TỔN THƯƠNG VÕNG MẠC VÀ THẦN KINH THỊ

Tham khảo tài liệu tổn thương võng mạc và thần kinh thị, y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
TỔN THƯƠNG VÕNG MẠC VÀ THẦN KINH THỊ TOÅN THÖÔNG VOÕNG MAÏC VAØ THAÀN KINH THÒ GIAÙC DOCYTOMEGALOVIRUS TREÂN BEÄNH NHAÂN AIDS Ñaøo Tieán Xuaân,1 Traàn Thanh Tuøng2MÔÛ ÑAÀU Vieâm voõng maïc do Cytomegalovirus (VVM-CMV) laø beänh nhieãm khuaån keát hôïp treânbeänh nhaân (BN) bò AIDS. Neáu khoâng ñöôïc ñieàu trò kòp thôøi VVM-CMV seõ phaù huûy voõng maïcngaøy caøng naëng gaây maát moät phaàn hoaëc maát hoaøn toaøn thò löïc. Trieäu chöùng khi bò VVM-CMVña daïng töø hieän töôïng ruoài bay ( floaters ), thaáy chôùp loeù ( photopsias ) ñeán maát thò tröôøng,nhìn môø hoaëc naëng hôn laø maát thò löïc hoaøn toaøn. Vieäc ñieàu trò coù keát quaû hay khoâng döïa vaøolieäu phaùp thuoác khaùng HIV vaø caùc toån thöông thöïc theå taïi voõng maïc. Chuùng toâi baùo caùo moät tröôøng hôïp nhieãm CMV gaây vieâm voõng maïc coù toån thöông thaànkinh thò giaùc laàn ñaàu tieân ñöôïc phaùt hieän taïi Beänh vieän Ña khoa Kieân Giang.TRÖÔØNG HÔÏP LAÂM SAØNG Beänh nhaân T.T.U.T, 27 tuoåi, nöõ. Daân toäc : Kinh .Ñòa chæ: xaõ Höng Yeân, huyeän An Bieân,tænh Kieân Giang. Ngheà nghieäp: laøm ruoäng. Beänh 10 thaùng nay : ñöôïc chaån ñoaùn nhieãm HIV(+). Ñang ñöôïc theo doõi vaø ñieàu trò döïphoøng Cotrim 480mg 2 vieân / ngaøy. Laàn naøy do bò loeùt vuøng hoäi aâm, ñau nhöùc toaøn thaân, nhìnkhoâng roõ ngaøy caøng taêng khoaûng 3 thaùng , suy kieät naëng neân nhaäp vieän ngaøy 28/03/2005 .Tieànsöû beänh ñaõ chaån ñoaùn xaùc ñònh AIDS töø 08 / 2004 ( khoâng duøng thuoác khaùng HIV ). Ñaõ ñieàutrò naám Candida albican vuøng mieäng vaø Herpes sinh duïc töø naêm 2004 nhieàu laàn. Khaùm thaáy BN than ñau nhöùc toaøn thaân vaø taïi veát loeùt quanh hoäi aâm. BN suy kieät naëng,thang hoaït ñoäng baäc 4. Soát keùo daøi 38-39,50C. Thieáu maùu . Khoâng vaøng da, saån ngöùa toaønthaân. Naám Candida albican mieäng, haàu, hoïng. Loeùt to, noâng vuøng hoäi aâm gaây ñau ñôùn. Ganto 4cm döôùi bôø söôøn phaûi, laùch khoâng to, haïch khoâng sôø thaáy. Khaùm maét vaø thaàn kinh : ñoàngtöû phaûi meùo moù, thò löïc maét phaûi giaûm naëng, ñaùy maét nhieàu ñaùm thoaùi hoùa maøu traéng quanhmaïch maùu voõng maïc. Cöông tuï quanh gai thò. Maét traùi bình thöôøng. Khoâng daáu hieäu thaàn kinhñònh vò. Xeùt nghieäm cho thaáy coù hieän töôïng thieáu maùu (hoàng caàu 2,6 trieäu-3,6 trieäu) baïch caàu1.500-4.100/ mm3 trong ñoù lympho baøo giaûm ( 100 -400 ), tieåu caàu giaûm nheï (114.000/ mm3 ).Caùc xeùt nghieäm khaùc : pheát hoïng cho thaáy naám haït men (+++); sieâu aâm gan : hình aûnh vieâmgan; AST vaø ALT : taêng. HAV, HCV, HBsAg (-); VDRL, TPHA (-). Caùc xeùt nghieäm chuùcnaêng thaän , ñöôøng huyeát, tim phoåi bình thöôøng. Caáy maùu khoâng thaáy vi khuaån moïc. Soi veátloeùt phaùt hieän caùc loaïi vi khuaån nhö E.coli, Klebsiella,Staphylococcus, Enterobacter.Huyeát thanh chaån ñoaùn antiCMV-IgG (+), antiCMV-IgM (-). Chuïp voõng maïc maét phaûi chothaáy caùc ñaùm thaâm nhieãm taïi voõng maïc coù maøu traéng xen keõ caùc ñaùm xuaát huyeát to nhoû khaùcnhau raûi raùc khaép voõng maïc, ñaëc bieät laø quanh caùc ñoäng maïch trung taâm voõng maïc. Coù hieäntöôïng phuø neà quanh gai thò phaûi. Voõng maïc maét traùi bình thöôøng.1 Bs, Tröôûng khoa Thaàn kinh, Bv Ña Khoa Kieân Giang2 Bs, Tröôûng khoa Da lieãu, Bv Ña Khoa Kieân Giang 17 T.T.U.T, 27 tuoåi T.T.U.T, 27 tuoåi 16/06/ 05 16/06/05 Mat ( P ) é Maét ( T ) (B) (A) Hình chuïp (A) ñaùy maét traùi bình thöôøng. (B) Toån thöông do CMV treân ñaùy maét phaûi : ñaùm xuaát huyeát ( teân traéng daøi ), ñaùm thoaùi hoùa maøu traéng ( teân ñen daøi ), phuø neà quanh gai thò ( teân ñen ngaén )NHAÄN XEÙT VAØ BAØN LUAÄN Beänh lyù do Cytomegalovirus laø moät trong nhöõng bieán chöùng naëng neà nhaát cuûa AIDS, vôùitaàn suaát maéc phaûi töông ñöông vôùi vieâm phoåi do Pneumocystis carinii hoaëc nhieãm khuaånMycobacterium avium complex lan toûa 1. Beänh do CMV xaûy ra treân 21% - 44% BN bò AIDS 1nhaát laø treân BN coù teá baøo lympho CD4 ít hôn 100 / mm3 2. Tæ leä vieâm voõng maïc treân BN AIDScoù nhieãm CMV laø 85%3. Nhö vaäy VVM-CMV laø nguyeân nhaân gaây maát thò löïc haøng ñaàu treânBN bò AIDS 4 Tröôøng hôïp VVM-CMV ñaàu tieân ñöôïc baùo caùo nhö laø moät bieán chöùng cuûaAIDS vaøo naêm 1982 vaø ñeán naêm 1984 thuoác khaùng CMV ñaëc hieäu laø ganciclovir ñöôïc söûduïng roäng raõi. Caùc baùo caùo treân nhöõng BN coøn soáng hôn 6 thaùng maø khoâng ñöôïc ñieàu trò ñaëchieäu choáng CMV ñeàu bò giaûm thò löïc traàm troïng hoaëc muø haún 5 BN cuûa chuùng toâi coù cô ñòa nhieãm HIV giai ñoaïn AIDS, ngoaøi caùc sang thöông ngoaøi da,noåi baät laø trieäu chöùng giaûm thò löïc sau ñoù muø do vieâm voõng maïc ñaõ gôïi yù chaån ñoaùn laâm saøngnhieãm CMV. Töø ñoù chuùng toâi cho tieán haønh chuïp voõng maïc vaø ñaõ phaùt hieän caùc toån thöôngtöông ñoái ñaëc tröng cho VVM-CMV ( Hình ). Theo y vaên ñoù laø caùc ñaùm hoaïi töû toaøn boä chieàudaøy voõng maïc coù keøm phuø neà. Khaùm ñaùy maét cho thaáy caùc ñaùm thaâm nhieãm voõng maïc quanhcaùc maïch maùu coù maøu vaøng-traéng, coù theå keøm caùc ñaùm xuaát huyeát 6 . Caùc toån thöông naøy sauñoù seõ bieán thaønh caùc moâ seïo teo moûng 7. Neáu khoâng ñöôïc ñieàu trò vôùi thuoác khaùng CMV vaøHIV, caùc toån thöông cuûa voõng maïc naøy seõ lan roäng theo höôùng ly taâm vaø khoâng hoài phuïc veàchöùc naêng thò giaùc 8. Vieâm voõng maïc do CMV ...