Sử dụng thí nghiệm gắn với vấn đề thực tiễn nhằm phát triển năng lực tìm hiểu thế giới sống cho học sinh trong dạy học 'Trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở thực vật' (Sinh học 11)

Bài viết "Sử dụng thí nghiệm gắn với vấn đề thực tiễn nhằm phát triển năng lực tìm hiểu thế giới sống cho học sinh trong dạy học “Trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở thực vật” (Sinh học 11)" đề cập đến việc sử dụng thí nghiệm gắn với vấn đề thực tiễn theo hướng phát triển năng lực tìm hiểu thế giới sống cho học sinh trong dạy học “Trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở thực vật” (Sinh học 11).
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sử dụng thí nghiệm gắn với vấn đề thực tiễn nhằm phát triển năng lực tìm hiểu thế giới sống cho học sinh trong dạy học “Trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở thực vật” (Sinh học 11) VJE Tạp chí Giáo dục, Số 514 (Kì 2 - 11/2021), tr 12-16 ISSN: 2354-0753 SỬ DỤNG THÍ NGHIỆM GẮN VỚI VẤN ĐỀ THỰC TIỄNNHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TÌM HIỂU THẾ GIỚI SỐNG CHO HỌC SINH TRONG DẠY HỌC “TRAO ĐỔI CHẤT VÀ CHUYỂN HÓA NĂNG LƯỢNG Ở THỰC VẬT” (SINH HỌC 11) Phạm Thị Hồng Tú1,+, Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên; 1 Nguyễn Thị Hằng1, Trường Cao đẳng Thương mại và Du lịch - Bộ Công thương 2 Nguyễn Thục Hạnh2 +Tác giả liên hệ ● Email: tupth@tnue.edu.vn Article history ABSTRACT Received: 10/10/2021 Biology is an experimental science. So experiment is a method of biological Accepted: 02/11/2021 research and also a typical teaching method of this subject. Through Published: 20/11/2021 experimental and practical activities, students will actively explore the natural world, contributing to the development of key qualities, general abilities and Keywords biological abilities, including the ability to understand the living world. The Experiments, practical article presents a number of theoretical issues about experiments and the problems, use experiments; ability to understand the living world, thereby proposing how to use ability, understanding the experiments associated with practical problems to develop students ability to living world understand the living world in teaching the topic Metabolism and energy metabolism in plants (Biology 11). Using experiments according to scientific research procedures has special meaning. Accordingly, students will be in the position of scientists, experience the basic skills of researchers, including the use of experiments to solve problems in practice.1. Mở đầu Sinh học là môn khoa học thực nghiệm và là môn học được lựa chọn trong nhóm môn khoa học tự nhiên ở giaiđoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp. Đối tượng nghiên cứu của Sinh học là thế giới sinh vật gần gũi với đời sốnghàng ngày của học sinh (HS). Sự phát triển của sinh học đang ngày càng rút ngắn khoảng cách giữa kiến thức líthuyết cơ bản với công nghệ ứng dụng. Vì vậy, thực nghiệm là phương pháp nghiên cứu, đồng thời cũng là phươngpháp dạy học đặc trưng của môn học này. Năng lực tìm hiểu thế giới sống (THTGS) là một trong ba năng lực sinhhọc. Có nhiều biện pháp để phát triển được năng lực này cho HS, trong đó sử dụng thí nghiệm (TN) gắn với vấn đềthực tiễn theo con đường khoa học có ý nghĩa quan trọng. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, việc sử dụng TN còn nhiềukhó khăn và hạn chế, chưa khai thác được hết các thế mạnh của thực hành TN trong việc phát triển năng lực nóichung và năng lực THTGS cho HS. Vì vậy, trong giới hạn bài báo, chúng tôi đề cập đến việc sử dụng TN gắn vớivấn đề thực tiễn theo hướng phát triển năng lực THTGS cho HS trong dạy học “Trao đổi chất và chuyển hóa nănglượng ở thực vật” (Sinh học 11).2. Kết quả nghiên cứu2.1. Khái quát vấn đề nghiên cứu Sử dụng TN là một quá trình tác động có chủ định của con người vào đối tượng nghiên cứu trong điều kiện xácđịnh tạo ra những biến đổi; phân tích những biến đổi đó để nghiên cứu, phát hiện hay chứng minh, kiểm tra nhữngđặc tính, tính chất của sự vật, hiện tượng (Đỗ Thị Loan, 2017). Trong dạy học, việc sử dụng TN là một phương phápdạy học với các bước tương ứng với các tiêu chí biểu hiện của năng lực THTGS, cụ thể: Câu hỏi TN => Thiết lậpgiả thuyết => Lập kế hoạch TN =>Tiến hành TN => Đánh giá TN (Bernd Meier và Nguyễn Văn Cường, 2016). Năng lực trước hết là thuộc tính cá nhân, bao gồm cả kiến thức, kĩ năng và các thuộc tính cá nhân khác như hứngthú, niềm tin, ý chí mà được cá nhân đó sử dụng trong quá trình sống để thực hiện thành công một loại hoạt độngnhất định nhằm đạt kết quả mong muốn trong những điều kiện hay bối cảnh cụ thể. Năng lực THTGS là khả năngthực hiện được quy trình THTGS, gồm các bước: đề xuất vấn đề liên quan đến thế giới sống; đưa ra phán đoán vàxây dựng giả thuyết; lập kế hoạch và thực hiện kế hoạch kiểm chứng giả thuyết; báo cáo và thảo luận về vấn đềnghiên cứu (Bộ GD-ĐT, 2018b, tr 6). 12 VJE Tạp chí Giáo dục, Số 514 (Kì 2 - 11/2021), tr 12-16 ISSN: 2354- ...