Phòng tiêu chảy do ký sinh trùng sau lũ

Suốt một thời gian dài, miền Trung, đặc biệt là các tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, Đà Nẵng, Thừa Thiên Huế… phải hứng chịu nhiều trận lũ lụt lớn trong đó có những trận lũ muộn. Người dân nơi đây không chỉ phải khắc phục khó khăn về nơi ăn, chốn ở do bị cô lập hay phải di rời ở mà còn phải đối mặt với nhiều vấn đề sức khỏe khác do vệ sinh môi trường kém, không đảm bảo nguồn nước sạch… Một trong những bệnh lý cần quan tâm đúng mức là tiêu chảy do ký...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phòng tiêu chảy do ký sinh trùng sau lũ Phòng tiêu chảy do ký sinh trùng sau lũSuốt một thời gian dài, miền Trung, đặc biệt là các tỉnh Hà Tĩnh,Quảng Bình, Đà Nẵng, Thừa Thiên Huế… phải hứng chịu nhiềutrận lũ lụt lớn trong đó có những trận lũ muộn. Người dân nơiđây không chỉ phải khắc phục khó khăn về nơi ăn, chốn ở do bịcô lập hay phải di rời ở mà còn phải đối mặt với nhiều vấn đềsức khỏe khác do vệ sinh môi trường kém, không đảm bảonguồn nước sạch… Một trong những bệnh lý cần quan tâm đúngmức là tiêu chảy do ký sinh trùng bởi ký sinh trùng còn có thểphát tán đến nhiều bộ phận khác trong cơ thể và gây bệnh nhưviêm gan, viêm kết giác mạc, viêm phúc mạc... Tiêu bản cryptosporidium xâm nhập ruột gây tiêu chảy.Nhận biết bệnh tiêu chảy do ký sinh trùngCác bệnh tiêu chảy do các ký sinh trùng gây ra không thể phânbiệt được trên lâm sàng. Không những ruột non bị nhiễm khuẩnmà còn các cơ quan khác bị xâm nhiễm như đại tràng, đườngmật, có thể dẫn đến xơ đường mật hoặc viêm túi mật không cósỏi. Đối với bệnh nhân miễn dịch bình thường, bệnh biểu hiện từkhông triệu chứng tới tiêu chảy nhẹ kèm đầy hơi và trướngbụng, tiêu chảy phân nước nặng, nhiều lần. Phân có thể chứanhầy nhưng không có máu. Các triệu chứng kèm theo gồm sốtnhẹ, mệt mỏi, chán ăn, đau bụng, nôn, đau cơ, sút cân, kéo dàimột vài ngày tới vài tuần.Các loại ký sinh trùng gây bệnh thường gặp gồm:Cryptosporidium: có thời gian ủ bệnh từ 5 - 21 ngày, nghĩa là từkhi nhiễm ký sinh trùng đến khi phát bệnh là 5 - 21 ngày. Bàonang của ký sinh trùng thải theo phân ra ngoài có khả năng lâynhiễm, vì vậy bệnh nhân phải được cách ly và xử lý phân thật tốtđể chống lây lan.Isospora: các bào nang của loại ký sinh trùng này có thể lâytruyền trực tiếp từ người sang người qua tiếp xúc tình dục hậumôn - miệng. Bệnh gây viêm loét đại tràng xuất huyết, nên cóthể đi ngoài phân có lẫn máu.Cyclospora: thường gây ra các vụ dịch lây truyền theo đườngnước và thực phẩm. Xét nghiệm phân tươi có thể phát hiện cácbào nang.Sarcocystis: là ký sinh trùng gây bệnh ở ruột và ở cơ vân. Trongthể bệnh đường ruột, các kén bào tử thải theo phân người khônggây bệnh trực tiếp cho người mà phải được gia súc ăn cỏ hoặclợn ăn vào. Người bị nhiễm bệnh khi ăn thịt gia súc hoặc thịt lợnchưa nấu chín kỹ nhiễm bào nang của ký sinh trùng. Nhiễmbệnh ở ruột thường không có triệu chứng hoặc gây tiêu chảy nhẹnhưng kéo dài. Người mắc bệnh ở bắp cơ khi ăn phải kén bào tửký sinh trùng. Tại ruột, các kén bào tử giải phóng ra các thoatrùng xâm nhập thành ruột và phát tán tới các cơ vân. Sự pháttán vào cơ vân dẫn tới viêm cơ và tổ chức dưới da kéo dài vàingày tới 2 tuần với biểu hiện phù nề tại chỗ.Microsporidium: là các ký sinh đơn bào chỉ sống trong tế bào cókhả năng gây bệnh cho côn trùng, cá và động vật có xương sống.Ở người, các triệu chứng gồm: tiêu chảy mạn tính, các triệuchứng nhiễm khuẩn đường mật, có thể tiến triển đến viêm xơđường mật, sút cân. Ký sinh trùng có thể phát tán đến thận,xoang, phế quản, thần kinh, viêm gan, viêm phúc mạc và viêmkết giác mạc. Chẩn đoán bệnh dựa vào việc phát hiện ký sinhtrùng trong các bệnh phẩm sinh thiết, trong phân, dịch cơ thể, vàchất nạo từ kết mạc.Một vài chú ý trong điều trị và phòng bệnhKhi bị tiêu chảy, bà con nên pha dung dịch oresol uống thaynước, số lượng dịch nên uống theo nhu cầu cơ thể. Nếu khôngcó oresol thì pha nước đường muối để uống. Cũng có thể phamột ít muối vào nước cháo mà uống. Điều trị hỗ trợ cho tiêuchảy nặng và mạn tính bao gồm bù nước và điện giải, nuôidưỡng bằng đường tĩnh mạch.Biện pháp phòng bệnh chủ yếu là thực hiện ăn chín, uống sôi.Làm giảm khả năng nhiễm ký sinh trùng gây bệnh bằng việc hạnchế bơi lội, dầm nước ở các hồ, ao, sông, suối. Khi chế biến thịtgia súc, gia cầm cần nấu chín kỹ để tất cả các mầm bệnh và kýsinh trùng gây bệnh bị diệt. Bà con vùng lũ cần sử dụng nướcsạch để nấu ăn và tắm rửa. Xử lý tốt phân của bệnh nhân bằngcách rắc vôi bột xung quanh và chôn sâu. Không dùng phân tươibón ruộng hoặc tưới rau. Cách gây bệnh của ký sinh trùng Ký sinh trùng gây bệnh tiêu chảy thường gặp ở các vùng vệ sinh kém, nhất là vùng nước ngập do lũ lụt. Bệnh lây do các bào nang của ký sinh trùng từ nước lũ nhiễm vào nước uống hoặc thức ăn, gây tiêu chảy, viêm dạ dày, ruột. Bào nang sau khi được nuốt vào ruột sẽ giải phóng ra các thoa trùng xâm nhập vào tế bào biểu mô ở ruột non. Các tiểu thể hoa cúc được giải phóng ra lại tái xâm nhập trong quá trình nhân lên vô tính trong tế bào. Cuối cùng trong giai đoạn hữu tính, các bào nang được hình thành và thải theo phân ra ngoài. Các bào nang này có thểtồn tại trong môi trường ẩm vàitháng tới vài năm. Bệnh tiêuchảy do ký sinh trùng có tínhchất tiết dịch, làm giảm hấp thuvitamin B12, chất béo, làm chocác lông mao của ruột trụi hoặcteo đi và tăng sinh các khe nhú,nhưng không gây loét và khôngxâm nhập sâu thành ruột ...