Tài liệu: Tuyến sinh dục

Tuyến sinh dục cái là hai buồng trứng hình trái xoan, kích thước khoảng 3 x 1,5 x 1 cm. Trong buồng trứng có nhiều nang trứng (gọi là nang De Graaf). Mỗi nang có chứa một trứng. Sơ sinh, mỗi người có khoảng 30.000-300.000 nang, đến lúc dậy thì chỉ còn khoảng 400-500 nang trứng có khả năng phát triển, chín và rụng trứng ra ngoài hàng tháng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tài liệu: Tuyến sinh dục Tuyến sinh dục2 Tuyến sinh dục cái (Ovary)2.1 Cấu tạo buồng trứngCấu tạo buồng trứng ở ngườiTuyến sinh dục cái là hai buồngtrứng hình trái xoan, kích thướckhoảng 3 x 1,5 x 1 cm. Trongbuồng trứng có nhiều nang trứng(gọi là nang De Graaf). Mỗi nangcó chứa một trứng.Sơ sinh, mỗi người có khoảng30.000-300.000 nang, đến lúc dậythì chỉ còn khoảng 400-500 nangtrứng có khả năng phát triển, chínvà rụng trứng ra ngoài hàng tháng.Quá trình phát triển của trứng diễnra theo chu kỳChu kỳ phát triển của trứng2.2 Hormon sinh dục cáia. OestrogenNang có các tế bào hạt tiết rahormon sinh dục là oestrogen,trong đó gồm 3 loại là Oestron(còn gọi là Folliculin), Oestriol vàOestradiol. Một lượng nhỏ cáchormon này cũng còn được tiết ratừ tế bào thể vàng, nhau thai, vỏtuyến trên thận và tinh hoàn.Hàm lượng các hormon này trongmáu khác nhau, phụ thuộc vào cácgiai đoạn của chu kỳ kinh nguyệtvà thời kỳ thai nghén. Trước khirụng trứng là 300-400 mg/24giờ,sau rụng trứng là 150-200 mg/24giờ.Tác dụng của những hormon này làgây động dục và phát triển các cơquan sinh dục và các đặc điểm sinhdục thứ cấp ở động vật cái và phụnữ. Bắt đầu từ tuổi dậy thì có ýnghĩa quan trọng, thúc đẩy trứngphát triển, chín và rụng trứng. Pháttriển niêm mạc tử cung trong chukỳ kinh nguyệt, hóa sừng tế bào âmđạo.Tăng cường chuyển hóa: với glucidthì tăng phân giải làm giảm đườnghuyết. Với lipid tăng dự trữ mỡdưới da một cách vừa phải (làmđẹp giới tính, khi thiểu năng haygây chứng béo phì do mỡ tích tụquá nhiều không được phân giải dochính oestrogen). Với protein, kíchthích tổng hợp protein làm cơ thểphát triển nhất là vùng mông, chậuhông. Tăng tổng hợp ARN, nhất làARN thông tin. Với nước và muốikhoáng, có tác dụng giữ nước vàmuối (hàm lượng cao có thể gâyphù trước kinh nguyệt hay khi thainghén).Ở nam giới cũng có một lượngnhỏ hormon oestrogen có tácdụng tăng sinh, làm cho tuyến tiềnliệt, túi tinh, ống dẫn tinh pháttriển. Nhưng hàm lượng cao (tiêmoestrogen) lại gây nữ hóa, teo tinhhoàn, ức chế bài tiết androgen.b. Hormon thể vàng(progesteron)Khi bao noãn chín, trứng rụng khỏinang, các tế bào nang còn lại bịnhiễm sắc tố màu vàng và pháttriển thành thể vàng (hoàng thể).Khi tồn tại và hoạt động thể vàngtiết ra một hormon là progesteron,là một steroid có 21 carbon. Nócũng được tiết ra một lượng nhỏ từphần vỏ tuyến trên thận, tinh hoànvà nhau thai.Nếu trứng được thụ tinh và làm tổ,hormon này có tác dụng dưỡngthai, giúp thai làm tổ phát triểntrong niêm mạc tử cung. Cho đếntháng thứ 5 của thời kỳ thai nghén,thể vàng mới teo dần và giảm tiết.Nếu trứng không được thụ tinh, thểvàng teo ngay và biến mất ở nhữngngày cuối của chu kỳ kinh nguyệt.Progesteron là hormon dưỡng thaiquan trọng nhất, thiếu nó thaikhông phát triển được.Nó còn có tác dụng làm phát triểncơ tử cung, mềm mại và không cobóp, làm niêm mạc tử cung pháttriển mạnh khi mang thai. Nó còntác dụng kích thích bài tiếtprolactin làm tăng phát triển cácống sữa của tuyến vú.c. Hormon nhau thaiNgay khi hợp tử bắt đầu làm tổ ở tửcung, túi phôi cũng được hìnhthành và phát triển. Khi túi phôi lớnlên thành nhau thai thì chiếm gầnhết tử cung. Thai nhi được nối vớinhau thai qua cuống rốn và tồn tạitrong bọc màng ối, có đầy dịch.Nước ối trao đổi tự do với thể dịchcủa mẹ (trừ hồng cầu) là môitrường trao đổi các chất dinh dưỡnggiữa thai nhi và người mẹ. Đâycũng là khoảng đệm cho thai vàtruyền áp lực khi tử cung co bóp.Khi bắt đầu hình thành, túi phôivà sau là nhau thai tiết rahormon là HCG (ở người =Human Chorionic Gonadotropin),(cũng còn có tên là Prolan B), làmột glycoprotein gồm hai chuỗipolypeptid a và b, trọng lượng phântử chung là 16.000 giống với cáchormon của thùy trước tuyến yên làFSH, LH, TSH.Tác dụng của HCG là duy trì vàphát triển thể vàng, kích thích thểvàng tiết progesteron, kích thíchtuyến yên tăng cường tiết kích nhũtố.Sự có mặt sớm của HCG trong máuvà nước giải người phụ nữ có thaingay từ tuần đầu đã được ứngdụng trong phương pháp chẩnđoán thai sớm. Có nhiềuphương pháp, nhưng thông dụngnhất là các phương pháp cổ điểnsau:Phương pháp Galli-Mainini: dùngếch đực, lấy nước tiểu từ huyệt rồisoi trên kính hiển vi, không thấy cótinh trùng là được. Tiêm độ 3-5mlnước tiểu người nghi có thai quađùi vào túi bạch huyết vùng huyệt,để yên tĩnh khoảng 1 giờ. Lấy lạinước tiểu soi dưới kính hiển vi, nếuxuất hiện nhiều tinh trùng là phảnứng dương tính - đã thụ thai, nếukhông là phản ứng âm tính - khôngthụ thai.Phương pháp Friedmann-Bruha:mổ xem tử cung của một thỏcái, thấy không có bao noãn chínthì tiêm cho thỏ 5ml nước tiểungười nghi có thai. Nuôi thỏ, sau48 giờ, xem lại tử cung nếu xuấthiện nhiều bao noãn chín là phảnứng dương tính, nếu không là âmtính.Cả hai phương pháp đều dựa vàosự có mặt của HCG trong nước tiểungười có thai và khả năng của HCGkích thích sinh tinh trùng ở ếch vàlàm chín trứng ở thỏ.Ngày nay, người ta thường thựchiện bằng các phương pháp sinhhoá như phương pháp HCG –Vitest, phương pháp Lectin. Cácphương pháp này cho kết quảnhanh, chính xác. Tuy nhiên haiphương pháp kinh điển trên độngvật lại giúp cho người học có thểquan sát thấy sự xuất hiện tinhtrùng ếch dưới kính hiển vi vàtrứng chín trong tử cung thỏ do tácdụng kích thích của hormon sinhdục. ...