Quản lý rủi ro trên thị trường chứng khoán phái sinh

Với những nền tảng cơ bản được xác lập từ 17 năm qua của thị trường chứng khoán Việt Nam, việc xây dựng và đưa vào vận hành thị trường chứng khoán phái sinh sẽ giúp thị trường chứng khoán hoàn thiện cấu trúc tổng thể và phát triển theo chiều sâu. Thị trường chứng khoán phái sinh được xây dựng với một trong những mục tiêu chính là cung cấp cho thị trường các công cụ để phòng ngừa rủi ro và tạo điều kiện để thúc đẩy đầu tư dài hạn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quản lý rủi ro trên thị trường chứng khoán phái sinh TÀI CHÍNH - Tháng 4/2017<br /> <br /> QUẢN LÝ RỦI RO<br /> TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN PHÁI SINH<br /> ThS. ĐẶNG TÀI AN TRANG - Ủy ban Chứng khoán Nhà nước<br /> <br /> Với những nền tảng cơ bản được xác lập từ 17 năm qua của thị trường chứng khoán Việt Nam, việc<br /> xây dựng và đưa vào vận hành thị trường chứng khoán phái sinh sẽ giúp thị trường chứng khoán<br /> hoàn thiện cấu trúc tổng thể và phát triển theo chiều sâu. Thị trường chứng khoán phái sinh được<br /> xây dựng với một trong những mục tiêu chính là cung cấp cho thị trường các công cụ để phòng<br /> ngừa rủi ro và tạo điều kiện để thúc đẩy đầu tư dài hạn. Tuy nhiên, bên cạnh lợi ích này, thị trường<br /> cũng tiềm ẩn những rủi ro đòi hỏi có sự quản lý chặt chẽ, thận trọng.<br /> Từ khóa: Thị trường chứng khoán, thị trường chứng khoán phái sinh, chứng khoán<br /> <br /> On the basis of the last 17 years of<br /> operation of Vietnam’s stock market, building<br /> and operating derivative market help improve<br /> general structure of the stock market and<br /> bring about in-depth development. Derivative<br /> market has been built with the overall goal<br /> to provide the market with tools to combat<br /> risks and facilitate long-term investments. In<br /> addition to these benefits, however, the market<br /> also has potential risks that need deliberate<br /> management.<br /> Keywords: stock market, derivative market, stock<br /> <br /> Ngày nhận bài: 7/3/2017<br /> Ngày chuyển phản biện: 8/3/2017<br /> Ngày nhận phản biện:25/3/2017<br /> Ngày chấp nhận đăng:27/3/2017<br /> <br /> C<br /> <br /> ác nghiên cứu và tổng kết kinh nghiệm về xây<br /> dựng và phát triển thị trường chứng khoán<br /> phái sinh (TTCKPS) trong lộ trình phát triển<br /> hệ thống thị trường tài chính cho thấy sự phát triển<br /> CKPS đơn giản có thể được tiến hành đồng thời cùng<br /> với phát triển thị trường trái phiếu và cổ phiếu. Do<br /> TTCKPS phải dựa vào hàng hóa cơ sở nên cần phải<br /> phát triển thị trường hàng hóa cơ sở trước và bảo<br /> đảm tính thanh khoản phù hợp trước khi xây dựng<br /> TTCKPS. Tuy nhiên, nếu đợi đến khi thị trường hàng<br /> hóa cơ sở phát triển đầy đủ có thể sẽ không tối ưu.<br /> Sự ra đời CKPS thường khuyến khích nhà đầu tư<br /> <br /> sẵn sàng mua và nắm giữ chứng khoán dài hạn hơn.<br /> TTCKPS sẽ giúp cho các tổ chức cũng như cá nhân có<br /> thể thực hiện quản trị rủi ro, vì các CKPS cho phép<br /> phân bổ lại rủi ro từ những chủ thể muốn phòng ngừa<br /> sang các chủ thể sẵn sàng chấp nhận rủi ro. Sự phát<br /> triển của TTCK Việt Nam 17 năm qua, đặc biệt trong<br /> những năm trở lại đây đã bảo đảm điều kiện cho sự<br /> hình thành TTCKPS tại Việt Nam.<br /> <br /> Những rủi ro chính<br /> trên thị trường chứng khoán phái sinh<br /> Trước đây, các nhà quản lý thường tập trung xây<br /> dựng các chính sách nhằm tăng cường tính hiệu quả<br /> và đổi mới các sản phẩm CKPS vì họ cho rằng sự an<br /> toàn và toàn vẹn của thị trường đã được đảm bảo.<br /> Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm<br /> 2008 cho thấy, sự an toàn của các giao dịch và thanh<br /> toán bù trừ phái sinh cần được đảm bảo trước tiên, vì<br /> chỉ cần một thành viên trên thị trường phá sản thì có<br /> thể khuấy động toàn bộ hệ thống tài chính. Các rủi ro<br /> chính trên TTCKPS bao gồm:<br /> Rủi ro đối tác: Là rủi ro khi một đối tác của hợp đồng<br /> phái sinh mất khả năng thanh toán và không thể hoàn<br /> thành nghĩa vụ hợp đồng của mình. Sự an toàn của thị<br /> trường bị tổn hại nếu một thành viên thị trường mất<br /> khả năng thanh toán/phá sản gây ra một loạt chuỗi<br /> các trường hợp mất khả năng thanh toán/phá sản trên<br /> thị trường. Các phương pháp phổ biến nhất để giảm<br /> thiểu rủi ro đối tác là thiết lập mạng lưới và đối tác<br /> phải có tài sản đảm bảo. Các nhà cung cấp hạ tầng thị<br /> trường như mô hình đối tác bù trừ trung tâm (CCP)<br /> tạo thuận lợi cho việc thiết lập mạng lưới đa phương<br /> đối với tất cả các thành viên giao dịch.<br /> Là một đơn vị trung gian trong thị trường phái<br /> 17<br /> <br /> PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN PHÁI SINH Ở VIỆT NAM<br /> <br /> sinh, các CCP nhận nhiệm vụ giảm thiểu và quản lý<br /> rủi ro đối tác trong suốt vòng đời của các sản phẩm<br /> phái sinh. Trong trường hợp thành viên phá sản, CCP<br /> đảm bảo việc thanh toán vẫn diễn ra an toàn bằng<br /> cách đóng các vị thế rủi ro mở và sử dụng tài sản đảm<br /> bảo của thành viên bị mất khả năng thanh toán.<br /> Rủi ro hoạt động: Bao gồm các lỗi trong quá trình<br /> hoạt động, ví dụ: giao dịch, bù trừ, thanh toán và kiểm<br /> soát. An toàn thị trường gặp rủi ro nếu có sự cố trong<br /> hoạt động của các nhà cung cấp hạ tầng kỹ thuật hoặc<br /> các thành viên thị trường liên quan. Rủi ro hoạt động<br /> thường hiện hữu tại các quy trình thủ công, do đó có<br /> thể giảm các can thiệp vào quá trình giao dịch, thanh<br /> toán bù trừ bằng cách sử dụng các giao diện điện tử<br /> tự động tin cậy. Do những cú sốc bên ngoài không thể<br /> tránh được hoàn toàn (ví dụ như thảm họa tự nhiên,<br /> các cuộc tấn công khủng bố) nên phải sử dụng hệ<br /> thống sao lưu trong trường hợp xảy ra sự cố và những<br /> hệ thống sao lưu này cần được kiểm tra thường xuyên.<br /> Rủi ro pháp lý: Bao gồm rủi ro phát si ...