Nghiên cứu sự biến đổi một số chức năng cơ quan và thời điểm lấy tạng ghép ở bệnh nhân chết não

Mục tiêu nghiên cứu của bài viết nhằm đánh giá diễn biến lâm sàng, cận lâm sàng một số cơ quan ở BN chết não được hồi sức tích cực và xác định thời điểm lấy tạng ghép tốt nhất kể từ khi chết não. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết của tài liệu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu sự biến đổi một số chức năng cơ quan và thời điểm lấy tạng ghép ở bệnh nhân chết nãoTẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ CHUYÊN ĐỀ GHÉP TẠNG - 2012NGHIÊN CỨU SỰ BIẾN ĐỔI MỘT SỐ CHỨC NĂNG CƠ QUAN VÀ THỜI ĐIỂM LẤYTẠNG GHÉP Ở BỆNH NHÂN CHẾT NÃOMai Xuân Hiên*; Tô Vũ Khương*; Nguyễn Trường Giang*Phạm Văn Tiến*; Vũ Minh Dương*TÓM TẮTNghiên cứu 52 bệnh nhân (BN) chết não do chấn thương sọ não (CTSN) nặng đượcđiều trị tại Khoa Hồi sức Cấp cứu, Bệnh viện 103 trong 2 năm (2010 - 2011). Hồi sức tíchcực BN chết não theo phác đồ, chức năng các cơ quan như: thận, gan, tim, phổi được duytrì nhưng có xu hướng xấu dần sau 36 giờ kể từ khi chẩn đoán xác định chết não, sau đóBN bị suy đa tạng.Thời điểm lấy tạng ghép tốt nhất trước 24 giờ kể từ khi xác định chết não.* Từ khoá: Chết não; Hồi sức tích cực; Chức năng tạng; Ghép tạng.Study on the changes of organs functions and the time of organtransplant in Brain-death patientsSUMMARYStudy on 52 patients, who suffered from brain death due to severe head injury admitted to theIntensive Care Unit, 103 Hospital in 2 years (2010 - 2011). Taking care of the potential organ donor,the functions of the organs, including kidneys, liver, heart and lungs were well preserved but clearlydegraded after the 36th hour since the confirmatory diagnosis of brain death and patients became themultiple organ dysfunction syndrome (MOFS).The best time to transplant organ was before 24th hour since the confirmatory diagnosis of braindeath.* Key words: Brain death; Intensive care unit; The functions of organs; Organ transplant.ĐẶT VẤN ĐỀChấn thương sọ não là một bệnh lý phổbiến ở mọi quốc gia, gây ra nhiều di chứngtàn phế nặng nề, tỷ lệ tử vong cao. Trướckhi tử vong, bệnh diễn biến qua giai đoạnchết não. giai đoạn chết não, BN có nhiềuthay đổi sinh lý và chức năng tạng của BNxấu đi. Hồi sức tích cực ở BN chết não theophác đồ nhằm duy trì ổn định chức năngtạng ghép và lựa chọn thời điểm thích hợpnhất cho việc lấy tạng ghép. Xuất phát từvấn đề trên, chúng tôi tiến hành nghiên cứuđề tài này với mục tiêu:* Bệnh viện 103Phản biện khoa học: GS. TS. Lê Trung HảiGS. TS. Nguyễn Văn Chương74TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ CHUYÊN ĐỀ GHÉP TẠNG - 2012- Đánh giá diễn biến lâm sàng, cận lâmsàng một số cơ quan ở BN chết não đượchồi sức tích cực.- Xác định thời điểm lấy tạng ghép tốtnhất kể từ khi chết não.ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁPNGHIÊN CỨU1. Đối tượng nghiên cứu.52 BN chết não do CTSN nặng, được cấpcứu tại Khoa Hồi sức Cấp cứu, Bệnh viện 103từ tháng 1 - 2009 đến 6 - 2011.* Tiêu chuẩn chọn BN:BN chết não do CTSN nặng được xác địnhtheo quy định tiêu chuẩn lâm sàng, cận lâmsàng và trường hợp không áp dụng các tiêuchuẩn lâm sàng để xác định chết não. (Banhành kèm theo quyết định só 32/2007/QDBYT ngày 15-8-2007 của Bộ trưởng Bộ Y tế).* Tiêu chuẩn loại trừ:- BN có tiền sử bệnh thận, gan, tim mạch,hô hấp, nội tiết, nghiện ma tuý, nhiễm trùnghệ thống...- HIV huyết thanh dương tính, tiền sử bịviêm gan B và C, lao.2. Phương pháp nghiên cứu.Nghiên cứu can thiệp lâm sàng, tiến cứu,mô tả.* Tiến hành hồi sức theo phác đồ thốngnhất:- Tuần hoàn: dựa vào phác đồ điều trịtheo thông số:+ Điều trị thiếu thể tích tuần hoàn:Bù dịch vừa đủ bằng dung dịch tinh thểhoặc dịch keo. Dịch tinh thể thường đượcbù tùy theo lượng nước tiểu. Nếu phải bù >3 lít dịch, nên sử dụng dung dịch keo và cóthể bổ sung thêm thuốc co mạch. Khống chếáp lực tĩnh mạch trung tâm ≤ 10 cm H2O.+ Điều trị rối loạn chức năng tim:. Rối loạn chức năng tim được xác địnhbằng siêu âm tim qua thực quản (phân suấttống máu EF < 50% hoặc FS < 35%), mentim CK, CK-MB; troponin, pro-BNP…. Điều trị bằng dobutamin hoặc thay thếnoradrenalin bằng adrenalin.Liều lượng:+ Noradrenalin phải thận trọng với liều> 0,2 µg/kg/phút.+ Dopamin < 10 µg/kg/phút, dobutamin< 10 µg/kg/phút.+ Adrenalin cần thận trọng với liều > 0,2µg/kg/phút.Bảng 1: Duy trì tiêu chuẩn huyết động.THÔNG SỐ HUYẾT ĐỘNGGIÁ TRỊHuyết áp động mạch trungbình60 - 80 mmHgÁp lực tĩnh mạch trung tâm05 - 12 mmHgÁp lực động mạch phổitâm thu< 40 mmHgNhịp xoang60 - 100 lần/phútLưu lượng timChỉ số tim22,2 l/phút/mLưu lượng nước tiểu1 - 2 ml/kg/giờHemoglobin7 - 9 g/dl>- Hô hấp: thở máy chỉ huy với Vt 6 - 8 ml/kg,duy trì PaCO2 5 - 5,5 kPa), FiO2 thấp nhấtđể giữ PaO2 > 10 kPa, PEEP < 5 cm H2O,Ppl ± 30 cmH2O.76TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ CHUYÊN ĐỀ GHÉP TẠNG - 2012- Truyền máu để Hb > 80 g/l (trước đâylà > 100 g/l), chống hạ thân nhiệt.+ Theo dõi lượng nước tiểu từng giờ, siêuâm, khung chậu để kiểm tra.- Đái tháo nhạt (nước tiểu > 4 ml/kg/giờ,Na + máu > 155 mmol/l, độ thẩm thấu niệu< 200 mosm/l. Xử trí: duy trì Na + máu =155 mmol/l bằng dextrose 5%. Duy trì lượngnước tiểu khoảng 1 - 2 ml/kg/giờ bằngvasopressin (pitressin) bolus 1 đơn vị vàtruyền 0,5 - 4 đơn vị/giờ. Nếu vasopressinkhông kiểm soát được nước tiểu, đôi khi cóthể cần desmopressin (DDAPV) ngắt quãng.+ Xét nghiệm ure, creatinin, protein, tếbào, vi sinh, đường, hồng cầu của máu vànước tiểu. Chức năng gan: bilirubin, SGOT,prothrompin.- Tăng đường máu: xử trí truyền insulinđể duy trì đường máu 4 - 9 mmol/l, duy trìK > 4,0 mmol/l.* Đánh giá biến đổi chức năng tạng ngườichết não:- Đánh giá tình trạng hô hấp tại thời điểmBN được xác định chết não.+ Lâm sàng: mất nhịp tự thở, môi và đầuchi tím, huyết áp hạ. Liệt cơ gian sườn, liệtmàn hầu, xẹp phổi.+ Cận lâm sàng:. Chụp X quang tim phổi nhắc lại hàngngày.. Xét nghiệm khí máu: làm nhiều lần theothời gian 12, 24, 36, 48 giờ. Sử dụng máyphân tích khí máu AVL compact 2. Máy đothông số về: pH, PaO2, PaCO2, SaO2, BE,HCO3-. Nhận định kết quả khí máu.- Đánh giá tình trạng tim mạch:+ Theo dõi tình trạng: mạch, huyết áp,nhiệt độ theo thời gian 12, 24, 36, 48 giờsau khi xác định chết não.+ Siêu âm tim, xét nghiệm men tim.- Đánh giá chức năng gan, ...