Luận văn : NGHIÊN CỨU KỸ THUẬT VI GHÉP CÂY BƯỞI (Citrus grandis) part 3

2.2 Các loại bệnh virus và môi giới truyền bệnh trên cây thuộc họ cam quýt 2.2.1 Các loại bệnh do virus Loài virus citrus là loài rất nhỏ, chỉ có thể nhân lên trong tế bào sống, thường là tế bào của citrus nhưng nó cũng có thể nhân trong cơ thể của aphid hoặc một vài loài làm vector khác. Bệnh Hình 2.5: Vườn cây bị tàn phá do virus tristeza (cành chết khô và không có trái) virus thì không chữa được, khi một cây nhiễm thì nó có thể tái nhiễm đến khi chết. Khi cây...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn : NGHIÊN CỨU KỸ THUẬT VI GHÉP CÂY BƯỞI (Citrus grandis) part 3 82.2 Các loại bệnh virus và môi giới truyền bệnh trên cây thuộc họ cam quýt 2.2.1 Các loại bệnh do virus Loài virus citrus là loài rất nhỏ, chỉ có thể nhân lên trong tế bào sống, thường là tế bào của citrus nhưng nó cũng có thể nhân trong cơ thể của aphid hoặc một vài loài làm vector khác. Bệnh virus thì không chữa Hình 2.5: Vườn cây bị tàn phá do virus tristeza (cành được, khi một cây nhiễm chết khô và không có trái) thì nó có thể tái nhiễmđến khi chết. Khi cây nhiễm, nó có thể là tác nhân nhiễm cho các cây khác. Bệnh virusthường không lây qua hạt. Một vài loài virus chỉ nhiễm trên một vài loài citrus. Viruscó thể nhiễm vài tháng hoặc vài năm trước khi có một vài triệu chứng. Trong một vàitrường hợp, triệu chứng có thể nhanh chóng được phát hiện [27]. 2.2.1.1 Citrus Tristeza virus (CTV) Virus gây bệnh này có nguồn gốc từ nhiều năm trước ở Trung Quốc. Tristeza là bệnh tàn phá rất lớn trên citrus ở Bắc và Nam Mỹ, mặc dù có khoảng phân bố rất rộng trên thế giới. Bệnh hiện không còn ở Argentina, Brazil và Uruguay, đây cũng là bệnh nguy hiểm ở Nhật Bản. Bệnh cũng được xác định là có hiện diện ở nước ta [27]. Bệnh do virus dạng sợi dài (2 x 10 – 11 nm), tập trung và làm hỏng mạch dẫn nhựa libe trong cây, xuống rễ và làm suy dinh dưỡng như rụng lá, chết đọt, lùn cây và thường thối rễ. Bệnh có thể lộ ra ở cây con mới trồng hay ở cây lớn bị Hình 2.6: Cây bưởi bị nhiễm bệnh virus tristeza (cây lùn và lá bị vàng) 9suy dinh dưỡng. Cây có mang mầm bệnh có thể vẫn thấy khỏe mạnh trong liếp ươmnhưng sớm lộ triệu chứng ngay sau khi trồng. Cây mang bệnh mãn tính sẽ bị lùn, phùgốc do mắt tháp phát triển quá khổ. Hầu hết các giống cam quýt đều có triệu chứngsọc lõm ở gỗ thân và cành (stem pitting). Một dạng đặc trưng của bệnh là triệu chứngtổ ong khi dùng cam chua làm gốc ghép: khi tách vỏ ở vùng bên dưới mắt tháp sẽ thấynhiều lỗ nhỏ xếp cụm trong gỗ [27]. Bệnh được truyền bởi một loài aphid có tên là Toxoptera citricida Kirkaldy.Người ta kiểm tra thấy rằng nếu 5 aphid tấn công cây thì 50% cây sẽ bị nhiễm và nếu15 aphid tấn công cây thì 70% sẽ bị nhiễm. Người ta cũng nhận thấy rằng các typekhác nhau của virus này đều gây bệnh được [27]. CTV nhiễm trên tất cả các loài (nhân giống và tháp ghép) của cây citrus. Nóđược tìm thấy trên toàn thế giới và có nhiều giống khác nhau, trong các type khác nhauđó có các type tàn phá rất lớn. Bệnh chịu ảnh hưởng của điều kiện môi trường, cácdạng khác nhau của cây citrus và các nòi virus khác nhau. Khi cây được ghép trên gốckháng thì cây có khả năng phục hồi lại sau đó [27]. 2.2.1.2 Citrus tatter leaf virus ( CTLV) CTLV được phát hiện đầu tiên 1962,trên cây chanh Mayer thuộc Trung Quốc.Sau đó một vài loài virus cũng được pháthiện trên giống chanh đó ở Australia và ởphía Nam châu Phi [27]. Bệnh do virus dạng sợi tóc và truyềnbệnh bằng côn trùng hoặc các vector khác.Con đường chủ yếu là lây qua nhân giống Hình 2.7: Triệu chứng bệnh “nổ lá”và tồn tại ở chồi. Loại virus này đượctruyền qua nhựa cây, có thể truyền khi cắt cành và công cụ làm v ườn khi cắt cây bệnhtrước [7]. Hầu hết các loài citrus khi nhân từ giống có chứa loài virus này không thấytriệu chứng. Tuy nhiên, cây nhiễm đều bị lùn, chậm tăng trưởng, lá biến dạng và nổi u(sưng tấy), cành non thì ngoằn ngèo. Ảnh hưởng rõ ràng nhất là chồi vàng (khi chồinon ghép trên gốc ghép) [27]. 10 2.2.1.3 Citrus exocortis virus (CEV) CEV được phát hiện đầu tiên năm 1948, ở Australia và bây giờ nó có ở khắp nơi trên thế giới. Bệnh làm chậm tăng trưởng trên cam. Bệnh rất dễ lây qua ghép, ở các chồi ghép và không thấy triệu chứng khi nhân giống. Thể viroid truyền qua cơ giới công cụ cắt và tỉa cành [27]. Mầm bệnh do một loài viroid của virus, viroid làm chết vỏ, khô, vỡ ra và có thể bóc vỏ Hình 2.8: Gốc cây bị bệnh được dễ dàng. Nhựa thì không có dưới lớp vỏ của bong vỏ gốc thân cây như vậy. Bệnh có thể nhiễm ở hầu hết loàicitrus khi nhân giống và luôn tiềm ẩn trong cây [27]. 2.2.2 Môi giới truyền bệnh trên cây thuộc họ cam quýt Đối với cây thuộc họ cam quýt thì nguyên ...