Những thách thức đối với giải quyết việc làm cho thanh niên hiện nay trong bối cảnh suy thoái kinh tế: Phần 2

Nối tiếp phần 1, phần 2 cuốn sách "Suy thoái kinh tế & những thách thức đối với giải quyết việc làm thanh niên hiện nay" tiếp tục trình bày các nội dung chính sau đây: những thách thức việc làm và giải quyết việc làm cho thanh niên hiện nay; quan điếm, phương hướng và giải pháp việc làm thanh niên những năm tới. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Những thách thức đối với giải quyết việc làm cho thanh niên hiện nay trong bối cảnh suy thoái kinh tế: Phần 2 Chương 3 NHỮNG THÁCH THỨC VIỆC LÀM VÀ GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM CHO THANH NIÊN HIỆN NAY 3.1. Đánh giá tình hình việc làm thanh niên Ở Việt Nam, thanh niên là lực lượng lao động lớn của xã hội và là nguồn lực quan trọng cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Lực lượng lao động là thanh niên có vị trí to lớn trong các hoạt động sản xuất, nghề nghiệp, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế của đất nước. Theo kết quả từ các cuộc Điều tra lao động và việc làm hàng năm của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (Bộ LĐ- TB&XH 2009, 2010, 2012, 2013), quy mô và tỷ lệ thanh niên tham gia hoạt động kinh tế ở nước ta đều tăng trong 10 năm qua. Năm 2008, sổ thanh niên hoạt động kinh tế của toàn quốc là hơn 16 triệu người, chiếm 67,2% tổng số thanh niên (38,7% lực lượng lao động xã hội). Từ thời điểm năm 2000 với lực lượng lao động chưa đến 14 triệu, đến năm 2007 đã tăng lên xấp xỉ 16 triệu người. Năm 2009, số thanh niên hoạt động kinh tế gần 17 triệu người, chiếm 75,4% tổng số thanh niên (36,6% lực lượng lao động xã hội); năm 2010 con số đó là 17,1 triệu người, chiếm 75,9% tổng số thanh niên (33,7% lực lượng lao Chương 3. Những thách thức việc làm.., 63 động xã hội); năm 2012 con số đó là 17,5 triệu người, chiếm 76,2% tổng số thanh niên (34% lực lượng lao động xã hội). So với quy mô lao động thanh niên những thập kỷ trước đó thì lao động thanh niên có chiều hướng gia tăng liên tục qua các năm. Hình 1. Quy mô lao động thanh niên (triệu người) 20 199S199920002001 20022003 2004 200? 2006200'200S 2009201020112012 Nguồn: Số liệu tổng hợp từ Điều tra Lao động - Việc làm các năm, Tổng cục Thống kê. Tháp dân số của Việt Nam (Hình 2) minh họa cho sự biến động của dân sổ Việt Nam qua giai đoạn 10 năm giữa 2 lần Tổng Điều tra. Ket quả cho thấy tỷ lệ dân số thanh niên trong độ tuổi 15 - 24 và 25 - 29 tăng lên đáng kế. Đây là các nhóm tuối có tỷ trọng và quy mô lớn nhất, lớn hơn nhiều so với nhóm trẻ em và người cao tuổi trong dân sổ Việt Nam, do kết quả của mức sinh cao trong quá khứ. Điều này cũng đồng nghĩa vói việc lao động thanh niên tăng lên đáng kể trong giai đoạn vừa qua. 64 SUY THOÁI KINH TỂ VÀ. Hình 2. Tháp tuổi dân số Việt Nam: 1999-2009 8 5 -*- 8 0-04 75 - 7© 7 0-74 05-00 0 0 -^ 4 5 5-50 50-54 45-49 40-44 35-30 30-34 25-20 20-24 15-18 10-14 5-8 0-4 6 5 4 3 2 1 0 1 2 3 4 5 6 7 Nam % NO L Hàng năm ở nước ta có từ 1,2 - 1,6 triệu thanh niên bước vào tuổi lao động cần có việc làm. Tuy nhiên, tình trạng thất nghiệp, thiểu việc làm trong thanh niên vẫn gia tăng trong những năm qua. Đối tượng hưởng trợ cấp thất nghiệp là nhóm lao động trẻ cũng chiếm tỷ lệ khá cao. Theo báo cáo của Bộ LĐ-TB&XH năm 2010, trong số những người hưởng trợ cấp thất nghiệp hàng tháng thì thanh niên tuổi dưới 24 là 12.275 người (chiếm 24,5%); từ 25 - 40 tuổi là 31.366 người (chiếm 62,7%); trên 40 tuổi là 6.416 người (chiếm 12,8%). Việc thất nghiệp chỉ là tạm thòi để hirảng trợ cấp, sau đó các đối tượng lại tìm việc làm mới và quá trình trên lại có thể tiếp diền. Thực trạng này phản ánh mức độ nhảy việc và thay đổi việc làm khá phổ biến trong lao động thanh niên. Từ chiều cạnh các thành phần kinh tế, thanh niên đã tham gia đáng kể theo hướng phù hợp với sự phát triển cùa kinh tế Chương 3. Những thách thức việc làm.. 65 thị trường. Hiện nay tỷ trọng thanh niên làm việc trong khu vực kinh tế ngoài nhà nước là 89% và kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài gần 5%. Nếu phân theo ngành kinh tế quốc dân thì: 60,6% thanh niên lao động trong ngành nông - lâm - ngư nghiệp, 21,0% trong ngành công nghiệp và xây dựng, 18,4% trong ngành dịch vụ, thương mại. Ket quả cho thấy ảnh hưởng tích cực của quá trình hội nhập quốc tế và hiện đại hóa diễn ra còn chậm chạp. Trình độ chuyên môn, kỹ thuật nghiệp vụ, kỹ năng lao động của thanh niên tham gia hoạt động kinh tế được nâng cao trong những năm gần đây. Lực lượng thanh niên có trình độ trung cap chuyên nghiệp tăng từ 4,1% (năm 2008) lên 6,2% (năm 2009) và 6,5% (năm 2010); có trình độ cao đẳng, đại học tăng nhanh từ 5,5% (năm 2008) lên 7,8% (năm 2009), 8,7% (năm 2010) và xấp xỉ 10% (năm 2012). Tuy nhiên, không phải ai trong số này cũng có việc làm ổn định và làm đúng nghề được học hay đào tạo. Như được phân tích trong phần sau, một trong những vấn đề nổi bật của năm 2013 là cử nhân ra trường không thể xin được việc làm với tấm bàng đại học, do đó phải chấp thuận đi làm công nhân với mức lương rất thấp. Dưới tác động của cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu, thực trạng việc làm của thanh niên trong thòi gian gần đây diễn hiến khá phức tạp. Tình trạng thất nghiệp cũng có xu hướng tăng mạnh, tập trung chủ yểu ở nhóm thanh niên đô thị. Như được phản ánh qua số liệu thống kê, tỷ lệ thanh niên thất nghiệp chiếm 4,2% (năm 2008), 4,1% (năm 2009), 5,2% (năm 2010) và tăng lên 5,5% (năm 2012). Tỷ lệ thất nghiệp đặc biệt cao đối với lao 66 SUY THOÁI KINH TẾ VÀ. động thanh niên thành thị, ở mức 9,17%, cao hơn gấp hai lần thất nghiệp ở nông thôn (4,25%). Riêng trong 6 tháng đầu năm 2013 tỷ lệ thất nghiệp thanh niên ở thành thị đã lên tới 10,97% (cao hơn hẳn so với cùng kỳ các năm 2011 và 2012). Đặc biệt là nhóm tuổi 15 - 19 có tỷ lệ thất nghiệp lên tới 21,33% năm 2013. Theo số liệu của Tổng cục Thống kê (2013), đến thời điểm 1/1/2013, cả nước có 1,3 triệu người thiếu việc làm và 857.000 người thất nghiệp. So với thời điểm 1/1/2012, các con số này đã tăng 69.000 người và 4.300 người. Lực lượng lao động của khu vự ...