Mộ Ông Ðá

1. Quê tôi tỉnh Phú Thọ, có đền Hùng. Hàng năm dân cả nước về Ðền Hùng đi trẫy hội, gọi là Hội Ðền Hùng vào ngày 10/3 Âm lịch. Tôi về thăm quê cha đất tổ nhiều lần, vừa rồi mới được cậu em con ông chú dẫn đi thăm thú các nơi. Ðất đai miền trung du vốn đã cằn cỗi, trải qua mấy mươi năm chiến tranh, cải tạo xã hội chủ nghĩa nên càng xơ xác thêm. Ðồi trọc lơ thơ mấy cây cọ, những rẫy mì cây bé khẳng khiu, đồng ruộng manh mún. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Mộ Ông Ðá Mộ Ông Ðá1.Quê tôi tỉnh Phú Thọ, có đền Hùng. Hàng năm dân cả nước về Ðền Hùng đi trẫy hội, gọilà Hội Ðền Hùng vào ngày 10/3 Âm lịch. Tôi về thăm quê cha đất tổ nhiều lần, vừa rồimới được cậu em con ông chú dẫn đi thăm thú các nơi. Ðất đai miền trung du vốn đã cằncỗi, trải qua mấy mươi năm chiến tranh, cải tạo xã hội chủ nghĩa nên càng xơ xác thêm.Ðồi trọc lơ thơ mấy cây cọ, những rẫy mì cây bé khẳng khiu, đồng ruộng manh mún.Một hôm trên đường lên đền Hùng về, lúc ấy vào khoảng xế chiều, chúng tôi băng quamột khu đồi nhỏ xanh rợp bóng tre. Tre mọc giao cành, nắng không xuyên qua được.Màu xanh ngăn ngắt của tre thật khác lạ với màu cây lá chung quanh, như được chăm sócđặc biệt. Thấy tôi dừng chân có vẻ lưu luyến, cậu em lên tiếng:“Ðấy là Mộ Lão Thạch. Nhân đây anh em mình ghé lại đốt nén hương” Cậu lâm râmkhấn vái, nét mặt thành kính. Trời về chiều, trong khu mộ rợp bóng tre, không giannhuốm một màu u tịch.Cậu kể cho tôi nghe câu chuyện về Lão Thạch mà dân gian vẫn gọi là Ông Ðá. Ðây cũnglà câu chuyện truyền tụng. Gọi là Mộ Ông Ðá, nhưng mới nhìn thoáng qua khó nhận biệt,vì ngôi mộ không phải xây như bình thường, mà chỉ là một đống đá chồng lên nhau.Nhưng tôi thấy lạ, là đống đá rất to, hình chóp nón như kim tự tháp, đường kính khoảngmười thước và cao hơn năm thước, như một quả đồi nhỏ, rất uy nghi. Câu chuyện cậu emkể giản dị tôi không thỏa mãn, nên hôm sau tôi lại ra mộ. Tôi thắp hương rồi đi quanhquẩn vào làng, cố tình gặp những bô lão để hỏi thăm. Nhưng tất cả những người tôi gặpchỉ làm tôi thất vọng. Cho đến khi viết những dòng này, ngoài những lời truyền tụngtrong dân gian, tôi cũng chưa biết những điều thực sự gọi là sử liệu.2.Các bô lão gọi là Lão Thạch. Dân gian, trẻ con gọi là Ông Ðá. Về ngôi mộ, nếu nói mộtđống đá chồng chất lên nhau, khó nhận ra thì e không đúng. Nhìn thật kỹ thì sẽ biết đó làmột nấm mộ, vì ở một phía - có lẽ định vị trí là chân – có bát nhang, cắm vào giữa nhữngkhe đá. Bát nhang khá lớn, cũ lẫn mới, chứng tỏ hằng ngày vẫn có người ghé viếng. Vàmột chi tiết khác, khá quan trọng, là những viên đá làm thành ngôi mộ. Chúng khôngphải là đá bình thường như kiểu “đá cục đá hòn”. Ðây là những viên đá mang hình tượng,được sàng lọc qua một tình cảm, một tâm thức sáng tạo của một con người. Mặc dùngười đó không trực tiếp đục đẽo, nhưng thiên nhiên đã làm nên và con người góp phầnthổi vào đó một hồn thiêng, cho nó một tên gọi, và từ đó nó có mặt như một tác phẩm.Ngôi mộ được chất lên bằng những cục đá như thế, lớn nhỏ đủ cỡ, nhiều màu sắc, đen,xám, nâu, trắng . . . nhẵn nhụi như được một bàn tay tài hoa đẽo gọt kỹ lưỡng. Tuy khôngmang hình tượng gì cụ thể để gọi tên, nhưng mỗi cục đá mường tượng một dáng dấp conngười, mang một hồn thiêng, sống động, có đời sống riêng, biết nói với người xem bằngmột ngôn ngữ đặc biệt.Không ai biết rõ ràng về người được gọi là Lão Thạch hay Ông Ðá, nhưng dân làng từ giàđến trẻ đều tỏ lòng kính trọng ông, và hỏi thăm thì mỗi người một chuyện chắp nối lạithành cuộc đời ông. Và cho đến nay ông vẫn còn sống trong ký ức của các bô lão, tronglòng của thế hệ hiện tại.Theo như lời kể của một bô lão hiện nay đã ngoài trăm tuổi, chuyện ông còn nhớ đượccủa ông cố, tính ra thời gian đã sấp sĩ ba trăm năm. Ba trăm năm đối với dòng thời gianmiên viễn không là gì, nhưng với trí óc con người , những nỗi chìm khuất cũng là điềuđáng kể! Vậy mà ngôi mộ không xây cất, trống trải giữa đất trời vẫn còn đó, trải bao cuộcbể dâu vẫn trơ gan cùng tuế nguyệt. Câu chuyên LãoThạch và sự kính trong còn đó vớinhững nén nhang nghi ngút hàng ngày nói lên tấm lòng của nhân dân, Mộ Lão Thach tồntại qua bao thời gian vì câu chuyện về việc làm nhân ái, được nhân dân quí trọng. Lo thaynhững tượng đài, những lăng mộ nguy nga được xây lên nhưng ở ngoài lòng người.Tôi gặp một đứa trẻ chăn trâu đang cho trâu ăn ở một khu đất khô cằn. Qua câu chuyệntrao đổi tôi thấy em có một sự kính trọng đối với Ông Ðá, mặc dù nhuốm chút màu huyềnhoặc. Tôi chỉ mộ Ông Ðá hỏi:“Chỗ này cỏ tốt, sao cháu không đưa trâu đến ăn?” Em làm bộ điệu co đầu rút cổ “Không dám đâu chú. Ông Ðá linh thiêng lắm. Làm điều gì ông không hài lòng, ông bắtđau đó”Không ai còn nhớ tên chàng thư sinh đó nữa. Người mà ngày nay dân gian gọi là LãoThạch hay Ông Ðá theo hình ảnh ngôi mộ được chất lên bằng đá của ông.Cách đây hơn ba trăm năm, làng Vân Cương bị dịch bệnh lớn. Dân làng chết quá nửa,không kịp chôn cất. Vào một đêm rằm trăng sáng vằng vặc, chàng thư sinh bày hương ánra giữa trời khấn vái, xin trời đất để ông chết thay cho dân làng khỏi bệnh. Liền đó cơndịch lắng xuống và qua đi. Ðể tỏ lòng biết ơn, dân làng chôn cất chàng trên một khu đồi,trồng tre trúc chung quanh và thể theo ý chàng, mộ không xây, trên mộ chỉ chất nhữngviên đá chàng để lại mà thôi. Cũng có người kể rằng, ngôi mộ hiện nay là nhà của ông.Ông thu thập đá để chật cả nhà, chỉ chừa một chỗ vừa nằm. Năm ấy, sau cả vái, vài hômsau ông phát bệnh. Biết là lời xin ứng nghiệm, ông viết di chúc để lại, sau khi ông chết,cứ để nguyên tại chỗ, phủ đá lên trên, gọi là “thạch tán”. Ông căn dặn trong vòng nửanăm không được đến mộ ông. Học trò và dân làng nghe theo. Sau đó họ trồng tre chungquanh mộ, hàm ý tôn ông là người quân tử. Tre phát triển dần trở thành một khu rừngnhư ngày nay.3.Làng Vân Cương lúc bấy giờ chỉ là một xóm nhỏ, sự xuất hiện một nho sinh là một biếncố lớn. Chàng khoảng hai mươi tuổi, măt mũi khôi ngô, dáng nho nhã. Không ai biếtchàng từ đâu tới. Dân làng tiếp đón chàng như một người quen đi xa mới trở về. Chàngmở trường dạy học. Tiếng lành đồn xa. Những gia đình giàu có con gái bắn tiếng tuyểnchàng làm rễ. Nhưng cuối cùng họ đều xa lánh, măc dù rất kính trọng chàng, vì tính tìnhkhác lạ.Chàng dạy học nhưng không lấy tiền, sống giản dị, khiêm tốn. Học trò từ giàu đến nghèo,chỉ trả công bằng ngũ cốc, hoa màu, bao nhiêu cũng được. Ðặc biệt là chàng rất thích sưutầm đá. Những ...