Tên gọi và phân loại enzym

Cách gọi tên enzym Hiện nay người ta đã tìm được hơn 2.000 loại enzym xúc tác cho hơn 2.000 phản ứng khác nhau.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tên gọi và phân loại enzym Tên gọi và phân loại enzymMụC LụCTên gọi và phân loại enzymLớp OxydoreductaseNhóm OxydaseLớp HydrolaseLớp liase Lớp Ligase Lớp Transferase Lớp Isomerase và mutase1. Cách gọi tên enzymHiện nay người ta đã tìm được hơn 2.000loại enzym xúc tác cho hơn 2.000 phảnứng khác nhau. Con số đó ngày càngđược tăng thêm. Mấy trăm enzym đãphân lập được rất tinh khiết, trong số nàycó trên 150 loại đã tinh thể hoá được (tứclà khá đồng nhất về thành phần).Nhóm enzym tiêu hoá được nghiên cứuđầu tiên nên mang những tên gọi tuỳ tiệnví dụ như pepsin, trypsin, chimozin,phanh...Năm 1898 Duy-cơ-lô đã đề ra qui tắc gọienzym theo tên La tinh của cơ chất hoặccủa phản ứng sau khi thêm vĩ ngữ asevào gốc chữ.Từ đó ta có tên gọi:Amylum - Amylase (enzym phân giảitinh bột)Protein - Proteinase (enzym phân giảiprotein)U re - Urease (enzym phân giải urê)Oxy - Oxydase (enzym oxy hoá)Hydrogen - Hydrogenase (enzym thuỷphân)Metyl - Metylferase (enzym vận chuyểnnhóm CH3)2. Phân loại enzymCó nhiều cách phân loại enzym, có thểdựa vào bản chất hoá học của enzym,cũng có thể dựa vào kiểu xúc tác củaenzym để phân loại enzym.2.1. Phân loại theo bản chất hoá họcNhư chúng ta đã biết bản chất hoá họccủa enzym là protein. Cho nên, nếu dựavào bản chất hoá học người ta chiaenzym ra làm 2 lớp: lớp enzym đơn giảnvà lớp enzym phức tạp- Lớp enzym đơn giản tương ứng với lớpprotein đơn giản, có thành phần thuần tuýlà acid amin và tính xúc tác sinh học củachúng được qui định bởi cấu trúc củaphân tử protein. Ví dụ enzym: pepsin,trypsin, urease...- Lớp enzym phức tạp, tương ứng vớimột enzim phức tạp, trong phân tử có 2phần: phần protein và phần nhóm ghépkhông phải bản chất protein.Phần protein, kể cả enzym đơn giản, gầnvới loại protein dạng cầu như globulin,albumin, trong enzym phức tạp người tagọi phần này là apoenzym phần nàyquyết định tính đặc hiệu của enzym.Phần nhóm ghép không phải protein cótên là coenzym. Phần này có nguồn gốckhác nhau: có thể là nucleotid, nhómhem, các nguyên tử kim loại, đáng chú ýnhất là ở nhiều enzym phức tạp, nhómghép là dẫn xuất của vitamin. Ví dụ:enzym dehydrogenase hiếu khí (chứavitamin B2) enzym decarboxylase (chứavitamin B1), enzym dehydrogenase yếmkhí (chứa vitamin PP)...Mối liên kết giữa nhóm ghép và phầnprotein của phân tử enzym có độ bềnvững không nhất định, ở loại này thì bền(ví dụ nhóm cytocrom), ở loại kháckhông bền lắm (như riboflavin củaenzym dchydrogenase hiếu khí.).Có loạichứa nhóm ghép hoàn toàn linh động nhưNAD, NAD.P của enzym dehydrogenaseyếm khí.Tính xúc tác thường do cả 2 phần này quiđịnh, nhóm ghép thường nằm trong điểmhoạt động của enzym.2.2. Phân loại theo cơ chế xúc tác củaenzymMỗi một enzym có tính đặc hiệu riêngcủa nó, cho nên nếu dựa vào đặc điểmxúc tác của enzym (tức là phản ứng doenzym xúc tác, kiểu hoạt động củaenzym) thì tại Hội nghị sinh hoá họcQuốc tế cuối năm 1961 họp tại Moscowđã đề ra một bảng phân loại mới, trongđó enzym được chia ra làm 6 lớp.Oxydoreductase (Lớp enzym oxy hoáhoàn nguyên sinh học)- Hydrolase (Lớp enzym thuỷ phân)- Lia se (Lớp enzym phân giải chấtkhông theo con đường thuỷ phân)- Ligase hay Syntetase (Lớp enzym tổnghợp chất)- Transferase (Lớp enzym vận chuyển)- Isomerase hay Mutase (Lớp enzymđồng phân hoá)Mỗi lớp lại chia thành nhiều nhóm vàmỗi nhóm lại có nhiều đại diện.