Phát triển năng lực đọc hiểu cho học sinh lớp 4 và 5, nhìn từ yêu cầu về “liên hệ, so sánh, kết nối”

Bài viết nghiên cứu về các biện pháp rèn luyện các kĩ năng LH, SS, KN nhằm phát triển NLĐH khi dạy đọc hiểu cho học sinh tiểu học (HSTH) lớp 4 và 5. Bằng phương pháp nghiên cứu lí thuyết, tác giả tổng hợp, phân tích một số công trình, tài liệu để làm rõ định nghĩa, cấu trúc của NLĐH và tầm quan trọng của việc rèn luyện các kĩ năng LH, SS, KN đối với vấn đề phát triển NLĐH cho HSTH lớp 4 và 5.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phát triển năng lực đọc hiểu cho học sinh lớp 4 và 5, nhìn từ yêu cầu về “liên hệ, so sánh, kết nối” TẠP CHÍ KHOA HỌC HO CHI MINH CITY UNIVERSITY OF EDUCATION TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP HỒ CHÍ MINH JOURNAL OF SCIENCE Tập 19, Số 2 (2022): 329-340 Vol. 19, No. 2 (2022): 329-340 ISSN: Website: http://journal.hcmue.edu.vn https://doi.org/10.54607/hcmue.js.19.2.3171(2022) 2734-9918 Bài báo nghiên cứu * PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC ĐỌC HIỂU CHO HỌC SINH LỚP 4 VÀ 5, NHÌN TỪ YÊU CẦU VỀ “LIÊN HỆ, SO SÁNH, KẾT NỐI” Bùi Lê Anh Phương Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam Tác giả liên hệ: Bùi Lê Anh Phương – Email: buiphuong25599@gmail.com Ngày nhận bài: 29-6-2021; ngày nhận bài sửa: 25-9-2021; ngày duyệt đăng: 20-02-2022TÓM TẮT “Liên hệ, so sánh, kết nối” (LH, SS, KN) là một trong những yêu cầu cần đạt đối với năng lựcđọc hiểu (NLĐH) được đưa ra trong Chương trình giáo dục phổ thông môn Ngữ văn (CTNV) 2018.Bài báo nghiên cứu về các biện pháp rèn luyện các kĩ năng LH, SS, KN nhằm phát triển NLĐH khidạy đọc hiểu cho học sinh tiểu học (HSTH) lớp 4 và 5. Bằng phương pháp nghiên cứu lí thuyết, tácgiả tổng hợp, phân tích một số công trình, tài liệu để làm rõ định nghĩa, cấu trúc của NLĐH và tầmquan trọng của việc rèn luyện các kĩ năng LH, SS, KN đối với vấn đề phát triển NLĐH cho HSTHlớp 4 và 5. Đồng thời tìm hiểu yêu cầu của CTNV 2018 về việc rèn các kĩ năng LH, SS, KN cho HSlớp 4 và 5. Từ đó, bài viết đề xuất một số biện pháp rèn luyện cho kĩ năng LH, SS, KN trong dạy đọchiểu để hỗ trợ GV phát triển NLĐH cho HSTH lớp 4 và 5 một cách hiệu quả. Từ khóa: liên hệ – so sánh – kết nối; học sinh lớp 4 và 5; năng lực đọc hiểu; dạy học hiểu đọc1. Đặt vấn đề Năm 2018, Chương trình Giáo dục phổ thông được ban hành với định hướng lấy việcphát triển năng lực (NL) cho người học làm mục tiêu trực tiếp. Trong đó, ngôn ngữ là NLđược yêu cầu chú trọng hình thành và phát triển, bởi ngôn ngữ chính là công cụ của lời nóivà tư duy. Nhất quán với mục tiêu Chương trình tổng thể, CTNV 2018 nói chung và mônTiếng Việt ở tiểu học nói riêng coi trọng việc hình thành NL sử dụng ngôn ngữ cho HS thôngqua 4 kĩ năng đọc, viết, nói và nghe. Trong đó, đọc là một nội dung chính chiếm nhiều thờilượng học tập hơn các nội dung khác, là kĩ năng trung tâm để phát triển NL của HS vì thôngqua đọc, HS có thể thu nhận thông tin từ văn bản (VB), mở rộng hiểu biết, vốn sống về tựnhiên và xã hội, là nền tảng giúp HS phát triển NL ngôn ngữ, là điều kiện để HS học tập tốtmôn Tiếng Việt và các môn học khác. Và Tập đọc, với tư cách là một phân môn của mônTiếng Việt ở tiểu học, có nhiệm vụ đáp ứng những yêu cầu trên.Cite this article as: Bui Le Anh Phuong (2022). Developing reading comprehension for the fourth and fifthgraders: The inquiry on “contacting, comparing, connecting”. Ho Chi Minh City University of Education Journalof Science, 19(2), 329-340. 329Tạp chí Khoa học Trường ĐHSP TPHCM Tập 19, Số 2 (2022): 329-340 Kĩ năng đọc được hiểu theo nghĩa rộng với nhiều yêu cầu và mức độ khác nhau và đọchiểu là một yêu cầu được chú trọng ngay từ lớp 1. Trong đó, LH, SS, KN là một trong nhữngyêu cầu cần đạt đối với NLĐH được đưa ra trong CTNV 2018. So với chương trình hiệnhành (2006), đây được xem là một điểm khác biệt và cũng là cơ hội để GV có thể phát triểnNLĐH cho HS, đặc biệt là ở giai đoạn cuối cấp tiểu học (lớp 4 và 5). Đồng thời lại là tháchthức đối với GV trong việc triển khai, tổ chức những hoạt động rèn luyện các kĩ năng LH,SS, KN khi dạy đọc hiểu ở tiểu học. Từ những lí do trên, bài báo nghiên cứu về các biện pháp rèn luyện các kĩ năng LH,SS, KN nhằm phát triển NLĐH cho HS lớp 4, 5. Thông qua việc tổng hợp, phân tích một sốcông trình, tài liệu, bài viết làm rõ định nghĩa, cấu trúc của NLĐH và tầm quan trọng củaviệc rèn luyện các kĩ năng LH, SS, KN đối với vấn đề phát triển NLĐH cho HSTH khối lớp4 và 5. Đồng thời phân tích định hướng, yêu cầu của CTNV 2018 về việc rèn các kĩ năngLH, SS, KN cho HS lớp 4, 5. Qua đó, tác giả đề xuất một số biện pháp rèn luyện các kĩ năngLH, SS, KN trong dạy đọc hiểu nhằm hỗ trợ GV phát triển NLĐH cho HSTH lớp 4 và 5 mộtcách hiệu quả.2. Giải quyết vấn đề2.1. Mục đích, đối tượng và phương pháp nghiên cứu Nghiên cứu được thực hiện nhằm mục đích đề xuất một số biện pháp biện pháp rènluyện các kĩ năng LH, SS, KN nhằm phát triển NLĐH trong dạy đọc ở lớp 4 và 5, đáp ứngyêu cầu của CTNV 2018. Đối tượng nghiên cứu là các cơ sở lí luận về định nghĩa, các yếutố cấu thành NLĐH, ...