Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình trong tác phẩm Chinh phụ ngâm khúc

Bài viết mô tả khung cảnh để thể hiện cảm xúc là một trong những kỹ thuật sáng tác được nhiều Nhà văn thời Trung cổ sử dụng. Trong Chinh phụ ngâm khúc của Đặng Trần Côn, kỹ thuật này có một số điểm khác biệt. Ông đã đưa ra sự đối lập giữa cảnh và cảm nhằm làm nổi bật tâm trạng nhân vật cũng như trình bày suy nghĩ, tình cảm của mình. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình trong tác phẩm Chinh phụ ngâm khúc NGH› THUŠT Tƒ CƒNH NGÖ TœNHTRONG TC PH‰M CHINH PHÖ NG…M KHÓC Ngæ Thà Ph÷ñng Tr÷íng ¤i håc T¥y Bc1 °t v§n ·º biºu ¤t t÷ t÷ðng, t¼nh c£m trong v«n ch÷ìng, nh v«n th÷íng sû döng nhi·u thõph¡p ngh» thuªt. Trong sè â, t£ c£nh ngö t¼nh (hay cán gåi l m÷ñn c£nh t£ t¼nh) l mëttrong nhúng thõ ph¡p quen thuëc v ti¶u biºu. Khi t£ c£nh, nhi·u khi nh v«n khæng nh¬m vo vi»c h÷îng ng÷íi åc c£m nhªn c¡iµp cõa c£nh m ½ch cuèi còng muèn ¤t ÷ñc ch½nh l t¼nh. C£nh ch¿ l c¡i phæng, c¡in·n cho t¼nh biºu ¤t. Sü tê chùc °c bi»t mèi quan h» giúa t¼nh v c£nh t¤o n¶n þ ngh¾alîn ngoi líi, h¼nh thnh t½nh h¼nh t÷ñng mîi thº hi»n qua c¡c h¼nh £nh â, m méi h¼nh£nh ·u âng vai trá kh¶u gñi nhúng gi¡ trà lîn hìn nâ, bao tròm l¶n nâ. Ch¿ x²t ri¶ng n·n v«n håc trung ¤i Vi»t Nam, ngh» thuªt t£ c£nh ngö t¼nh ÷ñc coil mët trong nhúng thõ ph¡p ch½nh º bëc lë c£m xóc t¥m tr¤ng. Bði v¼ ð thíi k¼ ny c¡cnh thì, nh v«n th÷íng l§y thi¶n nhi¶n lm chu©n müc. Ngh» thuªt t£ c£nh ngö t¼nh÷ñc sû döng ð r§t nhi·u t¡c ph©m. ¤i thi ho Nguy¹n Du khi s¡ng t¡c Truy»n Ki·u ¢vi¸t: C£nh no c£nh ch¯ng eo s¦u, Ng÷íi buçn, c£nh câ vui ¥u bao gií [2]. Líi thì tr¶n ÷ñc coi nh÷ tuy¶n ngæn ngh» thuªt chung cõa c¡c t¡c gia trung ¤i khisû döng thõ ph¡p s¡ng t¤o ngh» thuªt t£ c£nh ngö t¼nh. L mët s¡ng t¡c ti¶u biºu trong n·n v«n håc trung ¤i Vi»t Nam, t¡c ph©m Chinhphö ng¥m cõa °ng Tr¦n Cæn, mët s¡ng t¡c b¬ng chú H¡n ra íi kho£ng n«m 1740, (ð¥y chóng tæi sû döng v«n b£n di 408 c¥u do on Thà iºm ho°c Phan Huy ch dàch¸n nay ch÷a rã) th¼ thõ ph¡p t£ c£nh ngö t¼nh ny câ sü tê chùc kh¡ °c bi»t. Sü tê chùc§y mang gi¡ trà ri¶ng, t¤o n¶n sùc læi cuèn, tr¡nh nhm ch¡n cho ng÷íi åc.2 Nëi dung nghi¶n cùuLíi v«n khæng ch¿ thæng b¡o gi£n ìn mët sü vi»c x£y ra èi vîi nh¥n vªt, m cán t¡ihi»n mët c¡ch phùc t¤p quan h» chõ quan v kh¡ch quan trong sü ki»n â. Gièng nh÷ c¡ct¡c gia v«n håc kh¡c, líi v«n t£ c£nh ngö t¼nh công ÷ñc t¡c gi£ v dàch gi£ cuèn Chinhphö ng¥m sû döng º s¡ng t¡c. Tuy nhi¶n, thõ ph¡p §y ÷ñc döng cæng theo c¡ch ri¶ngcõa m¼nh, t¤o n¶n mët ÷íng i kh¡c l¤ m v¨n giú ÷ñc c¡i chung mang t½nh cê iºn.2.1 C£nh t¼nh t÷ìng çng c£m xócT£ c£nh l lm rã n²t hìn º ng÷íi nghe câ thº hiºu th§u ¡o, cán ngö t¼nh l gûi t¼nhtrong c£nh. T¡c gia trung ¤i th÷íng chån c£nh t÷ìng çng c£m xóc vîi t¼nh º di¹n ¤t 1t÷ t÷ðng t¼nh c£m. Trong Chinh phö ng¥m, c£nh t¼nh t÷ìng çng công ÷ñc t¡c gi£ sûdöng nh÷ mët ph÷ìng ti»n ngh» thuªt ti¶u biºu r§t gièng v«n håc truy·n thèng. Chóngta câ thº th§y i·u â ð o¤n tr½ch sau: Bâng d÷ìng º hoa vng ch¯ng o¡i, Hoa º vng v¼ t¤i bâng d÷ìng, Hoa vng, hoa röng quanh t÷íng, Tr£i xem hoa röng ¶m s÷ìng m§y l¦n [1]. V¼ th¸, sau o¤n tr½ch ny, xu§t hi»n mët ch¥n dung h²o hon: Mët n«m mët nh¤t mòi son ph§n, Tr÷ñng phu cán thì th©n mi·n khìi [1]. °ng Tr¦n Cæn v³ n¶n mët bùc tranh cö thº m sü vªt trung t¥m l hoa. Ð lîp ngh¾athù nh§t, hoa l thüc thº tü nhi¶n. Ð lîp ngh¾a hai, t¡c gi£ ¢ m÷ñn h¼nh £nh bæng hoa,t÷ñng tr÷ng cho v´ µp cõa ng÷íi phö nú, bæng hoa §y méi ngy mët óa tn, rçi cuèi còngv· vîi §t, k¸t thóc ki¸p hoa mäng manh cõa m¼nh º gi¢i by t¥m tr¤ng ng÷íi chinh phöchí chçng mán mäi m chng th¼ i m¢i khæng trð v·, nng vá vã mët m¼nh g°m nh§mnéi buçn còng sc µp d¦n d¦n tn phai. Rã rng, c£nh buçn, t¼nh ng÷íi buçn i æi vîinhau nh÷ tri k¿, tri ¥m. Ð mët o¤n kh¡c: Tin th÷íng l¤i, ng÷íi khæng th§y l¤i, Gèc hoa tn ¢ tr£i r¶u xanh, R¶u xanh m§y lîp chung quanh, L¦n i mët b÷îc tr«m t¼nh ng©n ngì [1]. V¨n l¤i l hoa, hoa nð rçi hoa tn, ch¿ cán trì l¤i gèc c¥y ¢ möc, gií thíi gian l¤i tr£i¦y r¶u xanh l¶n gèc hoa x÷a, xâa s¤ch d§u v¸t cõa c¡i µp trong qu¡ khù. Thù çng hçthíi gian ny khæng ch¿ tr£i mët lîp m ¢ dy l¶n thnh m§y lîp, t½ch tö tø th¡ng nysang n«m kh¡c. Th¸ m, ng÷íi i v¨n bi»t t«m khæng d§u hi»u on vi¶n. Sc µp cõang÷íi chinh phö khæng bi¸t chí, bi¸t ñi bao gií. C£nh nh÷ chia x´ vîi t¼nh, c£nh t¼nht÷ìng ngë. Chi ti¸t ny câ iºm gièng vîi c£nh Kim Trång trð v· trong Truy»n Ki·u: Xªp xáa ²n li»ng l¦u khæng, Cä lan m°t §t, r¶u phong d§u giy [2]. Nh÷ vªy, câ thº nâi r¬ng, t£ c£nh º ngö ...