Tác động của chính sách tiền tệ đến bong bóng bất động sản tại Hà Nội

Bài viết Tác động của chính sách tiền tệ đến bong bóng bất động sản tại Hà Nội nghiên cứu tập trung vào việc xác định và đo lường ảnh hưởng của chính sách tiền tệ gồm lãi suất, tín dụng và cung tiền tới bong bóng bất động sản tại Hà Nội. Bài nghiên cứu sử dụng mô hình vector tự hồi quy để xem xét mối quan hệ giữa các biến trong mô hình.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tác động của chính sách tiền tệ đến bong bóng bất động sản tại Hà Nội Tạp chí Quản lý và Kinh tế quốc tế Trang chủ: http://tapchi.ftu.edu.vn TÁC ĐỘNG CỦA CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ ĐẾN BONG BÓNG BẤT ĐỘNG SẢN TẠI HÀ NỘI Lê Phương Lan1 Trường Đại học Ngoại thương, Hà Nội, Việt Nam Nguyễn Thu Uyên Trường Đại học Ngoại thương, Hà Nội, Việt Nam Phạm Thị Hường Trường Đại học Ngoại thương, Hà Nội, Việt Nam Nguyễn Sỹ Bin Trường Đại học Ngoại thương, Hà Nội, Việt Nam Nguyễn Tuấn Dũng Trường Đại học Ngoại thương, Hà Nội, Việt Nam Phạm Thị Thanh Vân Trường Đại học Ngoại thương, Hà Nội, Việt Nam Ngày nhận: 09/05/2022; Ngày hoàn thành biên tập: 12/09/2022; Ngày duyệt đăng: 19/09/2022 Tóm tắt: Bài nghiên cứu tập trung vào việc xác định và đo lường ảnh hưởng của chính sách tiền tệ gồm lãi suất, tín dụng và cung tiền tới bong bóng bất động sản tại Hà Nội. Bài nghiên cứu sử dụng mô hình vector tự hồi quy để xem xét mối quan hệ giữa các biến trong mô hình. Kết quả nghiên cứu cho thấy có sự tác động cùng chiều của lãi suất liên ngân hàng qua đêm và lãi suất liên ngân hàng kỳ hạn 6 tháng đến chỉ số giá bất động sản, trong khi những biến khác có tác động không rõ rệt. Các đề xuất rút ra từ kết quả nghiên cứu giúp Chính phủ và doanh nghiệp tham khảo để có những hành động đúng đắn và kịp thời trước biến động của thị trường bất động sản Việt Nam hiện tại và sau này. Từ khóa: Bong bóng bất động sản, Chính sách tiền tệ, Lãi suất, Tín dụng, Cung tiền THE IMPACT OF MONETARY POLICY ON REAL ESTATE BUBBLE IN HANOI Abstract: This paper identifies and measures the influence of monetary policies including interest rates, credit, and money supply on the real estate bubble in Hanoi. The vector autoregression model estimation was employed to examine the 1 Tác giả liên hệ, Email: lan.lp@ftu.edu.vn Tạp chí Quản lý và Kinh tế quốc tế, số 150 (10/2022) 35 relationship between the variables. The results show that the overnight interbank interest rate variable and 6-month term interbank interest rate have a positive impact on the bubble variable while the impact of other variables is insignificant. The recommendations drawn from the research results can help the government and businesses take appropriate and timely actions against negative trends in Vietnamese real estate market in the future. Keywords: Real Estate Bubble, Monetary Policy, Interest Rate, Credit, Money Supply 1. Giới thiệu Bong bóng bất động sản là một khái niệm được kết hợp từ hai khái niệm “bong bóng” và “bất động sản”. Case & Shiller (2003) quan niệm bong bóng bất động sản là một trạng thái của thị trường nhà đất, trong đó cầu và giá nhà đất tăng lên đáng kể so với giá trị nội tại, xuất phát từ sự kỳ vọng quá mức tích cực về giá trong tương lai đang lan rộng khắp thị trường. Lúc này, giá tài sản tăng vọt so với giá trị nội tại, tức giá trị thực của tài sản và việc giao dịch các tài sản này diễn ra sôi nổi trên thị trường. Điều này sẽ làm bong bóng ngày càng “phình to”, kéo theo lạm phát và khi đã đạt giá trị tối đa, bong bóng sẽ “vỡ”, gây ra sự sụt giảm đột ngột về giá. Bất động sản là một loại tài sản đặc biệt được định nghĩa khác nhau ở từng quốc gia. Đối với Việt Nam, bất động sản bao gồm đất đai, nhà, công trình xây dựng gắn liền với đất đai, các tài sản khác theo quy định của pháp luật. Khi kết hợp hai khái niệm này, ta có thể hiểu bong bóng bất động sản là hiện tượng tăng giá đột ngột vượt quá giá trị thực của tài sản trên thị trường bất động sản. Himmelberg & cộng sự (2005) cho rằng bong bóng bất động sản được hình thành do người mua sẵn sàng trả mức giá cao hôm nay với niềm tin về sự tăng giá trong tương lai. Tại Việt Nam, Nguyễn (2019) cho rằng bong bóng nhà đất là một loại bong bóng kinh tế diễn ra trên thị trường bất động sản, gắn liền với sự bùng nổ về đất đai. Theo đó, giá đất ngày càng tăng cao cho đến khi đạt hạn mức và giảm đột ngột. Dựa trên những quan điểm này, bong bóng bất động sản được hiểu là một hiện tượng kinh tế, đi kèm với tâm lý, kỳ vọng tích cực của nhà đầu tư trong tương lai trong một khoảng thời gian nhất định. Nhận định các yếu tố ảnh hưởng đến sự hình thành bong bóng bất động sản, rất nhiều hướng tiếp cận đã được đưa ra, song còn nhiều tranh cãi về mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố. Sau khi tìm hiểu những nghiên cứu trên thế giới cũng như đặc điểm thị trường bất động sản Việt Nam, nhóm tác giả đưa ra một vài nhân tố ảnh hưởng đến bong bóng bất động sản như: chỉ số GDP tăng cao, vốn đầu tư nước ngoài lớn, sự đầu cơ chi phối của thị trường, phân khúc thị trường không đồng đều,... và một trong những nhân tố chính tác động đến thị trường bất động sản chính là những chính sách vĩ mô, điển hình là chính sách tiền tệ. Các công cụ của chính sách tiền tệ đều có sự tương quan qua lại lẫn nhau, tuy nhiên không phải công cụ nào cũng phản ảnh rõ nét tác động của nó đến việc hình thành bong bóng bất động sản. Tsatsaronis & Zhu (2004) đã nghiên cứu và khẳng định lãi suất cho vay ảnh hưởng tới 10,8% sự 36 Tạp chí Quản lý và Kinh tế quốc tế, số 150 (10/2022) thay đổi trong giá bất động sản. Xu & Chen (2012) đã phân tích sự ảnh hưởng của các biến: tăng trưởng cung tiề ...