Kiến thức văn lớp 12: Nghị luận xã hội (phần 17)

Mọi cuộc chiến tranh rồi sẽ qua đi, bụi thời gian có thể phủ dày lên hình ảnh của những anh hùng vô danh nhưng văn học với sứmệnh thiêng liêng của nó đã khắc tạc một cách vĩnh viễn vào tâm hồn người đọc hình ảnh những người con anh hùng của đất nước đã ngã xuống vì nền độc lập của Tổ quốc trong suốt trường kỳ lịch sử.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kiến thức văn lớp 12: Nghị luận xã hội (phần 17)Kiến thức lớp 12Nghị luận xã hội-phần17Đề 3: Phân tích khổ thơ sau được tríchtrong bài Tây Tiến của Quang Dũng: Tây Tiến đoàn quân không mọc tóc..........................Sông Mã gầm lên khúc độc hành BÀI LÀM:Mọi cuộc chiến tranh rồi sẽ qua đi, bụi thời gian có thể phủ dàylên hình ảnh của những anh hùng vô danh nhưng văn học với sứmệnh thiêng liêng của nó đã khắc tạc một cách vĩnh viễn vào tâmhồn người đọc hình ảnh những người con anh hùng của đấtnước đã ngã xuống vì nền độc lập của Tổ quốc trong suốt trườngkỳ lịch sử. ở trong thơ Quang Dũng cũng đã dựng lên một bứctượng đài bất tử như vậy về người lính cách mạng trong cuộckháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp xâm lược nước ta.Đó là bức tượng đài đã làm cho những người chiến sĩ yêu nướctừng ngã xuống trong những tháng năm gian khổ ấy bất tử cùngthời gian Tây Tiến đoàn quân không mọc tóc Quân xanh màu lá dữ oai hùm Mắt trừng gửi mộng qua biên giới Đêm mơ Hnội dáng kiều thơm Rải rác biên cương mồ viễn xứ Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh áo bào thay chiếu anh về đất Sông Mã gầm lên khúc độc hànhTây Tiến của Quang Dũng là dòng hồi ức vô cùng thương nhớvề những đồng đội của nhà thơ, những người đã từng sống, từngchiến đấu nhưng cũng có người đã hy sinh, những người đã trởvề với đất mẹ yêu thương, nhưng dẫu sao đó cũng là nhữngngười mãi mãi nằm lại nơi biên cương hay miền viễn xứ. Chính vìthế QDũng không chỉ dựng lại cả một hình ảnh của đoàn binh TâyTiến trên những chặng đường hành quân gian khổ hy sinh màđời vẫn cứ tươi như ở 14 dòng thơ đầu tiên. Và QDũng cũngkhông chỉ khắc tạc hình ảnh của những người lính với một đờisống tình cảm hết sức phong phú, những tình cảm lớn lao là tìnhquân dân. QDũng đã đặc biệt quan tâm tới ý tưởng dựng tượngđài người lính Tây Tiến trong tác phẩm của mình. Nhà thơ đã sửdụng hệ thống ngôn ngữ giàu hình ảnh, hàng loạt những thủpháp như tương phản, nhân hoá, tăng cấp ý nghĩa để tạo ấntượng mạnh để khắc tạc một cách sâu sắc vào tâm trí người đọchình ảnh những người con anh hùng của đất nước, của dtộc. Đólà bức tượng đài sừng sững giữa núi cao sông sâu, giữa mộtkhông gian hùng vĩ như chúng ta đã thấy trong các câu thơ Tây Tiến đoàn quân ..... khúc độc hànhBức tượng đài người lính Tây Tiến trước hết được khắc hoạ lêntừ những đường nét nhằm tô đậm cuộc sống gian khổ của họ.Nếu như ở những đoạn thơ trước đó người lính mới chỉ hiện ratrong đoàn quân mỏi trong câu: Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi Hay trong khung cảnh hết sức lãng mạn trong đêm liên hoan,đêm lửa trại thắm tình cá nước thì ở đây là hình ảnh đoàn binhkhông mọc tóc da xanh như lá rừng. Cảm hứng chân thực củaQuang Dũng đã không né tránh việc mô tả cuộc sống gian khổmà người lính phải chịu đựng. Những cơn sốt rét rừng làm tóc họkhông thể mọc được (chứ không phải họ cố tình cạo trọc để đánhgiáp lá cà cho dễ như nhiều người từng nói). Cũng vì sốt rét rừngmà da họ xanh như lá cây (chứ không phải họ xanh màu lá nguỵtrang), vẻ ngoài dường như rất tiều tuỵ. Nhưng thế giới tinh thầncủa người lính lại cho thấy họ chính là những người chiến binhanh hùng, họ còn chứa đựng cả một sức mạnh áp đảo quân thù,họ dũng mãnh như hổ báo, hùm beo. Cái giỏi của QDũng là môtả người lính với những nét khắc khổ tiều tuỵ nhưng vẫn gợi raâm hưởng rất hào hùng của cuộc sống. Bởi vì câu thơ Tây Tiếnđoàn binh không mọc tóc với những thanh trắc rơi vào trọng âmđầu của câu thơ như tiến, mọc tóc. Nhờ những thanh trắc ấymà âm hưởng của câu thơ vút lên. Chẳng những thế, họ còn làcả một đoàn binh. 2 chữ đoàn binh âm Hán Việt đã gợi ra mộtkhí thế hết sức nghiêm trang, hùng dũng. Và đặc biệt hai chữTây Tiến mở đầu câu thơ không chỉ còn là tên gọi của đoànbinh nữa, nó gợi ra hình ảnh một đoàn binh dù đầu không mọctóc vẫn đang quả cảm tiến bước về phía Tây. Thủ pháp tươngphản mà QDũng sử dụng ở câu thơ Quân xanh màu lá dữ oaihùm không chỉ làm nổi bật lên sức mạnh tinh thần của người línhmà còn thấm sâu màu sắc văn hoá của dân tộc. ở đây, nhà thơkhông chỉ muốn nói rằng những người lính Tây Tiến như chúasơn lâm, không phải muốn động vật hoá người lính Tây Tiếnmà muốn nói tới sức mạnh bách chiến bách thắng bằng một hìnhảnh quen thuộc trong thơ văn xưa. Phạm Ngũ Lão cũng ca ngợingười anh hùng vệ quốc trong câu thơ Hoành sóc giang san cáp kỷ thu Tam quan kỳ hổ khí thôn ngưuVà ngay cả Hồ Chí Minh trong Đăng sơn cũng viết Nghĩa binh tráng khí thôn ngưu đẩu Thể diện sài long xâm lược quânCó thể nói Quang Dũng đã sử dụng một môtíp mang đậm màusắc phương Đông để câu thơ mang âm vang của lịch sử, hìnhtượng người lính cách mạng gắn liền với sức mạnh truyền thốngcủa dtộc. Đọc câu thơ: Quân xanh màu lá dữ oai hùm ta nhưnghe thấy âm hưởng của một hào khí ngút trời Đông á.Hình tượng người lính Tây Tiến bỗng nhiên trở nên rất đẹp khiQuang Dũng bổ sung vào bức tượng đài này chất hào hoa, lãngmạn trong tâm hồn họ Mắt trừng gửi mộng qua biên giới Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơmTrước hết đó là một vẻ đẹp tấm lòng luôn hướng về Tquốc,hướng về Thủ đô. Người lính dẫu ở nơi biên cương hay viễn xứxa xôi mà lòng lúc nào cũng hướng về HNội. Ta bỗng nhớ đếncâu thơ của Huỳnh Văn Nghệ: Từ thuở mang gươm đi mở nước Nghìn năm thương nhớ đất Thăng LongNgười lính Tây Tiến dẫu mắt trừng gửi mộng qua biên giới màniềm thương nỗi nhớ vẫn hướng về một dáng kiều thơm. Đãmột thời, với cái nhìn ấu trĩ, người ta phê phán thói tiểu tư sản,thực ra nhờ vẻ đẹp ấy của tâm hồn mà người lính có sức mạnhvượt qua mọi gian khổ, người lính trở thành một biểu ...