Pháp luật Trung Quốc tế về phòng ngừa và kiểm soát ô nhiễm không khí gợi ý chính sách đối với Việt Nam

Bài viết giới thiệu tổng quan về những quy định của pháp luật của Cộng hòa Nhân dân Trung hoa (Trung Quốc) về phòng ngừa và kiểm soát ô nhiễm không khí. Chính sách pháp luật của Trung Quốc về ô nhiễm không khí từ năm 1987 đến nay các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát không khí của Trung Quốc từ đó đưa ra một số nhận định và đề xuất về chính sách đối với việc hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam về phòng ngừa và kiểm soát ô nhiễm không khí.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Pháp luật Trung Quốc tế về phòng ngừa và kiểm soát ô nhiễm không khí gợi ý chính sách đối với Việt Nam Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Luật học Tập 32 S 4 (2016) 56-62 TRAO ĐỔI Pháp luật Trung Qu c tế về phòng ngừa và kiểm soát ô nhiễm không khí gợi ý chính sách đ i với Việt Nam Mai H i Đ ng* Khoa Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội, 144 Xuân Thủy, Cầu Giấy, Hà Nội, Việt Nam Nhận ngày 05 tháng 09 n m 2016 Chỉnh sửa ngày 30 tháng 10 n m 2016; Chấp nhận đ ng ngày 20 tháng 12 n m 2016 Tóm tắt: Bài viết giới thiệu tổng quan về những quy định của pháp luật của Cộng hòa Nhân dân Trung hoa (Trung Qu c) về phòng ngừa và kiểm soát ô nhiễm không khí. Chính sách pháp luật của Trung Qu c về ô nhiễm không khí từ n m 1987 đến nay các biện pháp phòng ngừa và kiểm soát không khí của Trung Qu c từ đ đ a ra một s nhận định và đề xuất về chính sách đ i với việc hoàn thiện hệ th ng pháp luật iệt Nam về phòng ngừa và kiểm soát ô nhiễm không khí. Từ khóa: Trung Qu c; ô nhiễm không khí; phòng ngừa kiểm soát ô nhiễm không khí; iệt Nam. 1. Đặt vấn đề 1984; th m họa nổ nhà máy hạt nhân Tokaimura, Ibaraki, Nhật B n n m 1999; th m họa mây đioxin tại Seveso Italia n m 1976; sự c tràn tro xỉ tại nhà máy nhiệt điện than Kingston thuộc Tennessee alley Authority, Mỹ n m 2008; Sự c nhà máy điện nguyên tử Three Mile Island, Pennsylvania, Mỹ n m 1979; và g n đây nhất là vụ cháy rừng trên hai đ o Kalimantan và Sumatra Indonesia vào n m 1997 đã gây ra những thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng về tài s n, sức khỏe con ng ời, sự suy gi m những gi ng loài động, thực vật quý hiếm. Khi c ô nhiễm x y ra thiệt hại do ô nhiễm không khí tr ớc mắt và lâu dài cũng nh các thiệt hại mà những ng ời c liên quan trực tiếp ph i gánh chịu là rất lớn và đòi hỏi t n k m thời gian của c i và công sức cho công tác ng n chặn khắc phục cũng nh việc tính toán thiệt hại để đòi bồi th ờng thỏa đáng là rất kh kh n. Pháp luật của iệt Nam hiện nay đã c một s v n b n quy định về ô nhiễm môi tr ờng ô Ô nhiễm không khí đã và đang là vấn đề lý luận và thực tiễn cấp bách hiện nay ở iệt Nam ô nhiễm không khí đang nh h ởng trực tiếp tới đời s ng và sự phát triển của con ng ời đặc biệt là c dân trong những thành ph lớn. Nếu chúng ta không c hành động để đ i ph với ô nhiễm không khí, thì hậu qu của n rất nặng nề và nh h ởng trực tiếp đến cuộc s ng của chúng ta. Chúng ta đã chứng kiến những th m họa công nghiệp tồi tệ nhất trong lịch sử loài ng ời làm ô nhiễm không khí đ là vụ nổ nhà máy nguyên tử Chernobyl ở Ukraine n m 1986; th m họa công nghiệp x y ra tại nhà máy s n xuất thu c trừ sâu tại trung tâm thành ph Bhopal, bang Madhya Pradesh, Ấn Độ n m _______  ĐT.: 84-4-37546674 Email: dangmh@vnu.edu.vn 56 M.H. Đăng / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Luật học, Tập 32, ố 4 (2016) 56-62 nhiễm môi tr ờng không khí và các quy định về bồi th ờng thiệt hại do ô nhiễm nh ng các v n b n pháp luật liên quan đến vấn đề này v n còn nhiều điểm bất cập thiếu th ng nhất chủ yếu là các v n b n d ới luật nên th ờng gặp v ớng mắc trong gi i quyết trách nhiệm đặc biệt là việc quy trách nhiệm về nguồn gây ra ô nhiễm ng ời chịu trách nhiệm bồi th ờng thiệt hại v.v… Nghiên cứu pháp luật của các qu c gia trên thế giới đặc biệt là Trung Qu c qu c gia đang ph i đ i mặt với tình trạng ô nhiễm môi tr ờng tr m trọng qu c gia c l ợng khí th i carbon gây ô nhiễm cao nhất thế giới trong những n m g n đây để học tập kinh nghiệm trong công tác b o vệ môi tr ờng đặc biệt là môi tr ờng không khí là c n thiết đ i với iệt Nam. 2. Ô nhiễm không khí là gì? Khi nào được coi là ô nhiễm không khí? Ô nhiễm không khí c thể hiểu là hiệu ứng gây ra bởi các chất rắn chất lỏng hoặc chất khí trong không khí c tác động xấu đến môi tr ờng xung quanh và con ng ời. Ô nhiễm không khí c thể x y ra do các hiện t ợng tự nhiên (từ bụi cháy rừng và núi lửa) hoặc từ hoạt động của con ng ời trong quá trình s n xuất công nghiệp do đ t các nhiên liệu hóa thạch: than d u khí đ t tạo ra CO2 CO SO2 NOx các chất hữu cơ ch a cháy hết muội than bụi quá trình thất thoát rò rỉ trên dây chuyền công nghệ do quá trình vận chuyển các h a chất bay hơi bụi. Các chất gây ô nhiễm c thể nhìn thấy bằng mắt th ờng hoặc không thể nhìn bằng mắt th ờng c thể c mùi hoặc không c mùi x y ra trong nhà hoặc ngoài trời. Các chất ô nhiễm c thể tồn tại trong khí quyển từ vài phút đến hàng n m c thể x y ra trong phạm là địa ph ơng qu c gia khu vực hoặc toàn c u. t về ph ơng diện pháp lý ô nhiễm không khí đ ợc hiểu là sự thay đổi tính chất không 57 khí vi phạm tiêu chu n không khí mà pháp luật đã quy định. Ô nhiễm không khí là tình trạng trong không khí c xuất hiện chất lạ hoặc c sự biến đổi quan trọng trong thành ph n không khí làm thay đổi tính chất lí h a v n c của n vi phạm tiêu chu n môi tr ờng do cơ quan nhà n ớc c th m quyền ban hành gây tác động c hại cho con ng ời và thiên nhiên 1 . Ô nhiễm không khí c thể đ ợc hiểu là sự biến đổi của các thành ph n môi tr ờng không khí không phù hợp với quy chu n kỹ thuật môi tr ờng và tiêu chu n môi tr ờng gây nh h ởng xấu đến con ng ời và sinh vật. Sự thay đổi lớn trong thành ph n của không khí chủ yếu do khói, bụi, mồ h ng, hơi hoặc các khí lạ làm cho không khí không sạch c sự tỏa mùi làm gi m t m nhìn xa gây biến đổi khí hậu gây bệnh cho con ng ời và sinh vật. Ô nhiễm không khí c thể hiểu là sự xuất hiện những chất độc hại hoặc những hợp chất không c lợi cho sức khỏe con ng ời ch ng hạn nh : kh i bụi điện từ bức xạ nhiệt kh i khí th i đ t khí th i khí độc chất độc hại chất ph ng xạ [2]. Các loại chất gây ô nhiễm không khí chính là các hạt bụi (PM10 PM2.5) các phân tử các bon đen siêu nhỏ ô zôn các bon mô nô xít ni tơ ô xít các chất hữu cơ bay hơi hiđrôcacbon và chất quang ô xy h a nh ô zôn. B n h ớng d n của Tổ chức Y tế Thế giới đã cập nhật những s liệu mới nhất về 4 chỉ s gây ô nhiễm: Chất dạng hạt (PM) ôzôn (O3), nitơ đioxit (NO2) và l u huỳnh đioxit (SO2). PM2.5 hay PM10 là những chỉ s về chất l ợng không khí chỉ kích th ớc và mật độ những hạt trôi nổi trong không khí. Bụi PM2.5 ...