Kỹ thuật chăn nuôi lợn nái mắn đẻ sai con -Chương 3

Kỹ thuật chăn nuôi lợn nái mắn đẻ sai con. Chương 3: Khả năng sinh sản của lợn nái
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kỹ thuật chăn nuôi lợn nái mắn đẻ sai con -Chương 3 Ch−¬ng III KH¶ N¡NG SINH S¶N CñA LîN N¸II. sINH Lý §éNG DôC vµ PHèi GièNG CñA LîN Néi, LîN LAI vµ lîN NGo¹i1. Tuæi ®éng ®ùc ®Çu tiªnTuæi ®éng dôc ®Çu tiªn ë lîn néi (Ø, Mãng C¸i) rÊt sím: 4-5 th¸ng tuæi khi khèi l−îng ®¹t tõ20-25kg.ë lîn n¸i lai tuæi ®éng ®ùc ®Çu tiªn muén h¬n so víi lîn néi thuÇn. ë lîn lai F1 (cã 1/2 m¸unéi) ®éng ®ùc b¾t ®Çu lóc 6 th¸ng tuæi, khi khèi l−îng c¬ thÓ ®¹t 50-55kg. ë lîn ngo¹i ®éng®ùc muén h¬n so víi lîn lai, tøc lµ ®éng dôc lóc 6-7 th¸ng tuæi khi lîn cã khèi l−îng 65-68kg.Kh«ng cho lîn phèi gièng ë thêi kú nµy v× c¬ thÓ lîn ch−a ph¸t triÓn ®Çy ®ñ, ch−a tÝch tô®−îc chÊt dinh d−ìng nu«i thai, trøng ch−a chÝn mét c¸ch hoµn chØnh.§Ó ®¹t ®−îc hiÖu qu¶ sinh s¶n tèt vµ duy tr× con n¸i sinh s¶n l©u bÒn, cÇn bá qua 1-2 chu kú®éng dôc, råi míi cho phèi gièng.2. Tuæi ®Î løa ®ÇuLîn n¸i néi (Ø, Mãng C¸i) trong s¶n xuÊt, tuæi ®Î løa ®Çu th−êng tõ 11-12 th¸ng tuæi. Nh−vËy løa ®Çu cho phèi lóc 7 th¸ng tuæi. VÒ khèi l−îng cÇn ®¹t tõ 45-50kg, nÕu cho phèi víi®ùc ngo¹i ®Ó cã ®µn con lai kinh tÕ.Lîn n¸i lai vµ n¸i ngo¹i nªn cho ®Î lÇn ®Çu lóc 12 th¸ng tuæi, nh−ng kh«ng qu¸ 14 th¸ng tuæi.Nh− vËy ph¶i phèi gièng løa ®Çu ë lîn lai lóc 8 th¸ng tuæi víi khèi l−îng lîn kh«ng d−íi 65-70kg. §èi víi lîn ngo¹i cho phèi gièng lóc 9 th¸ng tuæi víi khèi l−îng kh«ng d−íi 80-90kg(gièng lîn ngo¹i nu«i thÝch nghi t¹i ViÖt Nam).3. Chu kú ®éng dôc cña lîn n¸i vµ ®éng dôc trë l¹i sau ®ÎMét chu kú ®éng dôc cña lîn n¸i lµ 18-21 ngµy, nÕu ch−a cho phèi gièng th× chu kú l¹i nh¾cl¹i.Trong thêi kú nu«i con, lîn n¸i sau khi ®Î 3-4 ngµy hoÆc sau khi ®Î 30 ngµy lîn cã hiÖnt−îng ®éng dôc trë l¹i, th−êng thÊy ë lîn néi.Kh«ng nªn cho phèi gièng lóc nµy, v× bé m¸y sinh dôc cña lîn ch−a phôc håi nh− tr−íc khi®Î, trøng ch−a chÝn ®Òu.NÕu cho phèi ngay, lîn cã chöa võa ph¶i s¶n xuÊt s÷a nu«i con võa ph¶i cÊp c¸c chÊt dinhd−ìng nu«i bµo thai, trong khi ®ã lîn n¸i l¹i cÇn ®ñ dinh d−ìng ®Ó phôc håi søc kháe sau khi®Î. Ngoµi ra lîn cßn dÔ bÞ sÈy thai khi con cßn thóc bó.Sau cai s÷a (lóc 50-55 ngµy) kho¶ng 3-5 ngµy th× lîn n¸i ®éng hín trë l¹i. Thêi gian nµy chophèi gièng, lîn dÔ thô thai vµ trøng chÝn nhiÒu, dÔ cã sè con ®«ng. 25Quan t©m theo dâi ®Ó phèi gièng kÞp thêi lµ th¾ng lîi cña ng−êi nu«i. Nu«i 1-2 con n¸i th×viÖc theo dâi kh«ng khã, nh−ng nu«i nhiÒu tõ 3-5 con cÇn ph¶i ®¸nh dÊu ph©n biÖt con n¸inµo cÇn ®−îc phèi gièng, ®Ó phèi ®óng thêi gian.Tr¸nh ®Ó c¬ thÓ lîn mÑ hao mßn nhiÒu sau khi ®Î sö dông l©u dµi con n¸i.Hao mßn c¬ thÓ ë lîn th−êng tõ 10-20% so víi tr−íc khi ®Î. Trªn møc nµy lîn mÑ cÇn ®−îcchó ý vÒ nu«i d−ìng.Kh«ng Ðp phèi, nÕu lîn n¸i sau khi cai s÷a con mµ c¬ thÓ hao mßn gÇy sót. CÇn ph¶i bá quamét chu kú ®Ó n¸i l¹i søc vµ nu«i ®−îc bÒn l©u h¬n.4. §Æc ®iÓm ®éng dôc ë lîn néi, lîn lai vµ lîn ngo¹i thuÇnCã thÓ chia lµm 3 giai ®o¹n. - Giai ®o¹n tr−íc khi chÞu ®ùc (b¾t ®Çu). - Giai ®o¹n chÞu ®ùc (phèi gièng). - Giai ®o¹n sau chÞu ®ùc (kÕt thóc).a. Giai ®o¹n tr−íc khi chÞu ®ùc.Lîn n¸i thay ®æi tÝnh t×nh: kªu rÝt nhá, kÐm ¨n, nh¶y lªn l−ng con kh¸c. ¢m hé ®á t−¬i, s−ngmäng, cã n−íc nhên ch¶y ra nh−ng ch−a chÞu cho ®ùc nh¶y. Ng−êi nu«i còng kh«ng nªn cholîn phèi vµo lóc nµy, v× sù thô thai chØ thÓ hiÖn sau khi cã c¸c hiÖn t−îng trªn tõ 35-40 giê.§èi víi lîn néi th−êng sím h¬n, tõ 25-30 giê.b. Giai ®o¹n chÞu ®ùc.Lîn kÐm ¨n, ®øng yªn, mª ×, lÊy tay Ên trªn l−ng gÇn m«ng, lîn ®øng im ®u«i v¾t vÒ mét bªn,®ång thêi ©m hé gi¶m ®é s−ng, cã nÕp nh¨n, mµu sÉm hoÆc mµu mËn chÝn, cã n−íc nhênch¶y dÝnh ®ôc, con ®ùc l¹i gÇn th× ®øng im chÞu phèi.Thêi gian nµy kÐo dµi kho¶ng 2 ngµy, nÕu ®−îc phèi gièng th× lîn sÏ thô thai. ë lîn néith−êng ng¾n h¬n, kho¶ng 28-30 giê.c. Giai ®o¹n sau chÞu ®ùc.Lîn n¸i trë l¹i b×nh th−êng, ¨n uèng nh− cò. ¢m hé gi¶m ®é në, se nhá, th©m, ®u«i côpkh«ng cho ®ùc phèi.5. Thêi ®iÓm phèi gièng thÝch hîp§Ó lîn n¸i ®¹t tû lÖ thô thai cao, sè con ®Î ra nhiÒu cÇn tiÕn hµnh phèi gièng ®óng lóc, v× thêigian trøng tån t¹i vµ cã hiÖu qu¶ thô thai rÊt ng¾n, trong khi ®ã th× tinh trïng cã thÓ kÐo dµi vµsèng trong tö cung kho¶ng 45-48 giê.Do vËy thêi ®iÓm phèi gièng thÝch hîp nhÊt lµ gi÷a giai ®o¹n chÞu ®ùc. Nh− vËy ®èi víi lînn¸i lai vµ ngo¹i cho phèi vµo cuèi ngµy thø 3 vµ sang ngµy thø 4, nÕu tÝnh tõ lóc b¾t ®Çu ®éngdôc, hoÆc sau khi cã hiÖn t−îng chÞu ®ùc kho¶ng 6-8 tiÕng th× cho phèi. §èi víi lîn n¸i néicÇn sím h¬n lîn lai vµ lîn ngo¹i thuÇn 1 ngµy vµo cuèi ngµy thø 2 vµ s¸ng ngµy thø 3 do thêigian ®éng dôc ng¾n h¬n (3 ngµy) Xem s¬ ®å.Trong s¶n xuÊt dïng thô tinh nh©n t¹o khi lîn cã triÖu chøng chÞu ®ùc buæi sím th× chiÒu chophèi, nÕu cã triÖu chøng vµo buæi chiÒu th× ®Ó sím h«m sau cho phèi. Nªn cho phèi 2 lÇn ëgiai ®o¹n chÞu ®ùc, nh»m “chÆn ®Çu khãa ®u«i” cña thêi kú r ...