Thiết kế chuyên đề lớp 10 sân khấu hoá một tác phẩm văn học (theo chương trình Ngữ văn trung học phổ thông 2018)

Bài viết nêu ra các cơ sở lí thuyết và thực tiễn làm căn cứ để thực hiện chuyên đề. Và nghiên cứu hướng thiết kế dạy chuyên đề lớp 10, chương trình Ngữ văn THPT 2018: sân khấu hóa tác phẩm văn học theo định hướng phát triển năng lực thẩm mĩ, năng lực nghệ thuật cho học sinh; đưa ra một định hướng về cách thức thực hiện phương pháp sân khấu hóa tác phẩm văn học nói chung, sử dụng truyện ngắn Chí Phèo của nhà văn Nam Cao để minh họa.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thiết kế chuyên đề lớp 10 sân khấu hoá một tác phẩm văn học (theo chương trình Ngữ văn trung học phổ thông 2018)HNUE JOURNAL OF SCIENCE DOI: 10.18173/2354-1075.2020-0072Educational Sciences, 2020, Volume 65, Issue 7, pp. 3-15This paper is available online at http://stdb.hnue.edu.vn THIẾT KẾ CHUYÊN ĐỀ LỚP 10 SÂN KHẤU HOÁ MỘT TÁC PHẨM VĂN HỌC (THEO CHƯƠNG TRÌNH NGỮ VĂN TRUNG HỌC PHỔ THÔNG 2018) Lê Hải Anh Khoa Sư phạm, Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội Tóm tắt. Sân khấu hóa tác phẩm văn học là một trong những phương pháp dạy học phát triển năng lực cho học sinh. Hoạt động này đòi hỏi những kiến thức và kỹ năng liên quan đến nhiều ngành nghệ thuật khác. Bài viết nêu ra các cơ sở lí thuyết và thực tiễn làm căn cứ để thực hiện chuyên đề. Và nghiên cứu hướng thiết kế dạy chuyên đề lớp 10, chương trình Ngữ văn THPT 2018: sân khấu hóa tác phẩm văn học theo định hướng phát triển năng lực thẩm mĩ, năng lực nghệ thuật cho học sinh; đưa ra một định hướng về cách thức thực hiện phương pháp sân khấu hóa tác phẩm văn học nói chung, sử dụng truyện ngắn Chí Phèo của nhà văn Nam Cao để minh họa. Từ khóa: chuyên đề, sân khấu hóa, tác phẩm văn học, Chí Phèo.1. Mở đầu Chương trình giáo dục phổ thông môn Ngữ văn- (Ban hành kèm theo Thông tư số32/2018/TT-BGDĐT ngày 26 tháng 12 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo) xácđịnh mục tiêu của môn Ngữ văn như sau: “Góp phần giúp học sinh phát triển các năng lựcchung: năng lực tự chủ và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề vàsáng tạo. Đặc biệt, môn Ngữ văn giúp học sinh phát triển năng lực ngôn ngữ và năng lực vănhọc: rèn luyện các kĩ năng đọc, viết, nói và nghe; có hệ thống kiến thức phổ thông nền tảng vềtiếng Việt và văn học, phát triển tư duy hình tượng và tư duy logic, góp phần hình thành học vấncăn bản của một người có văn hoá; biết tạo lập các văn bản thông dụng; biết tiếp nhận, đánh giácác văn bản văn học nói riêng, các sản phẩm giao tiếp và các giá trị thẩm mĩ nói chung trongcuộc sống.” Để đạt được mục tiêu hình thành và phát triển năng lực cho học sinh, đối với cấp THPT,Chương trình quy định mỗi lớp có thêm 35 tiết cho các chuyên đề học tập lựa chọn. “Trongmỗi năm, những học sinh có định hướng khoa học xã hội và nhân văn được chọn học một sốchuyên đề học tập. Các chuyên đề này nhằm tăng cường kiến thức về văn học và ngôn ngữ, kĩnăng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, đáp ứng sở thích, nhu cầu và định hướng nghề nghiệpcủa học sinh.” Chương trình quy định tổng quát về chủ đề, yêu cầu, nội dung cần đạt của cácchuyên đề. Khi triển khai cụ thể, người dạy học cần huy động các kiến thức đa ngành như nghệthuật sân khấu, điện ảnh, hội họa, âm nhạc, công nghệ thông tin, truyền thông, kỹ thuật đaphương tiện; các phương pháp nghiên cứu khoa học, phương pháp dạy học tích cực… Do đó,việc thực hiện Chuyên đề dạy học tự chọn sẽ đem lại nhiều hứng thú đồng thời đặt giáo viên vàhọc sinh trước những khó khăn nhất định về phương pháp và nội dung. Phân bổ số tiết cho các chuyên đề học tập ở mỗi lớp như sau:Ngày nhận bài: 11/3/2020. Ngày sửa bài: 27/4/2020. Ngày nhận đăng: 10/6/2020.Tác giả liên hệ: Lê Hải Anh. Địa chỉ e-mail: lehaianhsphn@gmail.com 3 Lê Hải Anh Chuyên đề học tập Lớp 10 Lớp 11 Lớp 12Chuyên đề 10.1: Tập nghiên cứu và viết báo cáo về một vấn đề văn 10học dân gianChuyên đề 10.2: Sân khấu hoá tác phẩm văn học 15Chuyên đề 10.3. Đọc, viết và giới thiệu một tập thơ, một tập truyện 10ngắn hoặc một tiểu thuyếtChuyên đề 11.1: Tập nghiên cứu và viết báo cáo về một vấn đề văn 10học trung đạiChuyên đề 11.2: Tìm hiểu ngôn ngữ trong đời sống xã hội hiện đại 15Chuyên đề 11.3: Đọc, viết và giới thiệu về một tác giả văn học 10Chuyên đề 12.1. Tập nghiên cứu và viết báo cáo về một vấn đề văn học 10hiện đại và hậu hiện đạiChuyên đề 12.2. Tìm hiểu về một tác phẩm nghệ thuật chuyển thể 15từ văn họcChuyên đề 12.3. Tìm hiểu phong cách sáng tác của một trường phái 10văn học: Cổ điển, hiện thực hoặc lãng mạn. Xuất phát từ các vấn đề nêu trên, chúng tôi đề xuất phương pháp dạy chuyên đề Sân khấuhóa một tác phẩm văn học (Chuyên đề học tập lớp 10 Chương trình THPT 2018). (Minh họa:tác phẩm Chí Phèo của nhà văn Nam Cao).2. Nội dung nghiên cứu2.1. Cơ sở lí thuyết và thực tiễn2.1.1. Sân khấu hóa tác phẩm văn học - một hình thức tiếp nhận văn học đặc thù Tiếp nhận văn học là hoạt động hoàn tất quá trình sáng tạo văn học. Văn bản văn học chỉc ...