Sẩn ngứa do bọ chét

Bọ chét là tên chung để gọi loài Siphonaptera, không có cánh. Bọ chét sống kí sinh bên ngoài nhờ hút máu của những động vật máu nóng có vú và loài chim. Có tới trên 2.200 loài bọ chét. Trong đó có những loài thường gặp là: Bọ chét mèo: Ctenocephalides felis.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sẩn ngứa do bọ chét Sẩn ngứa do bọ chétBọ chét là tên chung để gọi loài Siphonaptera, không có cánh. B ọ chét sống kísinh bên ngoài nhờ hút máu của những động vật máu nóng có vú và loàichim. Có tới trên 2.200 loài bọ chét. Trong đó có những loài thường gặp là: Bọ chét mèo: Ctenocephalides felis.  Bọ chét chó : Ctenocephalides canis.  Bọ chét người: Pulex irrtans.  Bọ chét chuột miền Bắc: Nosospsyllus fasciatus.  Bọ chét phương Đông: Xenopsylla cheopis. Việc hiểu biết về các loài bọ chét là rất quan trọng, giúp chúng ta nắm được sựphân bố của chúng trên thể giới, mật độ, khả năng gây bệnh và truyền bệnh củachúng.Nhận dạng:- Bọ chét có kích thứớc 0,5 x3.5mm- Màu đen hoặc hơi nâu đỏ (bọ chét chó hoạc mèo).- Không có cánh, người có nhiều gai suôi về phía sau.- Hai càng sau mập và dài, dùng để nhảy.Hình ảnh bọ chétChu kỳ và môi trường sống của bọ chét:Bọ chét là loài ký sinh trùng biến thái hoàn toàn. Vòng đời của bọ chét khoảng 20đến 35 ngày phụ thuộc vào nhiệt độ và độ ẩm của môi trường. Bọ chét phát triểntrong điều kiện nóng ẩm, thích hợp ở nhiệt độ 21-35oC và độ ẩm70- 85%. Gặpđiều kiện không thuận lợi, khi nhiệt độ đột ngột hạ thấp thì bọ chét ngừng pháttriển và tồn tại kéo dài vài tháng đến một năm. Ở môi trường trong nhà bọ chétsinh sản quanh năm, ngoài trời chỉ phát triển vào những tháng ấm. Ở miền Bắcnước ta thì bọ chét phát triển nhiều vào tháng 2 tháng 3 khi thời tiết chuyển từmùa đông sang mùa xuân hè. Vòng đời của bọ chét có làm 03 giai đoạn: Giaiđoạn ấu trùng, giai đoạn nhộng và giai đoạn trưởng thành.Vòng đời được bắt đầu từ bọ chét cái đẻ trứng. Điểm đặc biệt của bọ chét cáitrưởng thành là khi có khả năng sinh sản chúng mới hút máu và chỉ đẻ trứng saukhi đã hút máu. Sau mỗi lần hút máu, mỗi bọ chét cái đẻ từ 2-20 trứng. Suốt cuộcđời một bọ chét cái đẻ khoảng trên 800 trứng. Trứng có thể dính trên da, lông củavật chủ hoặc rơi xuống đất. Vì vậy, thường những vùng đất mà vật chủ ngủ hoặctrú ngụ là môi trường sống đầu tiên của trứng để phát triển thành ấu trùng bọ chét.Khoảng 2-14 ngày, tuỳ theo điều kiện môi tr ường, trứng nở thành ấu trùng khôngcó chân. Ấu trùng sống ở đất, phát triển bằng cách thay lông và lột xác 3 lần trongvòng 8 đến 24 ngày. Ấu trùng có thể kéo dài thời gian phát triển trên 6 tháng trongđiều kiện không thuận lợi. Ấu trùng bọ chét sống ở các kẽ sàn nhà, ga trải giường,thảm và ở chỗ ngủ của động vật. Chúng không có chân nhưng chuyển động nhờlông cứng trên cơ thể. Ấu trùng thích chỗ tối, ẩm uớt, ở đó chúng ăn những mảnhchất hữu cơ như phân của bọ chét trưởng thành, phân và những mảnh thức ăn thừacủa vật chủ.Trước khi chuyển sang giai đoạn nhộng bất hoạt, ấu trùng bọ chét phát triển đầyđủ các bộ phận rồi tự nhả tơ quấn xung quanh mình để tạo thành kén. Giai đoạnnhộng kéo dài từ 5- 7 ngày nhưng có thể tới một năm trong những điều kiện khôngthuận lợi.Bọ chét trưởng thành có kích thước nhỏ, dài khoảng 1,5-3,3mm, màu đỏ thẫmhoặc đen, đôi chân sau thay đổi, dài, to mập để nhảy. Bọ chét trưởng thành có thểnhảy cao đến 18 cm và xa đến 33cm. Thân chúng dẹt ở hai bên, lưng có những gaihướng về phía sau làm hoạt động của chúng chỉ tiến về phía trước xuyên vào lông,tóc của vật chủ và giúp chúng không bị tuột ra ngoài. Bọ chét trưởng thành tồn tạiở trong kén cho đến khi gặp vật chủ thích hợp. Tuỳ theo điều kiện của môi tr ường,bọ chét trưởng thành có thể ở trong kén tới 5 tháng để chờ vật chủ. Trong kén, bọchét trưởng thành nhận biết được sự có mặt của vật chủ thích hợp bằng cảm nhậnhơi nóng, mùi của cơ thể vật chủ, luồng khí, dung động của sàn và môi trườngxung quanh. Khi phát hiện được vật chủ thích hợp, bọ chét chui ngay ra khỏi kénvà tìm đến vật chủ. Đặc điểm sinh thái này chính là lý do mà người ta thấy bọ chéttrưởng thành xuất hiện nhiều khi người ta trở về nhà sau chuyến du lịch hoặc khidọn đến nhà mới.Gây bệnh và truyền bệnh:Bọ chét đốt người, để hút máu ngây bệnh sẩn ngứa, ở Việt Nam thường gặp bọchét chó và bọ chét mèo (Ctenocephalides felis, Ctenocephalides canis). Thươngtổn là các sẩn huyết thanh, kích th ước 1-2mm, gờ cao hơn mặt da, đỉnh chóp sẩncó mụn nước nhỏ, rất ngứa. Những trường hợp phản ứng mạnh có thể thấy hiệntượng viêm tấy đỏ lan toả xung quanh sẩn. Thương tổn thường gặp ở phần da hởhoặc ở những vùng da tiếp súc trực tiếp với con vật khi người ta ôm, bế chúngnhư: Vùng cổ, mặt, tay, chân, vùng quanh thắt lưng. Ngoài ra bọ chét có thể là vậtchủ trung gian truyền một số bệnh. Bọ chét phương Đông (Xenopsylla cheopis)truyền một số bệnh dịch, bệnh sốt kéo dài từ chuột sang người. Bọ chét mèo vàchó truyền bệnh sán dây từ vật chủ này sang vật chủ khác…Triệu chứng lâm sàng khi bị bọ chét cắnTriệu chứng lâm sàng khi bị bọ chét cắnĐiều trị:Khống chế được sự phát triển của bọ chét là hết sức phức tạp. Bởi vì vòng đời củabọ chét có nhiều giai đoạn phát triển ngoài vật chủ.- Trước hết phải cắt nguồn lây. Vật nuôi trong nhà là nguồn lây đầu tiên và lànguồn dự trữ mầm bệnh. Vì vậy, phải xác định con vật nào có bọ chét (chó,mèo…) để loại bỏ hoặc điều trị cho chúng, đồng thời phải vệ sinh n ơi ở của chúngbằng cách phun hoặc xịt thuốc trừ sâu, thuốc diệt côn tr ùng để tiêu diệt trứng, ấutrùng, nhộng và bọ chét trưởng thành.- Điều trị sẩn ngứa ở người do bọ chét đốt.+ Chủ yếu điều trị tại chỗ: Bôi kem kháng histamin hoặc kem corticoid hoặc DEP,nếu có viêm tấy, bội nhiễm dùng thuốc sát khuẩn hoặc kem kháng sinh.+ Trường hợp ngứa nhiều có thể kết hợp dùng kháng histamin toàn thân.+ Chú ý vệ sinh quần, áo, chăn chiếu và nơi ở. ...