Một số vấn đề đổi mới quản lý ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn

Trên cơ sở đánh giá tình hình thực hiện thu, chi NSNN trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn, bài báo đã chỉ ra hiệu quả thu ngân sách vẫn còn thấp so với mục tiêu đề ra; chi ngân sách còn lớn; hiệu quả đầu tư công còn hạn chế. Từ đó, đề xuất một số giải pháp đổi mới quản lý ngân sách Nhà nước trên địa bàn, nội dung bài báo có tính cấp thiết và có ý nghĩa quan trọng không chỉ cho tỉnh Bắc Kạn mà còn cho các địa phương khác và những những đối tượng có quan tâm.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số vấn đề đổi mới quản lý ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn Nguyễn Hữu Thu Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 133(03)/1: 39 - 43 MỘT SỐ VẤN ĐỀ ĐỔI MỚI QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẮC KẠN Nguyễn Hữu Thu* Trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh - ĐH Thái Nguyên TÓM TẮT Cùng với quá trình đổi mới kinh tế, việc quản lý, điều hành Ngân sách Nhà nước (NSNN) đã có những đổi mới căn bản và từng bước được hoàn thiện góp phần thúc đẩy tăng trưởng và phát triển kinh tế. Bắc Kạn là một tỉnh thuộc vùng Đông Bắc có nguồn thu còn hạn hẹp, trong khi nhu cầu chi cho đầu tư phát triển ngày càng lớn, đòi hỏi quản lý ngân sách cần phải được hoàn thiện. Trên cơ sở đánh giá tình hình thực hiện thu, chi NSNN trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn, bài báo đã chỉ ra hiệu quả thu ngân sách vẫn còn thấp so với mục tiêu đề ra; chi ngân sách còn lớn; hiệu quả đầu tư công còn hạn chế. Từ đó, đề xuất một số giải pháp đổi mới quản lý ngân sách Nhà nước trên địa bàn, nội dung bài báo có tính cấp thiết và có ý nghĩa quan trọng không chỉ cho tỉnh Bắc Kạn mà còn cho các địa phương khác và những những đối tượng có quan tâm. Từ khóa: quản lý, ngân sách, nhà nước, địa phương, thu ngân sách, chi ngân sách ĐẶT VẤN ĐỀ* Ngân sách nhà nước là bộ phận cơ bản, là khâu chủ đạo, có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng trong hệ thống tài chính quốc gia, đồng thời là công cụ tài chính để Nhà nước thực hiện chức năng quản lý vĩ mô đối với hoạt động kinh tế - xã hội của đất nước [4]. Việc quản lý, điều hành NSNN đã có những đổi mới căn bản và từng bước được hoàn thiện. Tuy nhiên, quá trình thực hiện cho đến nay cũng đặt ra nhiều vấn đề cần phải tiếp tục nghiên cứu sửa đổi bổ sung cho phù hợp với thực tiễn [1]. Bắc Kạn là một tỉnh thuộc vùng Đông Bắc có nguồn thu còn hạn hẹp, trong khi nhu cầu chi cho đầu tư phát triển ngày càng lớn, đòi hỏi quản lý ngân sách cần phải được hoàn thiện. Vì vậy, cần thiết phải đánh giá lại việc thực hiện, phân cấp quản lý ngân sách trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn và những vấn đề đặt ra từ thực tiễn do quản lý chưa đồng bộ, phân cấp chưa hợp lý, để tìm giải pháp phù hợp góp phần hoàn thiện quản lý NSNN, nhằm thực hiện được các mục tiêu kinh tế - xã hội do Đảng bộ tỉnh đề ra. * Tel: 0913 846772, Email: huuthu.tueba@gmail.com KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN Tình hình thực hiện thu, chi ngân sách Nhà nước tỉnh Bắc Kạn (2011 - 2013) Thực hiện nhiệm vụ thu ngân sách Cùng với sự tăng trưởng kinh tế, thu NSNN trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn từ năm 2011 đến nay tăng nhanh, kết quả thu ngân sách được thể hiện qua các bảng 1. Năm 2011 thu NSNN thực hiện 181,778 tỷ bằng 108,3% dự toán Trung ương giao. Năm 2012, thực hiện 293,992 tỷ bằng 123,4% dự toán TW giao và bằng 161,73% so với năm 2011. Đến năm 2013, thực hiện 387,311 tỷ bằng 120,5% dự toán TW giao và bằng 131,7% so với năm 2012. Thu từ khu vực kinh tế TW từ năm 2011 đến năm 2013 đều tăng lên, cụ thể năm 2011 là 28,837 tỷ, năm 2012 là 40,55 tỷ, năm 2013 là 63,938 tỷ, tăng bình quân 1,49 lần. Tuy nhiên, chỉ tiêu dự toán ngân sách giao thì tỉnh lại không đạt. Năm 2011 thực hiện 28,837 tỷ/dự toán giao 30,5 tỷ giảm là 1,663 tỷ. Số giảm năm 2011 chủ yếu do Bộ giao dự toán không sát với thực tế, chỉ tính riêng ngành điện lực, sản lượng kế hoạch giao 300 triệu kw, sản lượng thực hiện đạt 255 triệu kw, giảm 45 triệu kw dẫn đến giảm thuế doanh thu phải nộp hơn 1 tỷ đồng, đến năm 2013 thực hiện đạt 60,938 tỷ/dự toán giao 62,5 tỷ giảm 1,562 tỷ do được Nhà nước miễn giảm và gia hạn thời gian nộp thuế giá trị gia tăng. 39 Nguyễn Hữu Thu Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 133(03)/1: 39 - 43 Bảng 1: Tổng hợp số thu ngân sách nhà nước theo từng lĩnh vực Năm Năm 2011 DT TW giao Chỉ tiêu thu I-Thu NS trên địa bàn 1-Thu từ kinh tế TW 2-'Thu từ kinh tế ĐP 3-'Thu từ khu vực có vốn đầu tư nước ngoài 4-Thu khác II- Thu bổ sung từ NSTW Tỷ lệ % TH 167.800 30.500 125.300 2.000 ĐVT: Triệu đồng Năm 2013 DT Tỷ lệ TW TH % giao Năm 2012 181.778 108,3 28.837 139.903 1.496 DT TW giao 238.300 35.000 190.800 500 TH Tỷ lệ % 293.992 123,4 40.550 238.437 220 321.500 62.500 254.000 200 387.311 120,5 60.938 301.673 265 10.000 11.542 12.000 14.785 16.800 21.700 2.110.700 2.714.396 128,6 2.900.000 3.011.040 103,8 3.200.900 3.919.696 122,5 Nguồn [3] Thu từ khu vực kinh tế địa phương: Năm 2011 thực hiện 139,903 tỷ/dự toán TW giao 125,3 tỷ, đạt 111,6 %, năm 2012 thực hiện 238,437/dự toán TW giao 190,8 tỷ, đạt 124,9 %, đến năm 2013 thực hiện 301,673 tỷ/dự toán TW giao 254 tỷ đạt 118,7 %. Số thu từ các doanh nghiệp quốc doanh địa phương đạt và vượt dự toán, chủ yếu là số thu từ một số đơn vị kinh doanh có hiệu quả như Công ty CPKS Bắc Kạn, Công ty CP ĐT&XD Trường Sơn… Thu từ khu vực có vốn đầu tư nước ngoài: Bắc Kạn là tỉnh miền núi đặc biệt khó khăn nên công tác thu hút đầu tư nước ngoài còn rất hạn chế, từ năm 2011 đến năm 2013 vẫn chỉ có 2 đơn vị có vốn đầu tư nước ngoài thực hiện ở lĩnh vực khai tháng khoáng sản ở Bản Thi – Chợ Đồn nên tỷ lệ đóng góp vào ngân sách địa phương còn hạn chế và không đạt chỉ tiêu dự toán ngân sách giao. Cụ thể năm 2011 là 1,496 tỷ/dự toán TW giao 2 tỷ, năm 2012 thực hiện 220 tỷ/500 tỷ dự toán giao. Bảng 2: Tỷ lệ huy động GDP vào NSNN trên địa bàn tỉnh Chỉ tiêu 1.Tổng SP quốc nội (GDP) 2.Tổng thu NSNN trên địa bàn 3.Tỷ lệ huy động GDP vào NSNN Đvt Trđ Trđ % Năm 2011 1.477.157 181.778 12,30 Năm 2012 1.548.729 293.992 18,98 Năm 2013 1.606.433 387.311 24,11 Nguồn [2] Cùng với sự tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tỷ lệ huy động cũng như số thu nộp ngân sách đều tăng. Riêng thu trong lĩnh vực sản xuất kinh doanh tăng cả số tuyệt đối lẫn số tương đối, các nguồn thu ngoài lĩnh vực sản xuất kinh doanh tương đối ổn định và có chiều hướng tăng, kết quả cụ thể: Bảng 3: Cơ cấu nguồn thu NSNN ở Bắc Kạn Cơ cấu nguồn thu Tổng số thu -Thu từ lĩnh vực SXKD -Thu thuế NN -Thu khác Thực hiện năm 2011 181.778 170.236 562 10.980 Tỷ trọng (%) 100,00 93,65 0,31 3,04 Thực hiện năm 2012 293.992 279.207 1.080 13.702 Tỷ tr ...