NHIỄM TRÙNG HUYẾT SƠ SINH

Tham khảo tài liệu nhiễm trùng huyết sơ sinh, y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
NHIỄM TRÙNG HUYẾT SƠ SINH NHIEÃM TRUØNG HUYEÁT SÔ SINHI. ÑÒNH NGHÓA: Nhieãm truøng huyeát sô sinh laø beänh gaây toån thöông nhieàu cô quan keøm dukhuaån huyeát, xaûy ra trong thaùng ñaàu sau sinh. Taùc nhaân gaây nhieãm truøng huyeát nguyeân phaùt thöôøng laø: Streptococcusnhoùm B, E.coli, Listeria Vi khuaån gaây nhieãm truøng beänh vieän thay ñoåi theo töøng ñôn vò chaêm soùctreû, thöôøng laø: Staphylococcus epidermidis, Staphylococcus aureus, Klebsiella,E.coliII. CHAÅN ÑOAÙN:1. Coâng vieäc chaån ñoaùn: a) Hoûi – Khai thaùc tieàn söû saûn khoa:  Sinh non, sinh nheï caân.  Vôõ oái sôùm  24 giôø, nöôùc oái ñuïc, hoâi.  Sinh khoù, sinh ngaït (Apgar 1phuùt < 5, 5 phuùt < 7ñ).  Meï coù soát hay nhieãm truøng tröôùc, trong vaø sau sinh.  Coù hoài söùc luùc sinh hoaëc duøng caùc thuû thuaät xaâm laán. b) Khaùm: tìm caùc daáu hieäu cuûa nhieãm truøng: b.1. Toång quaùt: buù keùm, soát  380 C hoaëc haï thaân nhieät  36,5 C. b.2. Caùc cô quan:  Thaàn kinh: Löø ñöø, hoân meâ hay taêng kích thích, co giaät, giaûm phaûn xaï nguyeân phaùt, giaûm hay taêng tröông löïc cô, thoùp phoàng, daáu thaàn kinh khu truù.  Tieâu hoùa: noân oùi, tieâu chaûy, chöôùng buïng, xuaát huyeát tieâu hoùa, gan laùch to.  Hoâ haáp : tím taùi, côn ngöng thôû  20 giaây hoaëc ngöng thôû  20 giaây keøm nhòp tim chaäm, thôû nhanh  60 laàn/phuùt, thôû co loõm .  Tim maïch : nhòp tim nhanh hay chaäm, haï huyeát aùp, da xanh, laïnh, noåi boâng.  Da nieâm: vaøng da, xuaát huyeát da nieâm, roán muû, muû da, cöùng bì. b.3. Tìm daáu hieäu naëng cuûa nhieãm truøng:  Cöùng bì.  Soác: maïch nheï, da noåi boâng, thôøi gian phuïc hoài maøu da > 3 giaây. b.4. Tìm oå nhieãm truøng: nhieãm truøng da, nhieãm truøng roán, vieâm tónh maïch nôi tieâm chích, vieâm phoåi do giuùp thôû, nhieãm truøng tieåu do ñaët sond tieåu. c) Ñeà nghò xeùt nghieäm:  Pheát maùu ngoaïi bieân.  CRP.  Caáy maùu.  Caáy nöôùc tieåu.  Caáy dòch cô theå: phaân, muû da, dòch khôùp khi caàn.  Choïc doø tuûy soáng laø ñoäng taùc baét buoäc ñeå loaïi tröø vieâm maøng naõo muû ñi keøm khi coù trieäu chöùng thaàn kinh  Ion ñoà, ñöôøng huyeát, bilirubin (neáu coù vaøng da)  Khí maùu ñoäng maïch (nhieãm truøng huyeát naëng, suy hoâ haáp)  Ñoâng maùu toaøn boä (nhieãm truøng huyeát naëng, coù bieåu hieän xuaát huyeát)2. Chaån ñoaùn xaùc ñònh: caáy maùu (+).3. Chaån ñoaùn coù theå: khi chöa coù keát quaû caáy maùu,  Laâm saøng: trieäu chöùng nhieàu cô quan + oå nhieåm truøng + Caän laâm saøng gôïi yù nhieãm truøng huyeát:  Coâng thöùc maùu: phaûi coù ít nhaát 3 tieâu chuaån sau: - Baïch caàu giaûm  5.000/mm3 hoaëc taêng  25.000/mm3.  0,3. baïch caàu haït non - Tyû leä : baïch caàu haït tröôûng thaønh - Coù khoâng baøo, haït ñoäc, theå Dohl. - Tieåu caàu ñeám 10 mg / L.4. Chaån ñoaùn phaân bieät: caùc trieäu chöùng laâm saøng thöôøng khoâng ñaëc hieäu  chaån ñoaùn phaân bieät goàm coù caùc beänh lí gaây suy hoâ haáp, beänh lí tim maïch, beänh heä tieâu hoùa, beänh veà maùu, beänh lí heä thaàn kinh trung öông.III. ÑIEÀU TRÒ:1. Nguyeân taéc ñieàu trò:  Duøng khaùng sinh ngay khi nghi ngôø nhieãm truøng huyeát. Thöôøng caùc khaùng sinh coù phoå khaùng khuaån roäng ñöôïc phoái hôïp vôùi nhau hoaëc choïn khaùng sinh döïa vaøo loaïi vi truøng treû coù theå bò nhieãm, söï nhaïy caûm cuûa vi truøng, khaû naêng ñaït ñöôïc noàng ñoä dieät khuaån taïi vò trí nhieãm truøng, taùc duïng phuï, söï non keùm cuûa chöùc naêng gan, thaän.  Ñuû lieàu, ñuû thôøi gian.  Phoái hôïp vôí ñieàu trò naâng ñôõ vaø ñieàu trò caùc bieán chöùng.1. Ñieàu trò ban ñaàu: a) Beänh nhi chöa ñöôïc ñieàu trò khaùng sinh: Phoái hôïp:  Ampicilline + Gentamycin.  Hoaëc Ampicilline + Cefotaxim.  Hoaëc Ampicilline + Cefotaxim + Gentamycin: khi coù moät trong caùc daáu hieäu sau: - Nhieãm truøng huyeát tröôùc 7 ngaøy tuoåi. - Beänh coù daáu hieäu naëng, nguy kòch ngay töø ñaàu. - Nhieãm truøng huyeát + vieâm maøng naõo muû.  Neáu coù soác hoaëc nghi tuï caàu: Cefotaxime + Oxacillin  Gentamycin b) Beänh nhi ñaõ ñöôïc ñieàu trò ôû tuyeán tröôùc vôùi nhöõng khaùng sinh nhö treân nhöng khoâng caûi thieän hoaëc nghi nhieãm truøng beänh vieän:  Ciprofloxacin / Pefloxacin / Cefepim  Amikacin neáu nghi nhieãm truøng huyeát Gr(-)  Oxacillin / Vancomycine  Amikacin neáu nghi nhieãm truøng huyeát tuï caàu, hoaëc:  Vancomycine + Ciprofloxacin  Amikacin neáu chöa roõ taùc nhaân. (Öu tieân choïn khaùng sinh ñaàu, neáu khaùng sinh ñaàu ñaõ duøng thì choïn khaùng sinh keá tieáp. Ví duï: Ciprofloxacin / Cefepim: choïn Ciprofloxacin, neáu ñaõ duøng choïn Cefepim ).3. Ñieàu trò tieáp tuïc: döïa vaøo keát quaû caáy maùu vaø dieãn tieán laâm saøng.  Thôøi gian ñieàu trò khaùng sinh: 10 – 14 ngaøy.  Thôøi gian ñieàu trò keùo daøi hôn (3-4 tuaàn) khi: - Nhieãm truøng huyeát gram aâm. - Coù vieâm maøng naõo muû ñi keøm.  Thôøi gian söû duïng Aminoglycoside khoâng quaù 5-7 ngaøy.4. Ñieàu trò naâng ñôõ vaø ñieàu trò caùc bieán chöùng:  Soác nhieãm truøng, ñoâng maùu noäi maïch lan toûa (Xem baøi soác nhieãm truøng, DIC)  Cung caáp naêng löôïng (Xem baøi nuoâi aên qua tónh maïch, qua sonde daï daøy)  Hoã trôï hoâ haáp (Xem baøi suy hoâ haáp). Neáu coù giaûm baïch caàu naëng: truyeàn baïch caàu h ...