Một số vấn đề cần chú ý trong bảo quản khoai tây giống và quản lý kho lạnh

Trong sản xuất khoai tây, giống thường được sử dụng trồng bằng củ, nên vấn đề bảo quản củ giống là khâu kỹ thuật quan trọng nhất.Thông thường, với phương thức bảo quản bằng tán xạ (trong các hộ gia đình) tuy đã có cải tiến và ứng dụng qui trình hoàn hảo nhất vẫn có những hạn chế không thể tránh khỏi trong điều kiện mùa hè nóng ẩm.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số vấn đề cần chú ý trong bảo quản khoai tây giống và quản lý kho lạnh Một số vấn đề cần chú ý trong bảo quản khoai tây giống và quản lý kho lạnh Nguồn: khuyennongvn.gov.vn Trong sản xuất khoai tây, giống thường được sử dụng trồng bằng củ, nênvấn đề bảo quản củ giống là khâu kỹ thuật quan trọng nhất. Thông thường, với phương thức bảo quản bằng tán xạ (trong các hộ giađình) tuy đã có cải tiến và ứng dụng qui trình hoàn hảo nhất vẫn có những hạn chếkhông thể tránh khỏi trong điều kiện mùa hè nóng ẩm. Đó là, diện tích bảo quảnchiếm quá lớn; ô nhiễm môi trường do khoai giống bị thối và phun thuốc sâubệnh; mầm củ bị già sinh lý, củ teo tóp, làm cho chất lượng củ giống kém nên khitrồng ra ruộng năng suất không cao, tỷ lệ hao hụt trong bảo quản nhiều (nhất làhao hụt do thối). Bảo quản giống khoai tây bằng kho lạnh đã khắc phục được những nhượcđiểm trên. Khoai giống được bảo quản trong kho lạnh ở nhiệt độ 40C luôn gữi chokhoai ở trong tình trạng tiềm sinh, hô hấp ở mức tối thiểu, kìm hãm nảy mầm, củgiống tươi nguyên, mầm trẻ sinh lý. Khi trồng cây sinh trưởng phát triển rất khoẻ,năng suất tăng hơn so củ giống để tán xạ từ 10 - 20%, tỷ lệ củ to nhiều hơn. Trồngkhoai tây làm thương phẩm và xuất khẩu dùng củ giống bảo quản từ kho lạnh làthích hợp, vì khi thu hoạch tỷ lệ củ to nhiều. Bảo quản khoai tây bằng kho lạnh đã hạn chế tối đa các hoạt động của nấm,vi khuẩn gây bệnh, tỉ lệ hao hụt được giảm tới mức thấp nhất (chỉ ở mức 6 - 10 %,trong khi để tán xạ hao hụt khoảng 40% trở lên). Vì vậy đã tránh được ô nhiễmmôi trường do không phải phun các loại thuốc hoá học và không có mùi khoaithối. Về hiệu quả kinh tế, bảo quản giống khoai tây bằng kho lạnh do hao hụt ít,chất lượng giống tốt, giá bán cao nên tính ra lãi thuần và tỷ suất lợi nhuận cao. Thái Bình ứng dụng công nghệ bảo quản kho lạnh đầu tiên từ 1996 tạiTrung tâm Khảo nghiệm và Khuyến nông, đến nay đã được mở rộng và ứng dụngở hầu hết các huyện trong tỉnh. Tổng số kho lạnh hiện nay là 46 kho đang hoạtđộng rất hiệu quả, 18 kho chuẩn bị xây vào cuối năm 2006. Nguồn vốn đầu tư chocác kho lạnh rất đa dạng, đa phần do vốn hỗ trợ của tỉnh: từ nguồn vốn khuyếnnông, vốn khoa học công nghệ, 1 số từ nguồn vốn HTX, 1 số liên kết với các nơi,1 số tự cá nhân bỏ vốn... Tuy nhiên nguồn vốn này chỉ hỗ trợ 1 phần của kho lạnh. Nhiều xã đã có từ 2- 5 kho lạnh: như xã Vân trường: 5 kho, xã Trọng quan:4 kho, xã An khê: 2 kho, xã Nguyên Xá (Vũ thư) 2 kho ,... Số lượng khoai giốngđược bảo quản trong kho lạnh hàng năm lên tới gần 2000 tấn, đã góp phần chủđộng và nâng cao chất lượng giống trong sản xuất của tỉnh Thái bình. Tuy thế, để phát huy hết hiệu quả và lợi ích của kho lạnh cần phải lưu ýkhắc phục 1 số vấn đề sau đây: Một là, phải gắn kho lạnh với việc xây dựng vùng nguyên liệu. Tránh tìnhtrạng có kho nhưng không đủ giống để bảo quản hoặc để giống không bảo đảmchất lượng , thu gom những giống cũ đã thoái hoá, giống xấu không đủ tiêu chuẩn.Như vậy rất lãng phí kho mà không cải thiện được chất lượng củ giống. Kho lạnh chỉ nên dùng để bảo quản những củ giống tốt, cần tăng nhanh hệsố nhân để mở rộng sản xuất như bảo quản các giống mới nhập nội; giống để sảnxuất khoai tây hàng hoá vv... Vì vậy khi đã làm kho lạnh phải gắn với tổ chức sảnxuất vùng nhân giống, mới có giống chất lượng tôt và phát huy hiệu quả cao. Hai là, về kỹ thuật chọn lọc giống để đưa vào kho lạnh. Ruộng giống cầnloại bỏ tất cả những cây bị bệnh, những cây bị bệnh Virút, bệnh chết héo... Bởi vìnhững củ của những cây này, đưa vào kho lạnh bảo quản có thể không bị thốinhưng khi đem trồng sẽ bị nhiễm bệnh hoặc cây bị chết héo, năng suất kém. Ba là, phải chú ý khâu quản lý, nên chăng phải có sự hợp tác liên kết 1 sốxã sản xuất củ giống xung quanh vùng kho, các xã này có kế hoạch nhân giống vàgửi vào kho lạnh,đến vụ lấy ra cho nông dân trồng. Cũng có thể các kho theo hìnhthức dịch vụ là cho nông dân gửi thuê. Nông dân sẽ dành 1 ít diện tích để chuyênnhân giống theo theo vùng nguyên liệu và từng nông hộ tự chọn lấy giống chomình rồi gửi dịch vụ qua kho lạnh do ban quản lý phụ trách. Có như vậy các hộgia đình không phải bảo quản giống ở trong nhà, tránh ô nhiễm môi trường, lạiluôn luôn có giống tốt, đảm bảo chất lượng. Với hình thức này 1 số kho lạnh đãthực hiện và phát huy được hiệu quả cao như các kho của HTX Thống nhất (xã Ankhê), khoVân trường (Tiền hải), kho Nguyên xá (Vũ thư), kho Trọng quan (Đônghưng) vv... Còn dịch vụ theo hình thức mua giống, đưa vào bảo quản rồi cung ứng lạicho xã viên, thực tế hiệu quả thấp hơn, nhiều khi xã viên không mua, lại phải bánđi nơi khác, không phục vụ được sản xuất địa phương. Bốn là, về kỹ thuật điều hành kho lạnh: Phải tuân thủ nghiêm ngặt kỹ thuậtđiều hành kho lạnh : như cách xếp kho, nhiệt độ, ẩm độ, đặc biệt giai đoạn cuốic ...