Là nhà báo thì hãy viết đi

Nghề báo được coi là nghề hấp dẫn, vinh quang, có tác động tích cực đến đời sống từng cá nhân đến xã hội, là nghề “ dùng cán bút làm đòn xoay chế độ” như nhà thơ Sóng Hồng ( Trường Chinh ) đã nói, hoặc là công cụ “ chở bao nhiêu đạo thuyền không khẳm, đâm mấy thằng gian bút chẳng tà” như cụ đồ Chiểu đã viết. Vì thế đào tạo nhà báo để làm được những nhiệm vụ trên là một sự nghiệp rất khó khăn. Nghề báo lâu nay vẫn được coi là...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Là nhà báo thì hãy viết đi Là nhà báo thì hãy viết đi Nghề báo được coi là nghề hấp dẫn, vinh quang, có tác động tích cực đến đờisống từng cá nhân đến xã hội, là nghề “ dùng cán bút làm đòn xoay chế độ” như nhàthơ Sóng Hồng ( Trường Chinh ) đã nói, hoặc là công cụ “ chở bao nhiêu đạothuyền không khẳm, đâm mấy thằng gian bút chẳng tà” như cụ đồ Chiểu đã viết. Vì thế đào tạo nhà báo để làm được những nhiệm vụ trên là một sự nghiệp rấtkhó khăn. Nghề báo lâu nay vẫn được coi là nghề “vô sư vô sách” chẳng bao nhiêusách cho đủ, chẳng thầy nào dạy cho hết, dù là “nhất tự vi sư bán tự vi sư” nhưngnhững gì thầy giảng vẫn là hạt mưa trên cát so với biển cả mênh mông của kiến thứcvà thực tiễn trong đời sống báo chí. Đó đây, vẫn có những người không học viết báo vẫn viết rất tốt rất hay, cónhững người không học báo chí vẫn làm tổng biên tập ngon lành, thậm chí khônghọc báo chí vẫn quản lý báo chí được…Bởi một điều nghề báo là nghề của nhiềunghề. Trong nghề báo đã có nhiều nghề khác và ngược lại, trong một số nghề cũngcó tố chất của nghề báo, như công việc viết lách hoặc thông tin truyền thông, quảnlý tư tưởng và văn hoá. Chuyển đổi từ các lĩnh vực khác sang nghề báo không khókhăn lắm, nhưng thực thi nó thế nào mới là quan trọng. Nhưng cho dù như thế, đa số vẫn cho rằng có đào tạo bài bản vẫn tốt hơn làmày mò và tự thân phát triển. Trong một lớp học nghiệp vụ của Trung tâm bồidưỡng nghiệp vụ báo chí phối hợp với đại học báo chí Lille của Pháp mới đây, mộtnhà báo lâu năm đã phát biểu : “học xong mới giật mình, lâu nay mình tưởng mìnhbiết, hóa ra còn thiếu rất nhiều kiến thức, thật là gan cùng mình”. Các sinh viên báo chí cũng vậy. Nhiều sinh viên vào ngành báo chí rồi mớibiết mình chưa hiểu gì về ngành báo chí. lại càng không thể theo được ngành báochí vì chỉ quan tâm đến tấm bằng đại học mà không quan tâm đến khả năng theonghề của mình. Ngành báo chí đứng trước một khó khăn và thử thách không nhỏ : Đào tạobáo chí là đào tạo cử nhân hay dạy nghề ? Các cô cậu cử nhân bước vào các cơ quanbáo chí với tấm bằng đại học và lưng vốn tiếng Anh, vi tính khá hơn hẳn nhiềuphóng viên lâu năm. Nhưng khi tung ra cọ xát với nghề thì : “em vẫn còn bé lắmmấy anh ơi?” Đó là vì thiếu hẳn phần nghề. Hiện nay 99% sinh viên báo chí khiđược hỏi đều trả lời là “ chúng em cần được học nghề nhiều hơn ( và sớm hơn ) là lýthuyết”. 2/3 giảng viên khoa báo chí truyền thông của ĐH KHXH và NV TP HCMcũng mới rời khỏi cái ghế sinh viên mấy năm đi học thạc sĩ rồi bước vào giảng dạynên họ cũng hiểu sự mất cân bằng này. Nhưng đợi chuyển đổi cái tỷ lệ giữa thựctiễn chuyên ngành và lý thuyết thì còn phải chờ đợi quyết định của cấp cao hơn. Vìđào tạo cử nhân nên phải có kiến thức nền bắt buộc của đại học. Còn muốn dạynhiều về nghề, có nhiều thực tiễn thì phải có quỹ thời gian, tiền bạc, có sự phối hợpvới giảng viên là các nhà báo và các tòa soạn, có điều kiện để đi thực tế để kiến tậpvà thực tập nhiều hơn. Thật ra vấn đề còn ở sự chủ động và linh hoạt của khoa báochí truyền thông cũng như giảng viên và sinh viên. Nếu tích cực hơn chủ động hơn,họ cũng sẽ tạo ra được sự thay đổi cần thiết để được học nghề nhiều hơn. Trên mộttờ báo mới đây liệt kê 10 đơn vị báo chí luôn sẵn sàng và tích cực nhận sinh viênthực tập ở TP HCM. Thậm chí không cần đến lịch trình kế hoạch họ vẫn nhận sinhviên thực tập. Thử làm một phép tính đơn giản : 100 sinh viên một lớp báo chí chiacho 10 đơn vị báo chí không phải là thiếu chỗ thực tập, đó là chưa kể khá nhiều sinhviên về báo tỉnh thực tậhop. Trên thực tế, nhiều sinh viên học ba năm rồi vẫn chưahề biết địa chỉ một toà soạn nào, chưa quen một nhà báo nào, và cũng chưa viết mộtmẩu tin nào, thậm chí có sinh viên còn thú nhận rất ít khi đọc báo, chỉ thích đọc…Đoremon. Theo tôi, nếu khoa báo chí và sinh viên tích cực và chủ động hơn trongviệc liên kết với các đơn vị báo chí thì việc tăng cường cọ xát với nghề sẽ dễ dànghơn. Như một ai đó đã nói : Là nhà báo thì hãy viết đi ! Là một giảng viên thỉnh giảng môn phóng sự của khoa báo chí truyền thôngĐHKHXH và NV TP HCM, tôi thường có giờ dạy sinh viên vào năm thứ 3 mỗikhoá. Và câu đầu tiên tôi thường nghe sinh viên yêu cầu là phải thêm nhiều cọ xátthực tiễn, thêm nhiều giờ thực tiễn nữa. Ở các lớp đại học tại chức và văn bằng 2 thìyêu cầu có thêm các buổi đi thực tập và giao lưu với các nhà báo. Rõ ràng cơn khátđược tiếp cận thực tiễn là rất gay gắt. Muốn đào tạo ra những nhà báo đầy tinh thầnlăn xả , đầy tinh thần cống hiến, tránh được lối làm báo công chức là phải bắt đầungay từ những chương trình giảng dạy ở nhà trường. Điều đó khó và không khó.Nhà báo lão thành Hữu Thọ từng nói : Làm báo phải tốt nghiệp ba trường , trườngchuyên ngành, trường báo chí và trường học cuộc đời. Trường học thứ ba này thậtsự không ai có thể đào tạo nổi, mà phải chính các sinh viên và nhà báo trẻ rèn luyệncho mình. Khó là chỗ đó, nhà trường chỉ ...