Quy định pháp luật về di sản văn hoá: Phần 1

Cuốn sách "Tìm hiểu quy định pháp luật về di sản văn hoá" gồm có 6 nội dung chính, cung cấp cho người học những kiến thức về: Tìm hiểu một số từ ngữ, khái niệm về di sản văn hoá quy định trong Luật Di sản văn hoá; quyền sở hữu về di sản văn hoá; quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân đối với di sản văn hoá; bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hoá phi vật thể; bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hoá vật thể; chính sách của nhà nước về bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hoá.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quy định pháp luật về di sản văn hoá: Phần 1 TỈM HIỂU QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT a' vê DI SẢ N V Ă N H O Á Luật gia LÊ THU HẠNH Sưu tầm - biên soan NHÀ XUẤT BẢN LAO ĐỘNG HÀ NỘI - 2006 TÌM HIẾU QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VỀ DI SẢN VĂN HOÁ Di sản văn hóa Việt Nam là tài sản quý giá của đất nước, của dân tộc, là chất liệu gắn kết cộng đồng các dân tộc Việt Nam, là cơ sỏ để sáng tạo những giá trị tinh thần mới và là một bộ phận của di sản văn hóa nhân loại, có vai trò to lốn trong sự nghiệp dựng nước và giữ nưốc của nhân dân ta. Trong những năm qua, Đảng, Nhà nước và nhân dân ta đã có nhiều hoạt động nhằm giữ gìn, bảo vệ và phát huy kho tàng di sản văn hoá của cha ông. Từ sau Cánh mạng Tháng Tám đến nay, Nhà nưóc đã ban hành nhiều văn bản pháp luật liên quan đến các hoạt động bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hoá. Hiến pháp năm 1992 đã quy định trách nhiệm của Nhà nước, các tổ chức và nhân dân về bảo vệ, giữ gìn và phát huy di sản văn hoá dân tộc. Luật Di sản văn hoá năm 2001 cùng nhiều văn bản quy phạm pháp luật là cơ sở pháp lý quan trọng cho các hoạt động bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa, tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước, nâng cao trách nhiệm của nhân dân trong việc tham gia bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa, góp phần xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Để giáo dục truyền thống yêu nước, lòng tự hào dân tộc, ý thức trách nhiệm của nhũng người làm công tác bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hoá Việt Nam, động viên 5 các tầng lớp xã hội tham gia tích cực vào sự nghiệp bao vệ và phát huy giá trị di sản văn hoá dân tộc, Nhà nước ta đã lay ngày 23 tháng 11 hàng năm là 'Ngày Di sản văn hoá Việt Nam'. I. TÌM HIỂU MỘT SỐ TỪ NGỮ, KHÁI NIỆM VỂ DI SẢN VĂN HOA QUY ĐỊNH TRONG LUẬT DI SẢN VĂN HOÁ 1. Di sản văn h ó a bao gồm di sản văn hóa phi vật thể và di sản văn hóa vật thể, là sản phẩm tinh thần, vật chất có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học, được lưu truyền từ thê hệ này qua th ế hệ khác ỏ nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam. 2. Di sản văn h ó a p h i vật t h ể là sản phẩm tinh thần có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học, được lưu giữ bằng trí nhớ, chữ viết, được lưu truyền bằng truyền miệng, truyền nghề, trình diễn và các hình thức lưu giữ, lưu truyền khác. Di sản văn hoá phi vật thể bao gồm: K Tiếng nói, chữ viết; ^T ác phẩm văn học, nghệ thuật và khoa học có giá trị lịch sử, văn hoá, khoa học; ịị- Ngữ văn truyền miệng bao gồm thần thoại, tục ngữ, ngạn ngữ, thành ngữ, câu đố, ngụ ngôn, ca dao, truyện thơ dân gian, sử thi, trường ca, văn tế, lời khấn và các hình thức ngữ văn truyền miệng khác; Diễn xướng dân gian bao gồm âm nhạc, múa, sân khấu, trò nhại, giả trang, diễn thời trang, diễn người đẹp, hát đôi, trò chơi và các hình thức diễn xướng dân gian khác; Lôi sông, nếp sông thể hiện qua khuôn phép ứng xử - đôi nhân - xử thê: luật tục, hương ước, chuẩn mực đạo 6 đức, nghi lễ trong ứng xử với tổ tiên, với ông bà, với cha mẹ, với thiên nhiên, ma chay, cưới xin, lễ đặt tên, hành động và lòi chào - mòi và các phong tục, tập quán khác; Q- Lễ hội truyền thống bao gồm lễ hội có nội dung đề cao tinh thần yêu nước, yêu thiên nhiên, lòng tự hào dân tộc, truyền thông chống ngoại xâm, tôn vinh các vị anh hùng dân tộc, danh nhân văn hoá, ca ngợi tinh thần cần cù lao động sáng tạo của nhân dân, đề cao lòng nhân ái, khát vọng tự do, hạnh phúc, tinh thần đoàn kết cộng đồng; Nghề thủ công truyền thống; 'ị- Tri thức văn hoá dân gian bao gồm tri thức về y, dược học cổ truyền, về văn hoá ẩm thực, về thiên nhiên và kinh nghiệm sản xuất, về binh pháp, vê kinh nghiệm sáng tác văn nghệ (học thuật), về trang phục truyền thống, về đất, nước, thời tiết, khí hậu, tài nguyên, về sông, biển, núi, rừng và các tri thức dân gian khác. 3. Di sả n văn h ó a vật t h ể là sản phẩm vật chất có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học, bao gồm di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh, di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia. a) D i tích lịch sử - văn h ó a là công trình xây dựng, điểm và các di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia thuộc công . trình, địa điểm đó có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học. Di tích lịch sử - văn h ó a p h ả i có một trong các tiêu chí sau: - Công trình xây dựng, địa điểm gắn với sự kiện lịch sử tiêu biểu trong quá trình dựng nưốc và giữ nước; Ị - Công trình xây dựng, địa điểm gắn với thân th ế và sự nghiệp của các anh hùng dân tộc, danh nhân của đất nưốc; - Công trình xây dựng, địa điểm gắn với sự kiện lịch sử tiêu biểu của các thời kỳ cách mạng, kháng chiến; 7 - Địa điểm có giá trị tiêu biểu về khảo cổ; - Quần thể hoặc công trình kiến trúc đơn lẻ có giá trị tiêu biểu về kiến trúc, nghệ thuật của một hoặc nhiều giai đoạn lịch sử. b) Danh lam thắng cảnh là cảnh quan thiên nhiên hoặc địa điểm có sự kết hợp giữa cảnh quan thiên nhiên với công trình kiến trúc có giá trị lịch sử thẩm mỹ, khoa học. D anh lam thắng cảnh p h ả i có một trong các tiêu chí sau: - Cảnh quan thiên nhiên có giá trị thẩm mỹ tiêu biểu; - Khu vực thiên nhiên có giá trị khoa học về địa chất, địa mạo, địa lý, đa dạng sinh học, hệ sinh thái đặc thù hoặc khu vực thiên nhiên chứa đựng những dấu tích vật chất về các giai đoạn phát triển của trái đất. c) Di vật là hiện vật được lưu truyền lại, có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học. d) C ổ vật là hiện vật được lưu truyền lại, có giá trị tiêu biểu về lịch sử, văn hóa, khoa học, có từ một trăm năm tuổi trở lên. đ) B ả o vật quốc g ia là hiện vật được lưu truyền lại, có giá trị đặc biệt quý hiếm tiêu biểu của đất nước về lịch sử, văn hóa, khoa học. Giá trị đặc biệt quý hiếm của bảo vật ...