Tiểu luận: Phương pháp ngoại suy và ứng dụng trong dự báo

Việc dự báo bởi các chuyên gia thường sử dụng các phán đoán đơn độc thì hấu hết chính xác trong các tình huống sau:- Xảy ra tương tự như yếu tố khác mà chuyên gia đã làm dự báo- Bao gồm mối quan hệ đơn giản và dễ hiểu- Không bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi lớn- Không bao hàm các xung đột
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tiểu luận: Phương pháp ngoại suy và ứng dụng trong dự báoTÌM HIỂU VỀ: PHƯƠNG PHÁP NGOẠI SUY VÀ ỨNG DỤNG TRONG DỰ BÁO Sinh viên : SHSV : Lớp : I. TỔNG QUAN VỀ DỰ BÁO1. Khái niệm về dự báo Dự báo là một khoa học và nghệ thuật tiên đoán những sự vi ệc sẽ xảy ra trongtương lai, trên cơ sở phân tích khoa học về các dữ li ệu đã thu th ập đ ược. Khi ti ến hành d ựbáo cần căn cứ vào việc thu thập, xử lý số liệu trong quá kh ứ và hi ện t ại đ ể xác đ ịnh xuhướng vận động của các hiện tượng trong tương lai nhờ vào m ột s ố mô hình toán h ọc(Định lượng). Tuy nhiên dự báo cũng có thể là một dự đoán chủ quan ho ặc trực giác v ềtương lai (Định tính) và để dự báo định tính được chính xác hơn, người ta c ố lo ại tr ừnhững tính chủ quan của người dự báo. Dù định nghĩa có sự khác biệt nào đó, nhưng đều th ống nh ất v ề c ơ b ản là d ự báobàn về tương lai, nói về tương lai. Dự báo trước hết là một thuộc tính không thể thi ếu củatư duy của con người, con người luôn luôn nghĩ đến ngày mai, h ướng v ề t ương lai. Trongthời đại công nghệ thông tin và toàn cầu hóa, dự báo lại đóng vai trò quan tr ọng h ơn khinhu cầu về thông tin thị trường, tình hình phát triển tại thời điểm nào đó trong t ương laicàng cao. Dự báo được sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, m ỗi lĩnh v ực có m ột yêucầu về dự báo riêng nên phương pháp dự báo được sử dụng cũng khác nhau.2. Đặc điểm của dự báo - Không có cách nào để xác định tương lai là gì m ột cách ch ắc ch ắn (tính khôngchính xác của dự báo). Dù phương pháp chúng ta sử dụng là gì thì luôn tồn tại yếu t ốkhông chắc chắn cho đến khi thực tế diễn ra. - Luôn có điểm mù trong các dự báo. Chúng ta không th ể d ự báo m ột cách chínhxác hoàn toàn điều gì sẽ xảy ra trong tương tương lai. Hay nói cách khác, không ph ải cái gìcũng có thể dự báo được nếu chúng ta thiếu hiểu biết về vấn đề cần dự báo. - Dự báo cung cấp kết quả đầu vào cho các nhà hoạch định chính sách trong vi ệcđề xuất các chính sách phát triển kinh tế, xã hội. Chính sách m ới s ẽ ảnh h ưởng đ ến t ươnglai, vì thế cũng sẽ ảnh hưởng đến độ chính xác của dự báo.3. Các phương pháp dự báo Có nhiều học giả có cách phân loại phương pháp dự báo khác nhau. Tuy nhiên theohọc giả Gordon , trong 2 thập kỷ gần đây, có 8 phương pháp dự báo được áp dụng r ộng rãitrên thế giới: + Tiên đoán + Ngoại suy xu hướng + Phương pháp chuyên gia + Phương pháp mô phỏng + Phương pháp ma trận tác động qua lại + Phương pháp kịch bản + Phương pháp cây quyết định + Phương pháp dự báo tổng hợp Tuy nhiên, theo cách phân loại tại Việt Nam các phương pháp dự báo thường chiathành 2 nhóm chính là phương pháp định tính và phương pháp định lượng.3.1 Phương pháp dự báo định tính Phương pháp này dựa trên cơ sở nhận xét của những yếu t ố liên quan, d ựa trênnhững ý kiến về các khả năng có liên hệ của những yếu tố liên quan này trong t ương lai.Phương pháp định tính có liên quan đến mức độ phức tạp khác nhau, từ vi ệc khảo sát ýkiến được tiến hành một cách khoa học để nhận biết các sự kiện tương lai hay t ừ ý ki ếnphản hồi của một nhóm đối tưởng hưởng lợi (chịu tác động) nào đó.3.2 Phương pháp dự báo định lượng Mô hình dự báo định lượng dựa trên số liệu quá khứ, những số li ệu này gi ả s ử cóliên quan đến tương lai và có thể tìm thấy được. Tất cả các mô hình dự báo theo đ ịnhlượng có thể sử dụng thông qua chuỗi thời gian và các giá tr ị này đ ược quan sát đo l ườngcác giai đoạn theo từng chuỗi . Tuy nhiên hiện nay thông thường khi dự báo người ta thường hay kết h ợp c ảphương pháp định tính và định lượng để nâng cao mức độ chính xác c ủa d ự báo. Bên c ạnhđó, vấn đề cần dự báo đôi khi không thể thực hi ện được thông qua m ột ph ương pháp d ựbáo đơn lẻ mà đòi hỏi kết hợp nhiều hơn một phương pháp nhằm mô t ả đúng b ản ch ất s ựviệc cần dự báo.4. Quy trình dự báo Thông thường trong các dự báo về kinh tế, quy trình d ự báo đ ược chia thành cácbước sau. Các bước này bắt đầu và kết thúc với sự trao đổi giữa người sử dụng và ngườilàm dự báo. Bước 1. Xác định mục tiêu dự báo Bước 2. Xác định loại dự báo Bước 3. Chọn mô hình dự báo Bước 4. Thu thập số liệu và tiến hành dự báo Bước 5. Ứng dụng kết quả dự báo Bước 6. Theo dõi kết quả dự báo II. PHƯƠNG PHÁP NGOẠI SUY VÀ ỨNG DỤNG TRONG DỰ BÁO Ngoại suy là một phương pháp dự báo tương đối đơn giản, ít t ốn kém, do v ậyđược sử dụng khá phổ biến trong dự báo kinh tế - xã hội. Trong phạm vi bài vi ết này,tác giả trình bày một cách khái quát ngoại suy là gì, các ưu đi ểm và nh ược đi ểm c ủanó, các tình huống nên sử dụng ngoại suy.1. Khái niệm phương pháp ngoại suy ...