Thông Tim, Mổ Tim và Làm Mọc Nhánh Mới

Bệnh động mạch vành, tức là mấy mạch máu nuôi bắp thịt tim bị nghẹt, đưa đến hậu quả là lên cơn đau tim tức ngực (angina), và nặng hơn nữa, thì bị đứng tim (heart attack). Nguyên tại nước Mỹ có trên 12 triệu người bị bệnh này. Người chết vì bệnh này nhiều nhất trong số tử vong vì bệnh tim mạch, mà ta đã biết là số tử vong vì tim mạch đứng hàng đầu trong bảng các nguyên nhân tử vong nói chung. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thông Tim, Mổ Tim và Làm Mọc Nhánh Mới Thông Tim, Mổ Tim và Làm Mọc Nhánh MớiB.S. Vũ Quí Đài, M.D., Ph.D., Cựu Giáo Sư Khoa Trưởng Y Khoa Đại Học Sài GònBệnh động mạch vành, tức là mấy mạch máu nuôi bắp thịt tim bị nghẹt, đưa đến hậu quảlà lên cơn đau tim tức ngực (angina), và nặng hơn nữa, thì bị đứng tim (heart attack).Nguyên tại nước Mỹ có trên 12 triệu người bị bệnh này. Người chết vì bệnh này nhiềunhất trong số tử vong vì bệnh tim mạch, mà ta đã biết là số tử vong vì tim mạch đứnghàng đầu trong bảng các nguyên nhân tử vong nói chung.Loại trừ nguy cơ sinh bệnhViệc chữa trị, thì đầu tiên là loại trừ các nguy cơ sinh bệnh (risk factors): bỏ thuốc lá,chữa trị cao huyết áp, hạ cholesterol, ăn uống lành mạnh, và năng hoạt động.Bác sĩ Y tế trưởng Hoa kỳ (U.S. Surgeon General) vừa ra thông báo cho biét tầm quantrọng của các nguy cơ bệnh tim mạch. Trong số trên 50 triêïu người bị bệnh cao máu, chỉcó một phần tư được chữa trị đúng mức. Hơn 90 triệu người có mức cholesterol quá cao.Mỗi ngày, có hơn 3000 thiếu niên sa vào vòng nghiện thuốc lá. Mỗi năm có gần nửa triệungười chết vì các bệnh liên quan đến thuốc lá. Bệnh mập gia tăng trong mọi lứa tuổi từtrẻ đến già: trên 90 triệu người nặng quá ký, làm tăng nguy cơ bị cao máu, caocholesterol, tiểu đường, đứng tim, tai biến mạch máu não. Số trẻ em và người lớn ngồi ỳtrước Ti vi, trò chơi video và computer ngày càng gia tăng. Chỉ có một trong số các tiểubang bắt buộc có giờ thể dục thể thao ở trung tiểu học.Dùng thuốcMục đích của thuốc men là để phòng ngừa khỏi bị khan máu (ischemia) và giảm thiểutriệu chứng, như tức ngực. Bác sĩ thường dùng bốn loại thuốc sau này:Thuốc làm chậm nhịp tim - Thuốc thuộc nhóm này (gọi là beta-blocker) làm cho nhịp timchậm lại khi nghỉ ngơi cũng như khi mệt nhọc, thành ra mức độ dưỡng khí từ máu cầnthiết cho trái tim giảm bớt đi.Thuốc Nitrates - Thí dụ như Nitroglycerine, có thứ tác dụng ngắn hạn, có thứ dài hạn.Người bị đau tim tức ngực gọi là ổn định, có thể dược bác sĩ cho mang sẵn thuốc trongngười, khi sắp làm việc mệt nhọc nghi là sẽ lên cơn đau, hay là vừa lên cơn đau, ngậmmột viên dưới lưỡi thì hết đau ngay trong vòng một hai phút, và có hiệu quả được chừngnửa giờ. Thuốc tác dụng dài hạn thì uống ngày mấy lần. Cũng có thứ thuốc dán cho ngấmqua da.Nhóm thứ ba, thí dụ như Verapamil và Diltiazem làm cho động mạch không co nhỏ lạiđược. Thuốc nhóm này đồng thời cũng có thể làm cho tim đập chậm lại.Loại thứ tư, như Aspirin là những thuốc chống tiểu cầu. Tiểu cầu có nhiệm vụ quan trọngtrong việc làm cho máu đông lại. Tiểu cầu bám vào những mảng bên trong động mạch,tạo ra những cục máu đông làm cho lòng động mạch bị nhỏ thêm nữa. Aspirin bám cứngvào tiểu cầu, làm cho tiẻu cầu không gây cục máu đông được. Bác sĩ hay khuyên nhữngngười có bệnh động mạch vành uống ngày một viên Aspirin nhỏ, loại thuốc con nít.Người bị dị ứng với Aspirin, có thể dùng thuốc Ticlopidine.Mổ tạo đường tắtKhi có khúc động mạch vành nuôi tim bị tắc nghẽn nhiều, người ta có thể mổ để tạo mộtđường cho máu đi tắt tới nuôi tim mà không phải qua cái khúc bị nghẹt đó. Phẫu thuậtnày gọi là mổ tạo đường tắt (bypass surgery, hay nói đầy đủ hơn, là coronary arterybypass surgery) cũng còn gọi là ghép (bypass graft). Thường thì người ta lấy một đoạntĩnh mạch từ dưới chân lên để làm đường nối đó. Nhưng vào khoảng một phần ba nhữngtĩnh mạch này, sau chừng 5 năm làm nhiệm vụ thay thế khúc động mạch vành, lại bịnghẹt luôn. Thành ra cũng nhiều khi bác sĩ không dùng tĩnh mạch, mà lấy một động mạchnhỏ ở sau xương mỏ ác để tạo ra khúc mạch đi tắt. Những động mạch thay thế này bềnlâu hơn là tĩnh mạch.Nếu tình trạng tim còn tốt, chưa bị đứng tim lần nào, thì giải phẫu tạo đường tắt khá antoàn. Mức độ tử vong không tới một phần trăm. Kết quả sau khi mổ rất rõ rệt: bệnh nhânkhông còn bị lên cơn đau tức khi mệt, và thuốc men nếu còn phải dùng cũng giảm liềulượng được nhiều.Thông timTùy theo điều kiện bệnh động mạch vành, và tùy theo tình trạng bệnh nhân, có khi bác sĩquyết định thông tim (coronary angioplasty) thay vì mổ. Bác sĩ dùng một kim chích lớnchích vào một động mạch lớn, thường là động mạch ở đùi. Sau đó xuyên một sợi kim loạitheo mạch máu vào tới động mạch chủ, là động mạch chính từ tim chạy ra, ở ngay chỗgốc động mạch chủ là chỗ động mạch vành chạy ra nuôi tim. Tiếp tục luồn sợi kim loạivào động mạch vành ở tim. Khi đã yên vị rồi, mới dùng một cái ống mềm đầu có một quảbóng tí hon dựa theo sợi kim loại luồn vào tới khúc động mạch vành bị nghẹt. Lúc đó,người ta bơm cho quả bóng phồng lên xẹp xuống nhiều lần. Quả bóng này có cái khuôngiống như một lớp lưới, khi phồng lên, sợi lưới làm vỡ rách một ít cái mảng đóng nghẹttrong lòng mạch máu. Đồng thời mạch cũng nở thêm ra. Kết quả sau khi mổ lên đến 90phần trăm. Mức độ an toàn cũng tương đương với việc mổ tạo đường tắt.Có một số ít bệnh nhân thông tim cần phải giải phẫu tạo đường tắt cấp thời vì biến chứngtrong khi thông tim. Một s ...