Thiếu 'con tin': Ngân hàng không chịu nhả vốn

Tình trạng doanh nghiệp khó khăn, ngân hàng khó giải ngân đã khiến tín dụng trên toàn hệ thống sụt giảm. Trong bối cảnh niềm tin không có thì tài sản thế chấp vẫn là điều kiện chính trong các giao dịch vay vốn.Một tuần lễ sau khi trần lãi suất huy động được hạ xuống 9% và lãi suất cho vay dưới 1 năm xuống 13%, tình hình tín dụng tại các ngân hàng thương mại (NHTM) dường như vẫn chưa được cải thiện.Trao đổi tại một tọa đàm các doanh nhân mới đây, giám đốc một chi nhánh...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thiếu con tin: Ngân hàng không chịu nhả vốn Thiếu con tin: Ngân hàng không chịu nhả vốnTình trạng doanh nghiệp khó khăn, ngân hàng khó giải ngânđã khiến tín dụng trên toàn hệ thống sụt giảm. Trong bối cảnhniềm tin không có thì tài sản thế chấp vẫn là điều kiện chínhtrong các giao dịch vay vốn.Rào cản thế chấpMột tuần lễ sau khi trần lãi suất huy động được hạ xuống 9% và lãisuất cho vay dưới 1 năm xuống 13%, tình hình tín dụng tại cácngân hàng thương mại (NHTM) dường như vẫn chưa được cảithiện.Trao đổi tại một tọa đàm các doanh nhân mới đây, giám đốc mộtchi nhánh ngân hàng tâm sự: “Lãi suất tiền gửi hạ xuống 9%, nhiềuđiện thoại gọi đến chúc mừng ngân hàng do họ cho rằng chúng tôisẽ có nhiều khách hàng trong thời gian tới, vốn ứ đọng sẽ đượctháo ra. Nhưng sau 1 tuần lễ, thực tế không như vậy. Chúng tôikhông thấy có nhiều khách hàng. Doanh nghiệp (DN) mong lãisuất 13% nhưng ngân hàng muốn xem sổ sách và phương án hoạtđộng. Gần như với tất cả, chúng tôi đã phải nói rằng: Xin quý vịđến với chúng tôi trong một thời điểm trong tương lai. Rất nhiềuDN đã thất vọng nhưng đây là một thực tế”.Khảo sát nhanh với câu hỏi: “Vấn đề lớn nhất là gì khi doanhnghiệp vừa và nhỏ đi vay vốn ngân hàng?” trong chương trình Tọađàm Café Doanh nhân với gần 100 CEOs mới đây thì 11 DN chorằng ngân hàng gây khó khăn; 18 DN cho biết gặp khó khăn trongsản xuất nên ngân hàng không cho vay; 11 DN khẳng định vấn đềchính là không có thế chấp.TS. Nguyễn Trí Hiếu, Thành viên HĐQT Ngân hàng An Bình,cũng cho rằng, thế chấp là vấn đề chính. “Ngân hàng không chovay là do không có thế chấp. Nếu doanh nghiệp thua lỗ mà có tàisản thế chấp thì ngân hàng vẫn cho vay. Đối với các doanh nghiệpvừa và nhỏ, vấn đề chính rõ ràng là thế chấp. Đây là vấn đề đầutiên”, ông Hiếu cho biết.Hơn thế, theo ông Hiếu, mặc dù lãi suất tiền gửi là 9% nhưng trênthực tế lãi suất cho vay vẫn là 15-16%; 17% cũng có, 18% cũng cóvà thậm chí lên tới 20%.Hiện tại, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) kêu gọi các NHTM chodoanh nghiệp vay trong bối cảnh các NHTM đang có quá nhiềutiền. Một bên thì ngân hàng thừa vốn, ứ vốn và lãi suất thì đangxuống… Trong khi đó, các DN đang thiếu vốn, đang chết lâmsàng. Hai bên không gặp nhau cho dù NHNN đứng ở giữa kêu gọi.Ám ảnh nợ xấuMột câu hỏi được đặt ra là: Vấn đề gì đang xảy ra ở nền kinh tếViệt Nam. Vấn đề gì đang xảy ra đối với ngân hàng và với DN?Về vĩ mô, lạm phát tụt xuống quá nhanh. Rất nhiều chuyên giacũng không ngờ là lạm phát chưa tới giữa năm đã xuống tới gần8%. Kết quả này có lẽ là do chính sách của Chính phủ… Nhưngcũng có lẽ có một yếu tố nào đó khác, và phải chăng là lực cầugiảm xuống một cách khủng khiếp. DN tồn kho cao ngất là mộtnguyên nhân khiến nhu cầu vay vốn suy giảm. Bên cạnh đó, khốinợ xấu khổng lồ đang làm tụt mong muốn đẩy mạnh cho vay củacác ngân hàng cho dù hàng loạt DN đói vốn.Gần đây, nhiều người cho rằng, ngân hàng đang siết chặt lại điềukiện cho vay. Nhưng thực tế không phải. Các điều kiện cho vayvẫn giống như 2, 3, 5 năm trước đây. Các ngân hàng chỉ nghiêmchỉnh hóa các điều kiện này. Họ đang siết chặt chính họ, để tuânthủ những quy định đưa ra cho chính mình. Họ áp đặt lên họ kỷluật cho vay.Theo tiến sĩ Hiếu, nỗi lo nợ xấu vốn đã rất cao, nay tiếp tục tănglên nữa đang khiến các ngân hàng có thừa vốn nhưng không chodoanh nghiệp vay. Thay vì cho vay, họ chấp nhận mua trái phiếuChính phủ hoặc/và cho nhau vay cho dù lỗ 3-5%.Để minh họa cho thực tế này, ông Hiếu cho biết biên độ lợi nhuậncủa ngân hàng là 2%. Và như vậy, một nợ bị mất đi thì cần 50 mónnợ khác để bù đắp. Đây là lý do khiến các ngân hàng rất cẩn thận.Nợ xấu khiến cho ngân hàng co rút lại.Về thực tế nợ xấu, hồi tháng 8/2011, theo NHNN, tỷ lệ này trêntoàn hệ thống là dưới 3%. Trong khi đó, theo Fitch là 12-13%. Đếntháng 3/2012, Chính phủ cũng mời các chuyên gia đến để bàn vềvấn đề này. Con số 9-10% được đưa ra nhưng không công bố rabên ngoài. Vừa rồi, Thống đốc cho rằng nợ xấu khoảng 10%. Consố này cũng có thể chưa hoàn toàn đúng nhưng có lẽ là chính xácnhất từ trước tới nay.Không những thế, tính thanh khoản của hệ thống vẫn là một vấn đềđáng quan tâm. Không phải tất cả các ngân hàng cho tới thời điểmnày đều tốt. Trần lãi suất huy động được hạ xuống 9% từ 11/9. Chotới hôm 15/6 vừa rồi, một số ngân hàng đã đẩy lên 13-14% cho kỳhạn 13 tháng (tăng 50% so với kỳ hạn 12 tháng). Như vậy, có thểthấy rất có thể những ngân hàng đó có vấn đề. Hình như họ đóivốn, gặp vấn đề thanh khoản.Như vậy, mấu chốt của vấn đề nằm ở chỗ, hai bên doanh nghiệp vàngân hàng cần “hiểu nhau”. Các khoản vay cần được bảo đảm.Theo ông Hiếu, để dễ dàng tiếp cận nguồn vốn ngân hàng, ngoàitài sản thế chấp đang có và hình thành từ nguồn vốn, đơn vị đi vaynên chuẩn bị báo cáo, dự báo tài chính, kế hoạch kinh doanh rõràng, ít nhất phải được 1 năm. Nếu được 3 năm thì càng tốt và 5năm thì tuyệt vời. Khi đó, ngân hàng ...