Sự khan hiếm nhà ở giá phải rẻ và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam từ các nước phát triển trên thế giới

Nhà ở giá rẻ là một vấn đề mà nhiều quốc gia trên toàn thế giới đang quan tâm. Các đô thị của Việt Nam đang đối mặt với tình trạng thừa nhà ở cao cấp, thiếu nhà giá rẻ và phải tìm ra nguyên nhân để giải quyết tình trạng này. Bài viết trình bày thực trạng khan hiếm của thị trường nhà ở giá rẻ ở Việt Nam hiện nay, đồng thời đưa ra những bài học kinh nghiệm quốc tế để Việt Nam xem xét và học hỏi.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sự khan hiếm nhà ở giá phải rẻ và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam từ các nước phát triển trên thế giới 122 Phạm Đ. Long, Nguyễn H. M. Trâm. HCMCOUJS-Kỷ yếu, 16(1), 122-136 Sự khan hiếm nhà ở giá phải rẻ và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam từ các nước phát triển trên thế giới The scarcity of affordable housing and lessons for Vietnam from developed countries around the world Phạm Đình Long1*, Nguyễn Huỳnh Mai Trâm1 1 Trường Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam * Tác giả liên hệ, Email: long.pham@ou.edu.vn THÔNG TIN TÓM TẮT DOI:10.46223/HCMCOUJS. proc.vi.16.1.1861.2021 Nhà ở giá rẻ là một vấn đề mà nhiều quốc gia trên toàn thế giới đang quan tâm. Các đô thị của Việt Nam đang đối mặt với tình trạng thừa nhà ở cao cấp, thiếu nhà giá rẻ và phải tìm ra Ngày nhận: 7/3/2021 nguyên nhân để giải quyết tình trạng này. Đáp ứng nhà ở theo Ngày nhận lại: 30/3/2021 các phân khúc phù hợp cho người dân là một bài toán khó đối với chính phủ Việt Nam cũng như các doanh nghiệp tư nhân bất Duyệt đăng: 10/4/2021 động sản. Bài viết trình bày thực trạng khan hiếm của thị trường nhà ở giá rẻ ở Việt Nam hiện nay, đồng thời đưa ra những bài học kinh nghiệm quốc tế để Việt Nam xem xét và học hỏi. Từ khóa: ABSTRACT nhà ở giá rẻ, bất động sản Việt Affordable housing is an issue that many countries around Nam, nguyên tắc phát triển nhà the world are concerned about. Vietnam's cities are facing an ở giá rẻ, bài học kinh nghiệm về nhà giá rẻ excess of luxury homes, lack of affordable housing and have to find out causes to solve this situation. Meeting housing needs according to the right segments for the citizens is a difficult problem for the Vietnamese government as well as private real Keywords: estate businesses. The article presents the current scarcity of affordable housing, Vietnam’s domestic affordable housing market and also gives lessons from property, principles for international experiences for Vietnam to consider and learn developing affordable housing, from. lessons on affordable housing 1. Giới thiệu Thách thức trong việc cung cấp đủ nhà ở giá rẻ là vấn đề mà tất cả các quốc gia ngày nay phải đối mặt, và đặc biệt là ở các đô thị lớn như Hồ Chí Minh, Hà Nội. Trên thực tế, vấn đề này đã xuất hiện trong các mục tiêu chính của Chương trình nghị sự đô thị của Liên hợp quốc (Clos, 2015) và được coi là trọng tâm cơ bản trong hầu hết các nền tảng chính sách của châu Âu (Caturianas, 2020). Ở Việt Nam, không chỉ các lô đất nền nằm ở mặt đường lớn có giá tăng cao mà giá các căn nhà trong hẻm ở khu vực các quận huyện ngoài trung tâm cũng bất ngờ tăng mạnh, thậm chí gấp đôi, gấp ba. Vì thế, cơ hội mua được nhà của người trẻ ngày càng thấp do hầu như thị trường không còn xuất hiện các loại nhà, căn hộ với giá vừa phải, phù hợp với túi tiền. Vấn đề đối với các nhà hoạch định chính sách là phải đưa ra các giải pháp tối ưu để can thiệp, giải quyết vấn đề khan hiếm nhà ở giá rẻ. Do đó, bài báo sẽ nghiên cứu các kinh nghiệm Phạm Đ. Long, Nguyễn H. M. Trâm. HCMCOUJS-Kỷ yếu, 16(1), 122-136 123 thành công từ các quốc gia phát triển trên thế giới được lựa chọn do có những điểm tương đồng với tình hình ở Việt Nam và gợi ý chính sách cho việc phát triển nhà ở giá rẻ. 2. Cơ sở lý thuyết 2.1. Khái niệm Nhóm Hội nghị Thượng đỉnh về nhà ở giá cả phải chăng quốc gia Úc (QAHC, 2012) đã phát triển định nghĩa của họ về nhà ở giá rẻ (tiếng anh là affordable housing) là nhà ở 'đủ tiêu chuẩn và vị trí hợp lý cho các hộ gia đình có thu nhập thấp hơn hoặc trung bình và không tốn kém đến mức một hộ gia đình khó có thể đáp ứng các nhu cầu trên cơ sở bền vững.' Còn nhà ở giá cả rẻ ở Vương quốc Anh bao gồm nhà ở cho thuê xã hội và nhà ở trung cấp, được cung cấp cho các hộ gia đình đủ điều kiện cụ thể mà nhu cầu của thị trường không được đáp ứng (Ministry of Housing, Communities and Local Government, 2011). Hay nhà ở giá rẻ cũng là nhà ở dành cho những người có thu nhập hộ gia đình trung bình trở xuống được chính phủ quốc gia hoặc chính quyền địa phương đánh giá theo chỉ số khả năng chi trả nhà ở được công nhận (Baqutaya và các cộng sự, 2015). 2.2. Sự khan hiếm nhà ở giá phải chăng ở Việt Nam Giá căn hộ ở các thành phố lớn đang cao gấp vài chục lần so với thu nhập khiến việc sở hữu nhà ở của người dân càng trở nên xa vời. Theo một nghiên cứu của thị trường bất động sản Việt Nam, giá bán căn hộ tại thành phố Hồ Chí Minh hiện nay cao gấp 7 lần thu nhập của lao động thuộc tầng lớp quản lý có kinh tế khá giả, gấp 10 lần so với thu nhập nhóm thu nhập trung lưu, gấp 17 lần so với mức thu nhập của người lao động phổ thông và 28 lần đối với người trẻ mới đi làm (Savills, 2021). Trong khi đó, theo nghiên cứu của DKRA Việt Nam (2019) cơ hội mua được nhà của người trẻ càng thấp do hầu như thị trường không còn xuất hiện loại căn hộ giá trên dưới 1,1-1,5 tỷ đồng một căn. Cụ thể, trong 3-5 năm trở lại đây, giá căn hộ hạng C và hạng B từ mốc 16 - 21 triệu đồng mỗi m2 nay đã chạm ngưỡng 25 - 36 triệu đồng mỗi m2. Giá bất động sản không ngừng leo thang đã khiến cơ hội sở hữu nhà ngày càng khó khăn với người trẻ có mức thu nhập từ 15 - 30 triệu đồng mỗi tháng ...