cáo tài chính của các DN FDI do Cục trạng thái ngừng hoạt động, đã chấm dứt hiệu thuế TP Hà Nội quản lý, số DN lỗ năm 2016 lực mã số thuế, tạm ngừng kinh doanh có thời - 2017 nhiều hơn DN lãi, chiếm tới 55 - khoa học  Sè 127/2019 thương mại 23  Kinh tÕ vμ qu¶n lý Bảng 1: Số lượng DN FDI trên địa bàn Hà Nội Chæ tieâu 2016 2017 2018 Soá löôïng DN ñaõ caáp maõ soá thueá* 7.417 8.259 8.688 Soá löôïng DN thöïc teá ñang hoaït ñoäng* 5.180 5.999 6.423 * Số liệu lũy kế đến cuối các năm Nguồn: Cục Thuế TP Hà Nội 57%/tổng số DN (xem bảng 2). Thời gian gần hành Quyết định số 141/QĐ-TCT ngày đây, công tác quản lý thuế của Cục cho thấy 15/02/2012 thành lập Tổ Quản lý thuế đối với hàng loạt DN FDI đang hoạt động trên địa hoạt động chuyển giá thuộc Tổng cục thuế. bàn thành phố Hà Nội có kê khai kết quả kinh Đây là bộ phận đầu tiên chuyên trách tư vấn doanh lỗ liên tục, nhưng vẫn tiếp tục đầu tư, tham mưu cho TCT. Ngày 12/06/2012, Cục mở rộng SXKD tăng doanh thu; nhiều DN có Thuế TP Hà Nội ban hành Quyết định số lỗ cộng dồn lớn hơn số vốn đầu tư ban đầu. 14373/QĐ-CT-TCCB thành lập Tổ công tác Có những DN FDI đầu tư 10 năm lỗ, 15 năm triển khai chuyên đề Quản lý giá chuyển cũng lỗ, cá biệt có trường hợp hơn 20 năm lỗ nhượng đối với lĩnh vực xây dựng và kinh liên tục nhưng vẫn đầu tư mở rộng sản xuất doanh bất động sản. Năm 2014, Cục Thuế TP kinh doanh. Hà Nội thành lập Tổ triển khai công tác thanh Bảng 2: Kết quả kinh doanh của DN FDI trên địa bàn Hà Nội tra các DN liên kết có dấu hiệu chuyển giá. Ngày Chæ tieâu 2016 2017 16/11/2015, Cục thuế TP Soá DN kinh doanh coù laõi (%) 45 43 Hà Nội tổ chức hội nghị Soá DN kinh doanh loã (%) 55 57 công bố Quyết định số Soá loã cuûa DN (tyû ñoàng) 10.601 6.785 1483/QĐ-BTC ngày Toång Nôï phaûi traû (tyû ñoàng) 172.497 495.068 29/7/2015 của Bộ Tài Voán chuû sôû höõu (tyû ñoàng) 746.610 216.517 chính và công bố nhân sự. Phòng Thanh tra giá Nguồn: Báo cáo sức khỏe doanh nghiệp - Cục thuế TP Hà Nội chuyển nhượng (GCN) chính thức đi vào hoạt 2. Thực trạng tổ chức thanh tra và động từ ngày 16/11/2015, thực hiện chức những khó khăn, vướng mắc trong kiểm năng nhiệm vụ theo quy định tại Quyết định soát chuyển giá đối với DN FDI trên địa số 1574/QĐ-TCT ngày 01/9/2015 của Tổng bàn Hà Nội cục Thuế. Ban đầu thành lập, Phòng thanh tra * Thực trạng tổ chức thanh tra giá chuyển GCN có 14 người, trong đó có 1 trưởng nhượng phòng, 2 phó phòng và 11 thanh tra viên. Đến Trước năm 2011, Cục Thuế TP Hà Nội tháng 8/2018, Phòng thanh tra GCN có 17 chưa có bộ phận chuyên trách nào về chuyển người và thành lập 6 Đoàn thanh tra (xem giá. Năm 2012 Tổng Cục Thuế (TCT) ban Hình 1). Nhân sự của Phòng được điều động khoa học ...