Tiểu luận đề tài : Quang học

I/ MỞ ĐẦU Trong phần Quang học ở chương trình vật lý lớp 11, học sinh được học chương “Mắt và các dụng cụ quang”.Chương này có 8 bài học trong đó bài thấu kính là cơ sở để học sinh giải quyết các bài về dụng cụ quang học.Nếu học sinh không giải quyết một cách triệt để bài toán về thấu kính thì hầu như không giải được các bài tập về dụng cụ quang học bổ trợ cho mắt. Khi học bài này yêu cầu học sinh phải nắm vững các kiến thức về thấu kính, bao...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tiểu luận đề tài : Quang học I/ MỞ ĐẦU Trong phần Quang học ở chương trình vật lý lớp 11, học sinh được họcchương “Mắt và các dụng cụ quang”.Chương này có 8 bài học trong đó bài thấukính là cơ sở để học sinh giải quyết các bài về dụng cụ quang học.Nếu học sinhkhông giải quyết một cách triệt để bài toán về thấu kính thì hầu như không giảiđược các bài tập về dụng cụ quang học bổ trợ cho mắt. Khi học bài này yêu cầu học sinh phải nắm vững các kiến thức về thấukính, bao gồm đường đi của tia sáng qua thấu kính,cách dựng hình, các côngthức của thấu kính, cách nhận biết loại thấu kính, tính chất vật ảnh cho bởi từngloại thấu kính...để giải bài toán một cách nhanh chóng.Tuy nhiên qua thực tếgiảng dạy, tôi nhận thấy học sinh khi học bài này thường rất khó khăn, chậmnắm bắt được thông tin, lúng túng khi giải bài tập, không xác định được hướnggiải quyết bài toán.Trong khi đó thời lượng cho bài này trong chương trình kể cảphần giải bài tập cũng chỉ có hai tiết học.Do đó làm thế nào để giảng dạy tốt bàinày và giúp học sinh nắm bắt được kiến thức là một vấn đề khó, đòi hỏi ngườithầy phải có kinh nghiệm và sự tích cực học tập của học sinh trong thời gian ởnhà mới giải quyết được. Vì vậy để giúp học sinh có thể học tốt bài thấu kính, cũng như làm bài tậpở nhà, tôi đã sắp xếp và phân loại kiến thức cũng như dạng bài tập để các em cóthể hệ thống được kiến thức và nắm chắc kiến thức cần lĩnh hội.Qua thực tế ápdụng ở các lớp đã dạy, tôi thấy có hiệu quả rõ rệt. Tuy nhiên trong bài viết này tôi chỉ đề cập đến một dạng bài tập cơ bảncủa phần thấu kính là bài tập định tính: vẽ hình, xác định loại thấu kính, tínhchất vật ảnh...... Bản thân tôi viết bài này với mong muốn để trao đổi cùng với các đồngnghiệp, để cùng nhau góp ý sao cho việc giảng dạy của chúng ta ngày càng cóchất lượng và học sinh học tập ngày càng tốt hơnII/ PHÂN LOẠI BÀI TẬP THEO NHÓM KIẾN THỨC Ở BÀI THẤUKÍNH :1/ Đường đi của tia sáng qua thấu kính:a/ Các tia đặc biệt : + Tia qua quang tâm O thì truyền thẳng. O O + Tia qua tiêu điểm chính( hoặc có đường kéo dài qua tiêu điểm chính F)cho tia ló song song trục chính. / O F/ F O + Tia tới song song trục chính cho tia ló qua tiêu điểm chính F/ (hoặcđường kéo dài qua F/ ) O F/ / F Ob/ Tia tới bất kỳ: - Vẽ tiêu diện vuông góc trục chính tại tiêu điểm chính ảnh F/ - Vẽ trục phụ song song với tia tới SI,cắt tiêu diện tại tiêu điểm phụ F1 - Vẽ tia ló đi qua tiêu điểm phụ F1 (hoặc đường kéo dài qua tiêu điểmphụ) F1 O O F / F F12. Vẽ ảnh của vật cho bởi thấu kính:a/ Vật là điểm sáng nằm ngoài trục chính: Vẽ hai trong ba tia đặc biệt. S/ F O F/ O S/ S Sb/ Vật là điểm sáng nằm trên trục chính: Dùng một tia bất kỳ và tia đi theo trụcchính F1 S S/ O O F / F F1c/ Vật là đoạn thẳng AB vuông góc trục chính,A ở trên trục chính thì vẽ ảnh B/của B sau đó hạ đường vuông góc xuống trục chính ta có ảnh A/B/. B/ A A/ OA F F/ O A/ B/B B3/ Tính chất ảnh: + Chùm tia ló hội tụ : Ảnh thật – hứng được trên màn. + Chùm tia ló phân kỳ: Ảnh ảo - không hứng được trên màn4/ Vị trí vật và ảnh: a/ Với thấu kính hội tụ: Xét vật sáng là đoạn thẳng nhỏ AB vuông góctrục chính + Vật thật ở ngoài khoảng tiêu cự cho ảnh thật ,ngược chiều với vật . B/ A F O A/ B + Vật thật ở trong khoảng tiêu cự cho ảnh ảo ,cùng chiều với vật,lớn hơn vật. B/ ...