Thực trạng và giải pháp phát triển nông thôn mới ở tỉnh Cà Mau

Bài viết phân tích thực trạng 17/19 tiêu chí trong bộ chỉ tiêu xây dựng NTM do Chính phủ đề ra tại Cà Mau từ năm 2011 đến 2015; từ đó, đề xuất một số giải pháp nhằm đưa Tỉnh trở thành địa phương hoàn thành chương trình xây dựng NTM trong thời gian tớI.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thực trạng và giải pháp phát triển nông thôn mới ở tỉnh Cà Mau TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP HỒ CHÍ MINH TẠP CHÍ KHOA HỌC HO CHI MINH CITY UNIVERSITY OF EDUCATION JOURNAL OF SCIENCE KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN SOCIAL SCIENCES AND HUMANITIES ISSN: 1859-3100 Tập 14, Số 11 (2017): 186-199 Vol. 14, No. 11 (2017): 186-199 Email: tapchikhoahoc@hcmue.edu.vn; Website: http://tckh.hcmue.edu.vn THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN MỚI Ở TỈNH CÀ MAU Huỳnh Phẩm Dũng Phát*, Nguyễn Đình Văn, Nguyễn Thị Khánh Ly Trường Đại học Sư phạm TP Hồ Chí Minh Ngày nhận bài: 31-5-2017; ngày nhận bài sửa: 16-8-2017; ngày duyệt đăng: 30-11-2017 TÓM TẮT Nông thôn mới (NTM) là một trong những chính sách của Nhà nước nhằm góp phần nâng tầm phát triển vùng nông thôn, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Bài viết phân tích thực trạng 17/19 tiêu chí trong bộ chỉ tiêu xây dựng NTM do Chính phủ đề ra tại Cà Mau từ năm 2011 đến 2015; từ đó, đề xuất một số giải pháp nhằm đưa Tỉnh trở thành địa phương hoàn thành chương trình xây dựng NTM trong thời gian tới. Từ khóa: nông thôn mới, chính sách, tiêu chí, Cà Mau. ABSTRACT The reality of and measures for New Countryside Development in Ca Mau Province The ‘new countryside’ is one of the policies of the State in order to improve rural areas and promote the socio-economic development of the country. The article analyzes the reality of 17 over 19 new countryside development indicators set by the government in Ca Mau from 2011 to 2015; in light of which, some measures are proposed to enable the province to complete the program of building new countryside in the future. Keywords: new countryside, policy, indicator, Ca Mau. 1. Đặt vấn đề Chương trình mục tiêu quốc gia về NTM đã được triển khai trên các địa bàn cấp xã trong phạm vi cả nước từ năm 2009 nhằm phát triển nông thôn một cách toàn diện. Với bộ tiêu chí bao gồm 19 tiêu chí về quy hoạch nông thôn, phát triển giao thông, thủy lợi, điện..., chương trình phát triển NTM có thể đảm bảo phát triển đầy đủ toàn diện về cơ sở hạ tầng, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân vùng nông thôn. Nông thôn Việt Nam hiện nay còn nhiều vấn đề bất cập. Trình độ văn hóa, đời sống vật chất, văn hóa tinh thần và khả năng tiếp cận các tiến bộ khoa học kĩ thuật của người dân nông thôn còn hạn chế. Tuy nhiên, với tiềm năng phong phú về đất đai, nguồn nước, khí hậu, tài nguyên, nguồn nhân lực dồi dào… nông thôn có đầy đủ điều kiện thuận lợi để phát triển toàn diện. Việc xây dựng, quy hoạch phát triển NTM nhằm sử dụng hợp lí và hiệu quả nguồn tài nguyên, thay đổi bộ mặt nông thôn, phát triển nông thôn toàn diện, bền vững là nhiệm vụ cần thiết của nước ta trong giai đoạn hiện nay. * Email: hpdphat@hcmup.edu.vn 186 TẠP CHÍ KHOA HỌC - Trường ĐHSP TPHCM Huỳnh Phẩm Dũng Phát và tgk Cà Mau nằm ở cực Nam của Tổ quốc, đồng thời nằm trong vùng kinh tế trọng điểm đồng bằng sông Cửu Long. Bên cạnh những thuận lợi, Cà Mau cũng có những khó khăn nhất định trong việc phát triển chương trình NTM. Bài viết nghiên cứu thực trạng 17 tiêu chí NTM trên quan điểm Địa lí học (không nghiên cứu tiêu chí 18 về hệ thống tổ chức chính trị xã hội vững mạnh và tiêu chí 19 về an ninh - trật tự xã hội); từ đó, đề xuất những giải pháp thúc đẩy quá trình phát triển NTM tại Cà Mau. 2. Nội dung 2.1. Giới thiệu về nông thôn mới Có nhiều định nghĩa về nông thôn mới. Theo Vũ Trọng Khải, NTM là văn minh hiện đại nhưng vẫn giữ được nét đẹp của truyền thống Việt Nam. Hay theo Tô Văn Tường, NTM phải giữ được tính truyền thống, những nét đặc trưng, bản sắc từng vùng, từng dân tộc và nâng cao giá trị đoàn kết của cộng đồng, mức sống của người dân (Nguyễn Văn Hùng, 2015). Theo quyết định số 800/QĐ – TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt mục tiêu quốc gia về chương trình xây dựng NTM giai đoạn 2010-2020 thì “NTM là khu vực nông thôn có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội từng bước hiện đại; cơ cấu kinh tế và các hình thức tổ chức sản xuất hợp lí, gắn nông nghiệp với phát triển nhanh công nghiệp, dịch vụ; gắn phát triển nông thôn với đô thị theo quy hoạch; xã hội nông thôn dân chủ, ổn định, giàu bản sắc văn hóa dân tộc; môi trường sinh thái được bảo vệ; an ninh trật tự được giữ vững; đời sống vật chất và tinh thần của người dân ngày càng được nâng cao; theo định hướng xã hội chủ nghĩa” (Thủ tướng Chính phủ, 2010). Trong bài viết này, chúng tôi sử dụng định nghĩa nêu trên và phân thành bốn nội dung chính, bao gồm: quy hoạch và lập đề án quy hoạch, phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội, kinh tế và tổ chức sản xuất, văn hóa - xã hội - môi trường. 2.2. Thực trạng xây dựng NTM trên địa bàn tỉnh Cà Mau giai đoạn 2011 – 2015 Thực hiện Nghị quyết số 26-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X về nông nghiệp, nông dân, nông thôn, Thủ tướng Chính phủ (2010) đã ban hành Quyết định số 800/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM giai đoạn 2010-2020 với mục tiêu phấn đấu số xã đạt chuẩn NTM đến năm 2015 là 20% và đến năm 2020 là 50%. ...