LỊCH SỬ NGOẠI KHOA THẾ GIỚI

Lịch sử ngoại khoa có truyền thống lâu đời và đáng trân trọng. Cũng như các lĩnh vực khác, nó cũng có những người có công lớn như những vị anh hùng, có thể kể đến như: Paré, Vesalius, Hunter, Lister, Halsted. Tuy nhiên cũng có nhiều tên tuổi bị lãng quên, nhất là trong 100 năm qua.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
LỊCH SỬ NGOẠI KHOA THẾ GIỚI LỊCH SỬ NGOẠI KHOA THẾ GIỚILịch sử ngoại khoa có truyền thống lâu đời và đáng trân trọng. Cũng như các lĩnhvực khác, nó cũng có những người có công lớn như những vị anh hùng, có thể kểđến như: Paré, Vesalius, Hunter, Lister, Halsted. Tuy nhiên cũng có nhiều tên tuổibị lãng quên, nhất là trong 100 năm qua.Lịch sử của bệnh tật cũng lâu đời như lịch sử loài người và vì ngoại khoa phải đápứng với bệnh tật cho nên lịch sử của nó cũng xưa như vậy.Những hình thái cơ bản của bệnh tật như u bướu, nhiễm trùng, chấn thương và dịtật bẩm sinh vẫn không thay đổi. Ngày nay, các nhà phẫu thuật điều trị bệnh khácvới các đồng nghiệp trong thời tiền sử, và một số khía cạnh trong công việc của họkhó mà diễn tả hết được.Ackernecht - người viết rất rõ về y học sơ khai, đã nhấn mạnh rằng, ngoại khoakhông được minh định thành một lãnh vực mà hầu hết điều trị nội khoa cũng đượcgọi là ngoại khoa (surgical). Họ điều trị các vết thương và cố gắng cầm máu, họkhoan, họ làm tổn thương xương sọ như là một nghi lễ tôn giáo, chẳng hạn như đểthả ma quỷ ra.Trong truyền thống xưa của người La-Hy, các nhà ngoại khoa tồn tại như là mộtchuyên viên, chỉ khi nào nuôi dưỡng và thuốc men không làm lành bệnh thì cácbác sĩ mới chuyển qua phẫu thuật. Trong trường hợp bị thương thì dĩ nhiên nhàngoại khoa được mời đến tức khắc.Trong những công trình Y học Hy Lạp lớn viết về gãy xương, trật khớp và nhữngbệnh ngoại khoa khác của Hyppocrates hay n hất là cuốn “Về Phẫu thuật” (On theSurgery). Trong cuốn này, tác giả mô tả nhà phẫu thuật phải biết những gì, làm saođể tiến hành điều trị và nhà phẫu thuật cần có những đức tính gì. Phần lớn sáchdành cho băng bó các vết thương khác nhau. Một sách khác, cuốn “Những yếu tốliên hệ đến Phẫu thuật”, là cuốn mà Hyppocrates viết vào những năm 400 trướcCN, nói về “người bệnh, nhà phẫu thuật, người phụ tá, dụng cụ phẫu thuật, ánhsáng, đặt ở đâu và như thế nào; cần bao nhiêu dụng cụ và làm sao; vị trí của ngườibệnh và dụng cụ; thời gian, cách sử dụng và nơi chỗ”.Ngoài 70 cuốn sách mà Hyppocrates đã viết, một trong những tác giả Y học HyLạp với nhiều tác phẩm giá trị là nhà biên soạn tự điển La Mã vào đầu thế kỷ,Aulus Cornelius Celsus. Tác phẩm “De re medicina” đã thể hiện sự uyên thâm củatác giả, tuy rằng ông có thể không phải là nhà y học thực hành. Tác phẩm này làcuốn sách đầu tiên được in năm 1748 sau khi ra máy in cơ học. Điều thú vị làCelsus đã nói về viêm như sau: viêm gồm 4 đặc điểm, đó là đỏ, sưng, nóng, và đau(cuốn III). Tuy nhiên, lý thú nhất là khi ông nói về phẫu thuật. Ông đã đi sâu vàonhững chi tiết quan trọng về một vài loại thuốc cho phẫu thuật, nhưng phân bànluận chung của ông được tìm thấy trong Prooemium của cuốn VII là bất hủ vàđáng nhắc lại:“ … Phần thứ 3 của nghệ thuật y học là sử dụng tay để điều trị …Không bao giờ quên thuốc và dinh dưỡng nhưng hầu hết cũng phải sử dụng tay.Ưu điểm của lối điều trị này là dễ thấy, dễ hiểu hơn bất kỳ loại điều trị nào khác.Trong điều trị bệnh tật, có người cho là có sự may mắn góp phần vì cùng một sựviệc đó, không phải khi nào cũng có hiệu quả như nhau, có khi không làm gì cảmà bệnh vẫn lành, vì vậy có nghi ngờ rằng sự lành bệnh là do thuốc hay gặpmay… Nhưng trong phần này của y học, chính bàn tay đã làm cho bệnh lành, ngaycả khi có những phương tiện hỗ trợ khác…Ngày nay, nhà phẫu thuật phải trẻ hơn tuổi thật với bàn tay mạnh và vững chắc,không bao giờ run và sẵn sàng sử dụng tay trái cũng như tay phải với con mắt sángvà sắc bén, cộng với một tinh thần quả cảm, gi àu lòng nhân đạo. có vậy anh ta mớinguyện chữa lành bệnh, không dao động khi người bệnh rên xiết, không mổ quánhanh, nhưng không cắt bỏ nhiều hơn cái cần cắt bỏ và tránh không làm bất cứđiều gì dư thừa gây đau nhiều hơn cho bệnh nhân”.Cuối thời Trung cổ, sự phát triển y học bị chựng lại, nh ưng, nhờ sự góp phần củangười Ả rập, ngoại khoa là ngành có tiến bộ. Ngoại khoa tách ra khỏi nội khoatrong thời kỳ của Galen (200 năm sau CN) hay trước đó và 2 ngành của y học từđó đã vào 2 ngã rẽ ngót 1500 năm. Những lý lẽ để giải thích tại sao trong thời kỳđó các nhà ngoại khoa không được trọng vọng như các nhà nội khoa có thể là vìnhóm nhà ngoại khoa ít học hơn nhóm nội khoa. Sử sách đã ghi lại rằng chính nhàthờ không cho phép tách ngành ngoại khoa ra khỏi nội khoa.Vào thế kỷ XIII và XIV, ngoại khoa bị các nhà nội khoa chê bai và xa lánh dorằng nội khoa là những bácc sĩ tốt nghiệp từ các đại học, mở ra khắp châu Âu.Theo luật lệ thời đó, chỉ có nội khoa mới là y khoa cơ bản. Các nhà ngoại khoa thìít học nên ở vị trí xã hội thấp hơn so với các nhà nội khoa. Các nhà ngoại khoa chỉhọc được nghề thủ công. Tuy nhiên, Clifford Albutt đã viết:” Nhờ vậy, ngoại khoamới thoát ra khỏi ngành y học nghệ thuật tự do và tự nó bung ra.”Ngành ngoại khoa thời đó yếu kém là tất nhiên, và theo các nhà ngoại khoaảơ thếkỷ XX thì do 2 nguyên nhân: nó bị tách ra từ nội khoa và nó không chú ý đến giảiphẫu học.Yếu tố quan trọng duy nhất làm hạn chế công việc của các nhà ngoại khoa là sựthiếu hiểu biết về giải phẫu.Nhiều bằng chứng khảo cổ tìm thấy trên hài cốt một số bộ lạc cho thấy hiện tượngliền xương tốt tùy theo theo hoàn cảnh và tự nhiên, vì vậy, Adolph Schultz, mộtnhà nhân chủng học đã xác định rằng tính hiệu quả điều trị của các thầy thuốc làgiả tạo, mà thực tế, tự nhiên, tự bản thân con bệnh đã là một động lực chữa trị giúpliền xương. Năm 1939, schultz tìm thấy những con khỉ hoang trưởng thành cónhững xương gãy tự lành từ 36- 47% trong nhóm 118 con. Rõ ràng ở những lòaiđộng vật này xương gãy tự lành và không có sự can thiệp của phẫu thuật.Thời Ai Cập cổ đại còn lưu lại những hiểu biết cổ xưa nhất về y học là các hình vẽtrên các sách papyrus về y học, về ngoại khoa, và sản phụ khoa. Như cuốn củaEdwin Smith Papyrus chẳng hạn, một trong những cuốn cổ nhất, viết từ 1600 nămtrước CN (c ...