Một số vấn đề lí luận về giáo dục văn hóa ứng xử cho học sinh ở trường tiểu học

Bài viết hệ thống hóa các vấn đề lí luận cơ bản về giáo dục văn hóa ứng xử cho học sinh ở trường tiểu học, như mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình thức, đánh giá kết quả của giáo dục văn hóa ứng xử cho học sinh và các điều kiện hỗ trợ thực hiện giáo dục văn hóa ứng xử cho học sinh ở trường tiểu học.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số vấn đề lí luận về giáo dục văn hóa ứng xử cho học sinh ở trường tiểu họcVJE Tạp chí Giáo dục, Số 462 (Kì 2 - 9/2019), tr 19-23 MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÍ LUẬN VỀ GIÁO DỤC VĂN HÓA ỨNG XỬ CHO HỌC SINH Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC Nguyễn Thị Ngọc Dung - Trường Tiểu học Trần Văn Kiểu, Quận 10, Thành phố Hồ Chí Minh Ngày nhận bài: 23/7/2019; ngày chỉnh sửa: 01/8/2019; ngày duyệt đăng: 09/8/2019. Abstract: Educating behavioral culture is an essential and crucial task in primary schools in order to comprehensively develop pupils personalities and contribute to the development of a safe, healthy, friendly school culture and prevention of school violence. The article systemizes basic theoretical issues of educating behavioral culture in primary schools including objectives, content, methods, forms, assessing results and supportive conditions to implement the behavioral culture education in primary schools. Keywords: Behavioral culture, behavioral culture education, primary school.1. Mở đầu Bài viết hệ thống hóa các vấn đề lí luận cơ bản về “Văn hóa ứng xử” (VHƯX) có thể hiểu là cách thức giáo dục VHƯX cho HS ở trường tiểu học, như mục tiêu,giao tiếp, đối nhân xử thế của con người, thể hiện qua nội dung, phương pháp, hình thức, đánh giá kết quả củathái độ và hành vi của con người đối với tự nhiên, xã hội, giáo dục VHƯX cho HS và các điều kiện hỗ trợ thực hiệnbản thân, chịu ảnh hưởng bởi luật pháp, phong tục tập giáo dục VHƯX cho HS ở trường tiểu học.quán, nền văn hóa xã hội,... VHƯX không tự nhiên có ở 2. Nội dung nghiên cứumỗi con người, mà được hình thành do sự giáo dục của 2.1. Khái niệm văn hóa ứng xử và giáo dục văn hóanhà trường, gia đình và tác động của môi trường xã hội, ứng xử cho học sinh ở trường tiểu họcsự tự rèn luyện của cá nhân. Trong các yếu tố ảnh hưởng - Văn hóa ứng xử:đến sự hình thành và phát triển VHƯX của cá nhân, giáo Theo Trần Ngọc Thêm (1999), “văn hóa là một hệdục là yếu tố vô cùng quan trọng, là những tác động có thống hữu cơ các giá trị vật chất và tinh thần do conchủ đích của nhà giáo dục đến người được giáo dục nhằm người sáng tạo và tích lũy qua quá trình hoạt động thựchình thành nhận thức, thái độ và hành vi ứng xử đúng tiễn, trong sự tương tác giữa con người với môi trườngđắn, phù hợp chuẩn mực xã hội. Giáo dục VHƯX càng tự nhiên và xã hội” [3; tr 7].trở nên quan trọng đối với học sinh tiểu học (HSTH), vìđây là lứa tuổi đang hình thành và phát triển nhân cách. Theo Từ điển tiếng Việt do Hoàng Phê chủ biên,Học sinh (HS) lứa tuổi này đang từng bước gia nhập vào “ứng xử là có thái độ, hành động, lời nói thích hợp trongcác mối quan hệ xã hội. Tuy nhiên, HSTH chưa đủ kiến việc xử sự” [4; tr 1091].thức và kĩ năng để ứng xử phù hợp với các chuẩn mực Theo tác giả Võ Bá Đức, “VHƯX là thế ứng xử, làđạo đức xã hội. Vì vậy, giáo dục VHƯX cho HSTH là sự thể hiện triết lí sống, lối sống, lối suy nghĩ và hànhnhiệm vụ cần thiết và quan trọng của các trường tiểu học. động của một cộng đồng người trong việc ứng xử và Ngày 03/10/2018, Thủ tướng Chính phủ ban hành giải quyết những mối quan hệ giữa con người với tựQuyết định số 1299/QĐ-TTg phê duyệt Đề án “Xây nhiên, với xã hội, từ vi mô (gia đình) đến vĩ mô (xã hội).dựng VHƯX trong trường học giai đoạn 2018-2025” VHƯX là những quy định thành văn và bất thành văn[1]. Theo đó, 100% trường học phải xây dựng bộ Quy trong tất cả các xã hội. Quy định thành văn là nhữngtắc ứng xử dựa trên bộ Quy tắc ứng xử do Bộ GD-ĐT văn bản: luật, quy định, quy tắc, nội quy, quy chế, quyban hành, đồng thời, các trường phải tăng cường giáo ước, nghị quyết, kế hoạch… Quy định bất thành văn làdục VHƯX cho HS. Ngày 12/4/2019, Bộ GD-ĐT tiếp những tục lệ, tập quán, thói quen truyền thống và uy tíntục ban hành Thông tư số 06/TT-BGDĐT về Quy định cá nhân” [5; tr 19].quy tắc ứng xử trong cơ sở giáo dục mầm non, cơ sở Như vậy, có thể hiểu, VHƯX là cách thức giao tiếp,giáo dục phổ thông và cơ sở giáo dục thường xuyên [2].Như vậy, giáo dục VHƯX cho HS ở các cơ sở giáo dục ...