Phân tích các chỉ tiêu tính thuế nhằm phát hiện gian lận thuế, trốn thuế trong khai báo thuế thu nhập doanh nghiệp

Bài viết tập trung vào phân tích các chỉ tiêu doanh thu, chi phí làm căn cứ tính thuế thu nhập doanh nghiệp, phát hiện các trường hợp gian lận thuế, trốn thuế trong khai báo thuế thu nhập doanh nghiệp.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phân tích các chỉ tiêu tính thuế nhằm phát hiện gian lận thuế, trốn thuế trong khai báo thuế thu nhập doanh nghiệpPHÂN TÍCH CÁC CHỈ TIÊU TÍNH THUẾ NHẰM PHÁT HIỆN GIAN LẬN THUẾ, TRỐN THUẾ TRONG KHAI BÁO THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP NGUYỄN KHẮC HÙNG (*)TÓM TẮTBài viết tập trung vào phân tích các chỉ tiêu doanh thu, chi phí làm căn cứ tính thuế thunhập doanh nghiệp, phát hiện các trường hợp gian lận thuế, trốn thuế trong khai báothuế thu nhập doanh nghiệp. Các phương pháp phân tích các chỉ tiêu tính thuế do cơquan thuế hướng dẫn vẫn còn nhiều bất cập, đòi hỏi phải tiếp tục được hoàn thiện nhằmgiảm thiểu tình trạng thất thu thuế cho ngân sách Nhà nước.ABSTRACTThe article focuses on analyzing revenue target, which is the corporate income tax base,and detecting corporate income tax fraud and evasion. The weaknesses of the methods ofanalyzing tax standards used by tax agencies need improving in order to minimize the taxloss. 1. ĐẶT VẤN ĐỀGian lận trong khai báo thuế giá trị gia tăng (GTGT) luôn song hành với gian lận thuế thunhập doanh nghiệp (TNDN). Gian lận thuế GTGT và thuế TNDN bắt đầu từ h a đơn.Các quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng h a đơn khá đầy đủ nhưng thực hiện cònnhiều vấn đề phải giải quyết. Mua bán không sử dụng h a đơn và thanh toán bằng tiềnmặt đã làm ảnh hư ng đến tính thực thi của hai luật thuế này. Thất thu thuế từ việc muabán không lấy hoá đơn gây tổn thất không nhỏ đối với nền kinh tế, tạo ra sự bất bìnhđẳng trong cạnh tranh giữa các doanh nghiệp. Doanh nghiệp trốn thuế sẵn sàng giảm giábán để cạnh tranh, doanh nghiệp mua bán đàng hoàng phải chịu thua thiệt. Ngân sáchNhà nước thất thu, ảnh hư ng đến việc phát triển nền kinh tế khi hiện tượng trốn thuế,gian lận thuế còn tồn tại. Phân tích các chỉ tiêu tính thuế thu nhập nhằm xác định các dấuhiệu nghi vấn, khoanh vùng đối tượng để thực hiện kiểm tra xác minh các h a đơn chứngtừ. Phân tích là công cụ hỗ trợ để phát hiện gian lận thuế, trốn thuế chứ không loại trừ tậngốc các hiện tượng này. Điều kiện tiên quyết để hiện tượng gian lận thuế, trốn thuế đượcloại trừ là thanh toán qua ngân hàng và mua bán phải c h a đơn.Cơ quan thuế đã c những hướng dẫn phân tích các chỉ tiêu tính thuế để xác định các dấuhiệu nghi vấn, từ đ yêu cầu người nộp thuế cung cấp các chi tiết, giải trình nguyên nhânđể cơ quan thuế kiểm tra. Tuy nhiên những hướng dẫn phân tích của cơ quan thuế cònmang tính chung chung, không thể phát hiện chính xác các trường hợp trốn thuế.Trong bài viết này, tác giả đánh giá lại những ưu nhược điểm của phương pháp phân tíchcác chỉ tiêu tính thuế mà cơ quan thuế đưa ra, từ đ đề xuất thêm các phương pháp phântích, kiểm tra để phát hiện nghi vấn, bất thường trong kê khai thuế thu nhập doanh nghiệpmột cách chính xác hơn. Bài viết đã vận dụng các phương pháp phân tích hoạt động kinhdoanh để phân tích các chỉ tiêu cần thiết, đ ng g p thêm cơ s lý luận để vận dụng lýluận vào thực tiễn một cách hiệu quả.2. NỘI DUNG* TS. Khoa Tài chính kế toán, trường đại học Sài Gòn2.1 Phân tích doanh thu tính thuế- Phân tích doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụChúng ta lần lượt phân tích từng chỉ tiêu làm căn cứ tính thu nhập chịu thuế của doanhnghiệp. Cơ quan thuế hướng dẫn phân tích chỉ tiêu doanh thu bán hàng và cung cấp dịchvụ bằng cách so sánh doanh thu năm nay với năm trước. Nếu chỉ tiêu này lớn hơn 20%c thể nhận xét bình thường; Nếu chỉ tiêu này nhỏ hơn 20%, yêu cầu người nộp thuếcung cấp bảng kê chi tiết doanh thu theo từng loại hàng hoá dịch vụ năm trước và nămnay để kiểm tra nhận xét các dấu hiệu nghi vấn.Khi doanh thu tăng lớn hơn 20% so với năm trước, chưa hẳn là hiện tượng bình thườngvà không c trốn thuế. Chúng ta biết doanh thu chịu tác động b i 2 nhân tố: lượng hàngh a dịch vụ bán ra và giá bán. Tốc độ tăng của lượng hàng h a dịch vụ bán ra lớn hơn tốcđộ giảm của giá bán cũng làm tăng doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ. Trongtrường hợp này, không thể nhận xét bình thường vì doanh nghiệp đã gian lận giá bán, cácdoanh nghiệp này doanh thu bán ra tăng rất cao nhưng không c lãi và đang trốn thuế thunhập doanh nghiệp. Ví dụ: Báo cáo Kết quả kinh doanh Doanh nghiệp R (Đvị: đồng) Chỉ tiêu Năm 2008 Năm 2007Tổng doanh thu bán hàng và cung cấp 601.144.008.416 397.762.229.843dịch vụTổng lợi nhuận kế toán trước thuế (144.988.841.645) 21.128.540.788Thuế thu nhập doanh nghiệp - 5.904.612.940 ợi nhuận sau thuế (144.988.841.645) 15.223.927.848 ua số liệu trên ta thấy: doanh thu năm 2008 tăng 51,2% so với năm 2007, nhưng năm2008 doanh nghiệp bị lỗ 1 . 88.8 1. đồng, trong khi năm ...