Một số nhân tố tác động đến giáo dục văn hóa truyền thống cho học sinh trường phổ thông Dân tộc nội trú trong bối cảnh hiện nay

Giáo dục văn hóa truyền thống đóng vai trò quan trọng trong việc giáo dục toàn diện cho học sinh dân tộc thiểu số. Bài viết đưa ra một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục văn hóa truyền thống trong trường phổ thông dân tộc nội trú.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số nhân tố tác động đến giáo dục văn hóa truyền thống cho học sinh trường phổ thông Dân tộc nội trú trong bối cảnh hiện nay NGHIÊN CỨU GIÁO DỤC DÂN TỘC MỘT SỐ NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN GIÁO DỤC VĂN HÓA TRUYỀN THỐNG CHO HỌC SINH TRƯỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC NỘI TRÚ TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY NGUYỄN THỊ MINH NGUYỆT Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam Email: nguyetgddt@gmail.com Tóm tắt: Giáo dục văn hóa truyền thống đóng vai trò quan trọng trong việc giáo dục toàn diện cho học sinh dântộc thiểu số. Trong bối cảnh hiện nay, giáo dục văn hóa truyền thống trong trường phổ thông dân tộc nội trú đang bị ảnhhưởng bởi một số nhân tố tác động làm biến đổi văn hóa của học sinh dân tộc thiểu số. Trên cơ sở đó, tác giả đưa ra mộtsố biện pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục văn hóa truyền thống trong trường phổ thông dân tộc nội trú. Từ khóa: Nhân tố; giáo dục; văn hóa truyền thống; học sinh; trường phổ thông dân tộc nội trú. (Nhận bài ngày 30/8/2016; Nhận kết quả phản biện và chỉnh sửa ngày 28/9/2016; Duyệt đăng ngày 27/10/2016). 1. Đặt vấn đề VHTT qua hoạt động ngoài giờ lên lớp ở trường PTDTNT Trường phổ thông dân tộc nội trú (PTDTNT) là nơi có ý nghĩa rất quan trọng.tạo nguồn đào tạo cán bộ người dân tộc thiểu số (DTTS). Theo thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo năm họcHọc sinh (HS) đến từ nhiều dân tộc khác nhau và mỗi 2014-2015, ngoài 3 trường (Trường Trung học phổ thôngem mang theo mình văn hóa tộc người góp chung vào Vùng cao Việt Bắc (gồm 1.439 HS); Trường Hữu Nghị 80văn hóa nhà trường. Giáo dục văn hóa truyền thống (GD (928 HS); Trường Hữu Nghị 78 (924 HS)), số lượng trườngVHTT) trong nhà trường PTDTNT có nghĩa là trao cho HS PTDTNT của cả nước là 54/63 tỉnh/thành; có 23.417 HSnhững hiểu biết về văn hóa dân tộc của các em, giúp các (trong khu vực Bắc Trung Bộ: 6 trường (2.479 HS); Namem biết yêu quý văn hóa của dân tộc mình, tôn trọng Trung Bộ: 5 trường (1.671 HS); Đồng bằng sông Hồng:văn hóa của các dân tộc anh em khác. Qua đó, các em có 3 trường (1.098 HS); Đông Bắc: 12 trường (5.178 HS); Tâykhả năng hòa nhập với các nền văn hóa khác, bổ sung Bắc: 4 trường (2.185 HS); Tây Nguyên: 6 trường (2.497những nét đẹp văn hóa khác vào vốn hiểu biết của mình. HS); Đông Nam Bộ: 6 trường (2.248 HS); Tây Nam Bộ: 9Do vậy, GD VHTT cho HS DTTS là một nội dung không trường (2.898 HS). Nhận thức đúng về vai trò quan trọngthể thiếu được trong giáo dục toàn diện của nhà trường của giáo dục văn hóa và giữ gìn bản sắc văn hóa cácPTDTNT. DTTS trong việc phát triển toàn diện HS DTTS, ngay từ Trong xu thế phát triển hiện nay, HS là con em đồng đầu năm học các nhà trường đã lập kế hoạch và tổ chứcbào DTTS được đến trường và tiếp cận nhiều kiến thức triển khai thực hiện dưới nhiều hình thức khác nhau.văn hóa mới nhưng lại ít có điều kiện tìm hiểu văn hóa Qua đó, mỗi HS được thể hiện mình và giao lưu học hỏi,truyền thống (VHTT) của dân tộc mình, dẫn đến VHTT hòa nhập với bạn bè, hiểu biết về văn hóa, lối sống củacủa các DTTS dần bị mai một. Văn hóa tộc người của HS các dân tộc, giúp các em tiếp thu những giá trị văn hóaDTTS dễ bị biến đổi bởi tác động của kinh tế thị trường tích cực, thân thiện với bạn bè, thầy cô.và xu thế hội nhập, nhất là khi HS chuyển từ địa bàn Thực tế cho thấy, ở một số địa phương, việc GDvùng dân tộc, miền núi đến học tập ở môi trường đô thị. VHTT đã được chú trọng và đưa vào giảng dạy thông quaĐây là một trong những nguyên nhân làm ảnh hưởng nhiều hình thức. Theo ông Trần Đức Quý (Phó chủ tịchđến việc GD VHTT trong nhà trường PTDTNT. Chúng tôi tỉnh Hà Giang): “Qua khảo sát việc đưa văn hóa truyềnphân tích một số tác động đến GD VHTT và đề xuất biện thống vào giảng dạy tại các trường học, tỉnh xác định đâypháp góp phần cải thiện chất lượng giáo dục văn hóa là việc làm cần thiết, có ý nghĩa nhằm giữ gìn, phát huytrong nhà trường. giá trị văn hóa truyền thống của các DTTS”; Hiệu trưởng 2. Vấn đề giáo dục văn hóa truyền thống trong trường PTDTNT tỉnh Bình Phước, cho rằng: “Để giúp HStrường phổ thông dân tộc nội trú hiện nay giữ gìn văn hóa dân tộc, nhà trường xây dựng phòng Trường PTDTNT là loại hình trường chuyên biệt truyền thống và vận động thầy, trò tìm dụng cụ đặcnằm trong hệ thống giáo dục quốc dân. Ngoài chương trưng của đồng bào DTTS để lưu giữ, làm tư liệu cho HStrình giáo dục chính khóa, hoạt động ngoài giờ lên lớp tham quan trong thời gian học ngoại khóa. Đội ngũ giáocũng là hoạt động góp phần giáo dục toàn diện HS về viên (GV) được dạy tiếng S’tiêng để có thể nói chuyệnđức, trí, thể, mĩ. Chính vì vậy, sự phối kết hợp trong GD và nắm bắt được tâm lí HS. Từ đó có phương pháp giảng106 • KHOA HỌC GIÁO DỤC NGHIÊN CỨU GIÁO DỤC DÂN TỘCdạy hiệu quả hơn. Nhiều HS người DTTS có năng khiếu vào trường PTDTNT có suy nghĩ đơn giản là giao tráchvà đam mê văn nghệ - thể thao. Vì thế, trường thường nhiệm giáo dục hoàn toàn cho nhà trường. Vì thế, nhiềux ...