Luận án Tiến sĩ Y tế công cộng: Nghiên cứu giải pháp can thiệp nhằm giảm nguy cơ sốt xuất huyết Dengue tại huyện Giá Rai, tỉnh Bạc Liêu

Luận án Tiến sĩ Y tế công cộng: Nghiên cứu giải pháp can thiệp nhằm giảm nguy cơ sốt xuất huyết Dengue tại huyện Giá Rai, tỉnh Bạc Liêu do Phạm Thị Nhã Trúc thực hiện nhằm mục tiêu mô tả đặc điểm dịch tễ sốt xuất huyết Dengue tại tỉnh Bạc Liêu giai đoạn 2006 – 2012 và một số yếu tố liên quan; xây dựng và triển khai thử nghiệm giải pháp can thiệp tại cộng đồng góp phần hạn chế dịch sốt xuất huyết Dengue trên địa bàn huyện Giá Rai, tỉnh Bạc Liêu; đánh giá hiệu quả can thiệp và khả năng duy trì các giải pháp tại xã Phong Thạnh Đông A, huyện Giá Rai, tỉnh Bạc Liêu sau hai năm can thiệp.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận án Tiến sĩ Y tế công cộng: Nghiên cứu giải pháp can thiệp nhằm giảm nguy cơ sốt xuất huyết Dengue tại huyện Giá Rai, tỉnh Bạc Liêu 1BỘGIÁODỤCVÀĐÀOTẠO BỘYTẾ TRƯỜNGĐẠIHỌCYTẾCÔNGCỘNG PHẠMTHỊNHÃTRÚC NGHIÊNCỨUGIẢIPHÁPCANTHIỆPNHẰM GIẢMNGUYCƠSỐTXUẤTHUYẾTDENGUE TẠIHUYỆNGIÁRAI,TỈNHBẠCLIÊU CHUYÊNNGÀNH:YTẾCÔNGCỘNG MÃSỐ:62727601 LUẬNÁNTIẾNSĨYTẾCÔNGCỘNG Giáoviênhướngdẫn: PGS.TS.PHẠMTRÍDŨNG 2HàNội2014 3 ĐẶTVẤNĐỀ SốtxuấthuyếtDengue(SXHD)làmộttrongnhữngbệnhtruyềnnhiễmdovirusDengueđượctruyềntừ muỗi Aedesaegypti gâynên.TheoTổ chứcYtếThế giới(WHO),bệnhxảyra ở khắpmọinơitừ thànhthị đếnnôngthônnhưChâuPhi,ChâuMỹ,TâyĐịaTrungHải…Tuynhiên,ĐôngNamÁvàTâyTháiBìnhDươngvẫnlàhainơicótỷ lệ mắcbệnhcaonhất.NgàynaySXHDcóxu hướnglanrộngranhiềuvùngkhácnhautrênthế giới.Trongnăm2003chỉ có8/10quốcgiatrongkhuvựcĐôngNamÁcólưuhànhdịchSXHD.Tínhđếnnăm2006,10/10quốcgiatrongkhuvựcđãxuấthiệndịch[167]. BệnhSXHDcónhiềutrườnghợpdiễnbiếnnhẹ nhưngcũngcónhiềutrườnghợpdiễnbiếnrấtphứctạpvànghiêmtrọng.Trongvòng20năm(1980 1999)số trườnghợpmắcđãtănglên5lầnsovới30nămtrướcđó.TạiViệtNam,bệnhSXHDđãtrởthànhmộtbệnhdịchlantruyềnrộngrãi,làvấnđềytếquantrọngvìtỉlệmắcvàtửvongcaonếuchúngtakhôngpháthiện,xửtríđúngvàphòngchốngkịpthời[36],[69],[124],[166].Năm1999,chươngtrìnhQuốc giaphòngchốngbệnhSXHDtạiViệtNamđãtriểnkhaivớimụctiêugiảmchết,giảmmắc,khôngđể dịchxảyravàxãhộihóahoạtđộngphòngchốngSXHD[86].Từkhitriểnkhaichươngtrìnhđếnnay,thựctrạnghoạtđộngphòngchốngSXHDchothấysố chếtdoSXHDcóchiềuhướnggiảmnhưngsố mắckhônggiảmnhiều.Dođó,trongnhữngnămgầnđâyphòngchốngSXHDlàvấnđềytếđượcnướctađặtlênhàngđầu,tỷlệmắcSXHDtậptrungnhiềunhấtởkhuvực phíaNam,đặcbiệtlàtạicáctỉnh ở khuvựcĐồngbằngSôngCửuLong,nơi thườngxuyênxuấthiệnbệnhquanhnămgâynguyhiểmchocộngđồng[86]. CungcấpkiếnthứcbanđầuchongườidânđểnhậnbiếtđượcnhữngyếutốnguycơgâyrabệnhSXHDsẽrấtcóíchchoviệcphòngbệnhtạicộngđồng.Nhiềunghiêncứuvềkiếnthức,tháiđộ,thựchànhphòngbệnhSXHđãthựchiện ởnướctatrongnhiềunămquachothấykiếnthức,tháiđộ củangườidântrongviệcphòngbệnhlàkhôngthấpnhưngthựchànhphòngchốngbệnhcủangười dânvẫnchưacaovàtỷ lệ nàythayđổi ở từngđịaphương.Từ kếtquả nghiên 4cứukiếnthức,tháiđộ,thựchànhphòngchốngSXHDcủangườidântạimộthuyệnthuộcđịabàntỉnhBạcLiêuchothấythựchànhphòngchốngSXHDcủangườidânvẫnchưacao(chiếm60,9%)và91,7% ổ bọ gậytậptrungtrongcácDCCNtrongvàxungquanhnhà,tháiđộ về phòngbệnhchỉ chiếm53,6%[56]. TạiBạcLiêumặcdùđãtriểnkhainhiềuhoạtđộngphòngbệnhcủachươngtrìnhPCSXHquốcgianhưngsốcamắcSXHDvẫncòntrên1.000camắchàngnăm[74],[75],[76],[77],[78],[79],caođiểmnăm2008có4.024camắc[76]. Chínhvìvậy,chúngtôiđãtriểnkhainghiêncứuđượcthựchiệntạiđịaphương vớimụctiêutìmragiảiphápcanthiệpphùhợpnhằmgiảmcácchỉ số vectơtruyềnbệnhtrongcộngđồng.HuyệnGiáRailàmộttrongcáchuyệncủatỉnhBạcLiêucótỷ lệ mắcSXHDcaonhấtnhìtrongcáchuyệncủaBạcLiêutrongnhiềunămliền[57].Bêncạnhđó,GiáRailàhuyệncóđặcđiểmbánthànhthịvànôngthônnênrấtdễnhânrộnggiảiphápcanthiệpchocáchuyệnkhácvàthành phố.Chínhvìvậy,chúngtôiđãchọnhuyệnGiáRaiđểthửnghiệmcanthiệp. CâuhỏiđặtralàtìnhhìnhdịchbệnhSXHDgiaiđoạn20062012đãdiễn ranhư thế nào?Nhữngyếutố nàoliênquanđếntìnhhìnhgiatăngdịchbệnh SXHDởBạcLiêu?GiảiphápcanthiệpnàolàphùhợpvàđượccộngđồngchấpnhậntrongcôngtácphòngchốngbệnhSXHD?Saucanthiệpthử nghiệmcácgiảipháptạicộngđồngthìchỉsốcủagiảiphápcanthiệpnàođạthiệuquả can thiệp cao? Làm thế nào để duy trì các giải pháp can thiệp sau khi kết thúcchươngtrìnhnghiêncứu?Đểtrảlờichocáccâuhỏinghiêncứuchúngtôiđãtiếnhànhđưarathử nghiệmcácgiảiphápcanthiệpchohuyệnGiáRainóiriêngvàtỉnhBạcLiêunóichung.Vớicáclýdotrênchúngtôiđãtiếnhành: “Nghiêncứu giảiphápcanthiệpnhằmgiảmnguycơsốtxuấthuyếtDenguetạihuyệnGiá Rai,tỉnhBạcLiêu”. 5 MỤCTIÊUNGHIÊNCỨU1. MôtảđặcđiểmdịchtễsốtxuấthuyếtDenguetạitỉnhBạcLiêugiaiđoạn 2006–2012vàmộtsốyếutốliênquan.2. Xâydựngvàtriểnkhaithửnghiệmgiảiphápcanthiệptạicộngđồng góp phầnhạnchếdịchsốtxuấthuyếtDenguetrênđịabànhuyệnGiáRai,tỉnh BạcLiêu.3. ĐánhgiáhiệuquảcanthiệpvàkhảnăngduytrìcácgiảipháptạixãPhong ThạnhĐôngA,huyệnGiáRai,tỉnhBạcLiêusauhainămcanthiệp. 6 ChươngI TỔNGQUANTÀILIỆU1.1.GiớithiệusốtxuấthuyếtDengue(SXHD) TheohướngdẫngiámsátvàphòngchốngsốtxuấthuyếtDengue(SXHD),BộYtếđãđịnhnghĩabệnhSXHDlàbệnhnhiễmvirusDenguecấptínhdomuỗi truyềnvàcóthể gâythànhdịchlớn[18].Nóicáchkhác,SXHDlàmộtthể bệnhvớinhữngbiểuhiệnlâmsàngkhácnhauvàvớisự biếnđổikhôngthể dự đoán trướcđượcvề lâmsàngvàhậuquả củanó[110],[161] ...