Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Nghệ thuật: Một số biến đổi của thiết kế mỹ thuật phim truyện điện ảnh Việt Nam thời kỳ đổi mới (đến năm 2013)

Mục đích nghiên cứu của luận án là phân tích, đánh giá, khẳng định một số biến đổi cơ bản có ý nghĩa tích cực, phù hợp nhu cầu phát triển của Thiết kế mỹ thuật phim truyện điện ảnh Việt Nam trong thời kỳ đổi mới. Trên cơ sở đánh giá, phân tích một số biến đổi về quan niệm và phương pháp sáng tác Thiết kế mỹ thuật sẽ tạo ra nhận thức mới, sâu hơn về vai trò không thể thay thế của Thiết kế mỹ thuật phim truyện điện ảnh Việt Nam trong việc nâng cao chất lượng phim truyện điện ảnh Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Nghệ thuật: Một số biến đổi của thiết kế mỹ thuật phim truyện điện ảnh Việt Nam thời kỳ đổi mới (đến năm 2013)BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠOBỘ VĂN HÓA, THỂ THAO VÀ DU LỊCHVIỆN VĂN HÓA NGHỆ THUẬT QUỐC GIA VIỆT NAM----------------------------Trần Quang MinhMỘT SỐ BIẾN ĐỔI CỦA THIẾT KẾ MỸ THUẬTPHIM TRUYỆN ĐIỆN ẢNH VIỆT NAMTHỜI KỲ ĐỔI MỚI(ĐẾN NĂM 2013)Chuyên ngành: Lý luận, lịch sử và phê bình Điện ảnh - Truyền hìnhMã số: 62 21 02 31TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGHỆ THUẬTHà Nội - 2016Công trình được hoàn thành tại:VIỆN VĂN HÓA NGHỆ THUẬT QUỐC GIA VIỆT NAMBỘ VĂN HÓA THỂ THAO DU LỊCHNgười hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Trần Thanh HiệpPhản biện 1: PGS.TS. Phan Thị Bích HàTrường Đại học Sân khấu & Điện ảnh TP. Hồ Chí MinhPhản biện 2: PGS. Lê Anh VânTrường Đại học Mỹ thuật Việt NamPhản biện 3: PGS.TS. Đoàn Thị TìnhTrường Đại học Sân khấu & Điện ảnh Hà NộiLuận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Việnhọp tại: Viện văn hóa Nghệ thuật Quốc gia Việt NamSố 32 Hào Nam, Ô Chợ Dừa, Đống Đa, Hà NộiVào hồi..... giờ..... ngày.....tháng.....năm.... 2016Có thể tìm hiểu luận án tại:- Thư viện quốc gia- Thư viện Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam1PHẦN MỞ ĐẦU1. Lý do chọn đề tàiTrong các thành phần tạo nên tác phẩm phim truyện điện ảnh, Thiếtkế mỹ thuật (TKMT) đóng một vai trò quan trọng góp phần tạo nên vẻđẹp và tính chân thực cho tác phẩm. Ngôn ngữ TKMT góp phần vàothành công của tác phẩm, tác động trực tiếp đến người thưởng thức. Vớinhững giá trị và vai trò quan trọng như vậy, nên ở các nền điện ảnh lớntrên thế giới đã có khá nhiều công trình nghiên cứu về TKMT. Điện ảnhCách mạng VN ra đời trong hoàn cảnh chiến tranh và bị chi phối bởihoàn cảnh thời chiến. Do vậy, trên phương diện lý luận, việc nghiên cứuvề TKMT phim truyện điện ảnh hầu như chưa được chú trọng.Bước vào thời kỳ đổi mới, các bài báo, các tạp chí chuyên ngành đãquan tâm hơn đến TKMT phim truyện điện ảnh. Nhưng tất cả những bàiviết này chỉ dừng lại trong khuôn khổ trao đổi kinh nghiệm nghề nghiệp,chưa có một cái nhìn tổng thể trên cơ sở khoa học về TKMT phim truyệnđiện ảnh. Gần đây, đã có một số luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ và đề tàinghiên cứu cấp cơ sở và cấp bộ nghiên cứu về TKMT phim truyện điệnảnh VN. Các nghiên cứu này đều hướng đến kinh nghiệm thực tiễn chungvề TKMT phim truyện điện ảnh nhưng chưa có công trình nào đi sâu vàonghiên cứu quá trình phát triển của TKMT phim truyện điện ảnh VN, đặcbiệt trong một phân kỳ cụ thể.Sự đổi mới đã mở ra một thời kỳ phát triển mới của đất nước trongđó có văn học, nghệ thuật. TKMT phim truyện điện ảnh trong thời kỳ đổimới đã có những biến đổi rõ nét. Những vấn đề biến đổi của TKMT phimtruyện điện ảnh trong thời kỳ đổi mới là gì? Nó diễn ra như thế nào?Những biến đổi đó mang ý nghĩa tiêu cực hay tích cực? Những tác độngtạo nên sự biến đổi của TKMT có ảnh hưởng ở mức độ nào đối với phimtruyện điện ảnh? Những biến đổi của TKMT ngày hôm nay có tạo nênnhững điểm gì khác biệt với giai đoạn trước? Để góp phần nghiên cứu vàgiải quyết những câu hỏi trên, NCS đã chọn vấn đề Một số biến đổi củathiết kế mỹ thuật phim truyện điện ảnh Việt Nam thời kỳ đổi mới làm đềtài cho luận án tiến sỹ của mình. Có thể nói đây là một nghiên cứu cần2thiết và có ích cho sự phát triển và nâng cao chất lượng phim truyện điệnảnh VN.2. Mục đích nghiên cứuMục đích nghiên cứu của luận án là phân tích, đánh giá, khẳng địnhmột số biến đổi cơ bản có ý nghĩa tích cực, phù hợp nhu cầu phát triểncủa TKMT phim truyện điện ảnh VN trong thời kỳ đổi mới. Trên cơ sởđánh giá, phân tích một số biến đổi về quan niệm và phương pháp sángtác TKMT sẽ tạo ra nhận thức mới, sâu hơn về vai trò không thể thay thếcủa TKMT phim truyện điện ảnh VN trong việc nâng cao chất lượngphim truyện điện ảnh VN.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu3.1. Đối tượng nghiên cứu: Những biến đổi về quan niệm sáng tác, vềphương pháp sáng tác và một số thành quả sáng tác của TKMT phimtruyện điện ảnh VN trong thời kỳ đổi mới.3.2. Phạm vi nghiên cứu: Theo các nhà nghiên cứu, dấu mốc đổimới bắt đầu từ 1986 (năm diễn ra đại hội Đảng lần thứ VI), nhưng thựctế, sự đổi mới của văn học nghệ thuật, trong đó có điện ảnh đã diễn ratrước đó. Do vậy, trong luận án, NCS cũng sẽ khảo sát phân tích một sốtác phẩm phim truyện điện ảnh tiêu biểu trước năm 1986 để khảo sátnhằm minh chứng cho sự bắt đầu biến đổi của thời kỳ đổi mới. Phạm vinghiên cứu sẽ giới hạn đến phim cuối cùng khảo sát (Những người viếthuyền thoại – 2013).4. Khái quát về tổng quan nghiên cứu4.1. Tài liệu ngành nghệ thuật điện ảnh: Đối với một nghiên cứudẫu là chuyên ngành TKMT thì việc tiếp cận lịch sử ra đời và phát triểncủa ngành điện ảnh một cách cơ bản và sâu sắc là điều đầu tiên hết sứccần thiết. Lịch sử điện ảnh và Nghệ thuật điện ảnh của hai tác giả DavidBordwell và Kristin Thompson là những nguồn tài liệu cơ bản để NCStiếp cận với lịch sử và những lý thuyết của nghệ thuật điện ảnh. NCS tiếpcận với hai cuốn Lịch sử điện ảnh Việt Nam - tập I và Lịch sử điện ảnhViệt Nam - tập II của nhiều tác giả, do Cục Điện ảnh tổ chức biên soạn.Tiếp đến là những nghiên cứu hẹp hơn như Đề tài chiến tranh chống3Pháp trong phim truyện giai đoạn 1959 – 1965 của tác giả Vũ QuangChính; Điện ảnh những dấu ấn thời gian của tác giả Hải Ninh.4.2. Tài liệu liên quan đến vấn đề nghiên cứu của luận án: Mộtsố sách nghiên cứu của nước ngoài được đánh giá cao như Cinema andPainting: How Art is used in Film (Tạm dịch: Điện ảnh và Hội họa:Nghệ thuật được sử dụng trong phim như thế nào), tác giả Angela DalleVacche. Đây là một nghiên cứu rất thực tế về mối quan hệ mật thiết giữađiện ảnh và hội họa. Cuốn Les chefs decorateurs (tạm dịch: Họa sĩ phim),của Peter Ettedgui, trong đó tác giả đã giới thiệu những giá trị sáng táccủa TKMT, đồng thời chỉ ra một cái nhìn toàn cảnh về tạo hình phimtruyện của một số nước trên thế giới. Nếu Les chefs decorateurs (Họa sĩphim) lấy họa sĩ ...