Quan điểm của Trần Đức Thảo về mối quan hệ giữa cá nhân và xã hội

Quan điểm của Trần Đức Thảo về mối quan hệ giữa cá nhân và xã hội chiếm vị trí quan trọng trong hệ thống các quan điểm triết học của ông. Theo Trần Đức Thảo, con người cá thể ra đời và phát triển trong sự giao thoa với con người nói chung, không tách rời con người nói chung; trong mối quan hệ giữa xã hội và cá nhân thì xã hội có trước, cá nhân có sau; muốn chống chủ nghĩa cá nhân thì mỗi con người phải ý thức được về quan hệ đạo đức, đó là quan hệ đầu tiên mà loài người đã hình thành trong thời khởi nguyên.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quan điểm của Trần Đức Thảo về mối quan hệ giữa cá nhân và xã hội Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam, TRIẾT số 10(95) - LUẬT - 2015LÝ - TÂM - XÃ HỘI HỌC Quan điểm của Trần Đức Thảo về mối quan hệ giữa cá nhân và xã hội Trần Văn Phòng * Ngô Thị Nụ ** Tóm tắt: Quan điểm của Trần Đức Thảo về mối quan hệ giữa cá nhân và xã hội chiếm vị trí quan trọng trong hệ thống các quan điểm triết học của ông. Theo Trần Đức Thảo, con người cá thể ra đời và phát triển trong sự giao thoa với con người nói chung, không tách rời con người nói chung; trong mối quan hệ giữa xã hội và cá nhân thì xã hội có trước, cá nhân có sau; muốn chống chủ nghĩa cá nhân thì mỗi con người phải ý thức được về quan hệ đạo đức, đó là quan hệ đầu tiên mà loài người đã hình thành trong thời khởi nguyên. Từ khóa: Trần Đức Thảo; cá nhân; xã hội. Giáo sư Trần Đức Thảo là một trong số cứu con người nói chung, phải đứng vững ít các nhà triết học Việt Nam được thế giới trên quan điểm duy vật biện chứng để nhận ghi nhận. Cuộc đời, sự nghiệp của ông được thức được mối liên hệ giữa cái chung, tức đánh dấu bằng sự cống hiến cho triết học cái vận động của lịch sử tự nhiên đưa đến duy vật biện chứng trên tinh thần duy vật lịch sử con người, cái toàn nhân loại, cái nhân bản. Những tác phẩm của ông không dân tộc với cái riêng, tức cái cá thể, cá nhân chỉ thể hiện sự trăn trở, suy tư về con - nhân cách cụ thể. Mối liên hệ ấy mang người, về đất nước, về cội nguồn dân tộc, tính duy vật và biện chứng. Cũng từ đó, về lịch sử nhân loại, mà còn là những trăn nhận thức cá nhân - nhân cách cụ thể như là trở về mối quan hệ giữa người với người, cái riêng, phải đặt nó trong sự vận động giữa cá nhân với xã hội, với cộng đồng. Về biện chứng của lịch sử tự nhiên và trong sự mối quan hệ cá nhân với xã hội, Trần Đức vận động biện chứng của lịch sử - xã hội.(*) Thảo đã lý giải một cách khoa học trên lập Theo Trần Đức Thảo, các thế hệ, các cá trường duy vật biện chứng, kiên quyết đấu nhân - nhân cách luôn luôn được trưởng tranh chống lại quan điểm không khoa học, thành, phát triển trong sự giáo dục của gia bảo vệ quan điểm của chủ nghĩa Mác. đình, của nhà trường, của phong tục tập Trần Đức Thảo cho rằng, con người cá thể, cá nhân - nhân cách như là một sự vật, (*) Phó giáo sư, tiến sĩ, Viện Triết học, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh. ĐT: 0912148194. một hiện tượng ra đời và phát triển trong sự Email: tvphong61@yahoo.com. giao thoa với con người nói chung, không (**) Thạc sĩ, Viện Triết học, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh. ĐT: 0919792138. tách rời con người nói chung. Khi nghiên Email: nungo8@gmail.com. 52  Quan điểm của Trần Đức Thảo... quán, của văn hóa dân tộc và nhân loại, của nói và ý thức. Tất cả nhằm khẳng định hoạt động thực tiễn xã hội của họ. Con quyền con người, quyền tồn tại của con người nói chung muốn hiện hữu và phát người cá thể - cá nhân - nhân cách cụ thể. triển trong con người cá thể, cá nhân - nhân Trong quan niệm về xã hội, Trần Đức cách thì một mặt, cá thể, cá nhân - nhân cách Thảo cũng dựa trên quan điểm của chủ phải chủ động để tiếp nhận những giá trị nghĩa Mác để đưa ra quan niệm của mình. mang tính nhân loại, tính dân tộc, tính giai Trần Đức Thảo cho rằng, phái Althusser đã cấp trong hoạt động thực tiễn của mình; mặt phân tích đời sống xã hội theo phương pháp khác, cộng đồng xã hội, tức gia đình, nhà cấu trúc chủ nghĩa: “Họ xác định mỗi xã trường và sau đó là các tổ chức xã hội và hội là một hệ thống cấu trúc, tức là một hệ văn hóa của cộng đồng phải tích cực giáo thống quan hệ xã hội tự túc riêng biệt, tách dục để truyền thụ các giá trị của con người rời các xã hội khác. Do đấy thì mỗi hệ nói chung vào cho từng cá thể, cá nhân - thống quan hệ xã hội tạo nên những con nhân cách. Từ đó, Trần Đức Thảo cho rằng, người đặc thù của nó, không có con người có con người nói chung tồn tại trong từng theo nghĩa chung của loài người”(1). Phê cá thể, cá nhân. Cái căn bản của con người phán phái Althusser khi phái này đã cắt xén nói chung ấy cũng được hình thành từ thời câu nói của C.Mác: “Xã hội không phải là khởi nguyên của lịch sử ...