Nghiên cứu thực tiễn sử dụng thuốc bảo vệ thực vật của nông dân canh tác rau màu ở huyện Bình Sơn - tỉnh Quảng Ngãi

Tình hình sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật (HCBVTV) trong canh tác rau màu trên địa bàn huyện Bình Sơn tỉnh Quảng Ngãi được phân tích và nghiên cứu, sử dụng phương pháp nghiên cứu định lượng (điều tra bằng bản hỏi cấu trúc). Hai xã được lựa chọn nghiên cứu là Bình Thới và Bình Trung.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu thực tiễn sử dụng thuốc bảo vệ thực vật của nông dân canh tác rau màu ở huyện Bình Sơn - tỉnh Quảng NgãiTẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ, Trường Đại học Khoa học, ĐH Huế Tập 15, Số 2 (2020)NGHIÊN CỨU THỰC TIỄN SỬ DỤNG THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT CỦA NÔNG DÂN CANH TÁC RAU MÀU Ở HUYỆN BÌNH SƠN - TỈNH QUẢNG NGÃI Lê Thị Anh Hoàng, Nguyễn Đăng Giáng Châu* Khoa Hóa học, Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế *Email: chaundg@hueuni.edu.vn Ngày nhận bài: 14/9/2019; ngày hoàn thành phản biện: 15/9/2019; ngày duyệt đăng: 02/10/2019 TÓM TẮT Tình hình sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật (HCBVTV) trong canh tác rau màu trên địa bàn huyện Bình Sơn- tỉnh Quảng Ngãi được phân tích và nghiên cứu, sử dụng phương pháp nghiên cứu định lượng (điều tra bằng bản hỏi cấu trúc). Hai xã được lựa chọn nghiên cứu là Bình Thới và Bình Trung. Kết quả cho thấy, 72% người trồng rau ở các địa bàn khảo sát có trình độ học vấn từ THCS trở xuống. Tất cả các hộ được phỏng vấn đều có sử dụng thuốc trừ sâu trong canh tác rau xanh. Có đến 12 loại hóa chất khác nhau đang được sử dụng với từ 3 đến 5 loại được dùng trong mỗi vụ rau, tùy thuộc loại rau canh tác, đi cùng với việc sử dụng quá liều chỉ dẫn. Việc thực hành sử dụng HCBVTV chủ yếu theo kinh nghiệm và truyền miệng. Rất ít người nông dân có kiến thức về độc tính của HCBVTV mà họ đang sử dụng cũng như ý thức về bảo vệ môi trường, tạo ra tác động đến môi trường sống và chính sức khỏe của bản thân họ. Từ khóa: canh tác rau xanh, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, ý thức và thái độ1. GIỚI THIỆU Việt Nam là một trong những quốc gia luôn nằm trong nhóm các nước dẫn đầuvề sản xuất lúa gạo [1] và rau củ quả [2] trên thế giới do đó vai trò của công tác bảo vệthực vật (gọi tắt là BVTV), đặc biệt là việc sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật (gọi tắt làHCBVTV) ngày càng quan trọng đối với sản xuất. HCBVTV đã góp phần hạn chế sựphát sinh phát triển của sinh vật gây hại, bảo đảm năng suất cho cây trồng. Một thực tếhiện nay là việc sử dụng HCBVTV tràn lan không thể kiểm soát, gây ảnh hưởng xấuđến sức khỏe con người và môi trường sinh thái. Nhiều công bố trên thế giới đã cảnhbáo những rủi ro sức khỏe cho con người khi bị phơi nhiễm HCBVTV [3], [4]. Mặc dù ởViệt Nam từ năm 1990 đã ban hành lệnh cấm một số HCBVTV độc hại và đưa vào sảnxuất nhiều loại HCBVTV dạng sinh học thân thiện với môi trường, song con số thốngkê về tình hình sử dụng HCBVTV ở Việt Nam vẫn chưa cụ thể, chỉ rải rác một số 13Nghiên cứu thực tiễn sử dụng thuốc bảo vệ thực vật của nông dân canh tác rau màu ở huyện Bình Sơn …nghiên cứu tại một vài địa phương được khảo sát, như ở khu vực phía Bắc có cácnghiên cứu điển hình của Thủy và cộng sự (2012) [5], Vùng Đồng bằng sông Cửu Longcó các nghiên cứu của Berg (2001) [6], Châu và cộng sự (2015) [7]. Riêng khu vực miềnTrung Việt Nam chưa có nghiên cứu nào đáng kể. Huyện Bình Sơn- Tinh Quảng Ngãi nằm ở khu vực đồng bằng Nam Trung Bộcủa Việt Nam, có đặc điểm địa hình vừa có đồi núi, vừa đồng bằng, đất pha cát, với khíhậu nhiệt đới gió mùa. Việc canh tác hoa màu ở khu vực này mang tính nhỏ lẻ, raungắn ngày. Toàn huyện có diện tích sản xuất rau trên 1519 ha tuy nhiên chỉ có một sốvùng trồng tập trung, chuyên canh chủ yếu ở một số xã vùng ven như Bình Thới, BìnhTrung, Bình long, Bình Phú, Bình Dương, v.v. [8]. Cho đến nay, số lượng nghiên cứukhoa học về tình hình sử dụng HCBVTV ở Huyện Bình Sơn và những nguy cơ rủi rocho người sử dụng ở khu vực này rất hạn chế. Trong khi đó, dư luận xã hội ở Bình Sơnnói riêng và trong nước nói chung đang rất lo ngại về tình trạng thiếu an toàn thựcphẩm và ngộ độc do phơi nhiễm HCBVTV. Chính vì vậy, nghiên cứu này nhằm cung cấp thông tin về tình hình sử dụngHCBVTV ở các vùng nông thôn đang canh tác rau màu hiện nay ở huyện Bình Sơn,hiểu rõ hơn về ý thức và thái độ của người nông dân trong việc sử dụng HCBVTV, làmcơ sở cho các nghiên cứu thực nghiệm.2. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU2.1. Phương pháp điều tra Nghiên cứu tiến hành khảo sát diễn ra từ tháng 4 đến tháng 6 năm 2019, kếthợp với việc nghiên cứu tài liệu, bao gồm số liệu thống kê của Tổng cục thống kê vàcác báo cáo kinh tế xã hội của các địa phương nghiên cứu. Công cụ thu thập lưu giữ thông tin là bảng hỏi, phỏng vấn trực tiếp. Đơn vịkhảo sát và thu thập thông tin là hộ gia đình có canh tác rau xanh, sinh sống tại địa bànnghiên cứu của tỉnh. Nghiên cứu sử dụng phương pháp chọn mẫu phi xác suất, chọn mẫu phân tầngtheo cụm qua 4 giai đoạn: i) chọn một số xã của các huyện được đề xuất nghiên cứu; ii)chọn một số thôn của các xã được chọn; iii) chọn các hộ gia đình ở các thôn được chọn;iv) chọn một thành vi ...