Nguồn gốc của Thần Tài

Tục thờ Thần Tài có xuất xứ từ Trung Quốc, còn ở nước ta tục thờ Thần Tài xuất hiện vào khoảng đầu thế kỷ XX. Trong các hộ tiểu thương Nam Bộ, Thần Tài được thờ trong gia đình và trở nên gần gũi, thân thiết với mọi người.Theo truyền thuyết xưa, có một người lái buôn Trung Hoa tên là Âu Minh khi đi qua hồ Thanh Thảo tình cờ gặp Thủy Thần, được Thủy Thần cho một người gia nhân tên là Như Nguyện....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nguồn gốc của Thần TàiNguồn gốc của Thần TàiNguồn gốc của Thần TàiTục thờ Thần Tài có xuất xứ từ Trung Quốc, còn ở nước tatục thờ Thần Tài xuất hiện vào khoảng đầu thế kỷ XX. Trongcác hộ tiểu thương Nam Bộ, Thần Tài được thờ trong giađình và trở nên gần gũi, thân thiết với mọi người.Theo truyền thuyết xưa, có một người lái buôn Trung Hoatên là Âu Minh khi đi qua hồ Thanh Thảo tình cờ gặp ThủyThần, được Thủy Thần cho một người gia nhân tên là NhưNguyện. Âu Minh đem Như Nguyện về nuôi ở trong nhà, từđó công việc làm ăn của Âu Minh mỗi ngày một phát đạt.Trong một ngày Tết, vì một lý do nào đó, Âu Minh đánh NhưNguyện. Như Nguyện quá sợ hãi bèn chui vào đống rác vàbiến mất. Từ đó Âu Minh làm ăn thua lỗ, chẳng mấy chốcnghèo xác nghèo xơ.Người ta bảo Như Nguyện là Thần Tài và lập bàn thờ NhưNguyện, cũng chính vì thế mà bàn thờ Thần Tài thường nằmở một góc khuất trong nhà. Theo điển tích này, trong 3 ngàyTết có tục kiêng quét nhà, hốt rác vì sợ làm mất thần Tài ẩntrong đống rác.Cũng có quan niệm cho rằng Thần Tài là một dạng thổ thầnkiểu Thần Đất (thổ địa), vị thần hộ mệnh của xóm làng, caiquản đất đai, phù hộ con người và gia súc trong xóm làng.Khi những người dân Việt đi khai hoang, bước đầu họ gặpnhiều khó khăn và ý niệm về các vị thần hình thành từ đó làmchỗ dựa tâm linh của họ trên con đường mưu sinh. Thần Đấtlà vị thần bảo hộ cây trái, hoa màu thể hiện tính nông nghiệpvà là vị thần trông coi tiền tài, vàng bạc. Đây cũng là dấu ấncủa thời kỳ kinh tế thương nghiệp.Một điển tích khác lại cho rằng Thần Tài nguyên là Bố ĐạiLa Hán, còn gọi là Nhân Yết Đà Tôn Giả ở Ấn Độ (là mộttrong thập bát La Hán). Ông là người chuyên bắt rắn, ôngmang túi vải to trên lưng vào rừng bắt rắn độc, nhổ bỏ răngđộc rồi thả rắn đi. Người Trung Quốc cho là Bố Đại đầu thaitại nước Lương tên là Phó Đại Sĩ, tính tình vui vẻ, ăn mặcxốc xếch, vai mang cái tủi vải thật to, ai cho gì cũng dồn vàotúi rồi đem phân phát cho trẻ em. Do đó có tượng Thần Tàiđứng có mang túi to, hai tay đưa thẳng lên trời cười thoảimái, tượng trưng cho sự may mắn, thành công.Hình tượng Thần Tài trong tín ngưỡng dân tộcTranh, tượng Thần Tài từ những năm giữa thế kỷ XX đã cótại Hà Nội, các hình ảnh này vẫn chịu ảnh hưởng hình ảnhThần Tài của Trung Quốc: tư thế ngồi (đứng), đội mũ cánhchuồn, tay phải vuốt râu 3 chòm, tay trái cầm cây gậy như ý,mặc y phục như quan văn, thêu vàng trên nền vải đỏ rực, thắtlưng trễ ngang gối với hai đồng điếu xâu vào chiếc túi mangchữ Tăng Phúc Thần Tài.Người ta không làm bàn thờ Thần Tài quá to, bên trongthường dán bài vị của Thần Tài được viết trên giấy đỏ: “Ngũphương ngũ thổ Long Thần – Tiền hậu địa chủ Tài Thần”.Hai bên bài vị thường có câu đối: “Thổ năng sinh bạch ngọc– Địa khả xuất vàng ròng”. Cũng có gia đình khắc thêmnhững chữ đại tự với nội dung ca ngợi sự giúp đỡ của ThầnTài hoặc tâm ý nguyện cầu của gia chủ.Mặc dù Thần Tài được xem là một hình tượng khác của ThầnĐất nhưng tựu chung cả 2 vẫn mang yếu tố tâm linh giúp conngười làm ăn phát đạt, “tài lai lộc tấn” cho nên người takhông thờ Thần Tài một mình mà thường thờ chung với ThổĐịa (vị thần cai quản đất đai nhà cửa). Trong những gia đìnhlàm ăn buôn bán, người ta thờ cúng Thần Tài quanh năm,sáng sớm khi mở cửa bán hàng họ thường thắp hương cầu xin“mua may bán đắt”. Việc thờ cúng Thần Tài là một tínngưỡng dân gian mang đậm dấu ấn của sự giao lưu văn hoá.