Triệu chứng và nguyên nhân gây bệnh tua mực hại cây quế (Cinnamomum cassia) ở vùng Nam Trung Bộ

Bài viết Triệu chứng và nguyên nhân gây bệnh tua mực hại cây quế (Cinnamomum cassia) ở vùng Nam Trung Bộ trình bày kết quả nghiên cứu về triệu chứng của bệnh tua mực, đặc điểm hiển vi và kết quả giám định các mẫu bệnh tua mực gây hại cây Quế tại tỉnh Quảng Nam và Quảng Ngãi.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Triệu chứng và nguyên nhân gây bệnh tua mực hại cây quế (Cinnamomum cassia) ở vùng Nam Trung Bộ KHOA HỌC CÔNG NGHỆTRIỆU CHỨNG VÀ NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH TUA MỰC HẠI CÂY QUẾ (Cinnamomum cassia) Ở VÙNG NAM TRUNG BỘ Đào Ngọc Quang1, Đặng Như Quỳnh1, Nguyễn Mạnh Hà1, Phạm Quang Thu1, Đinh Văn Thọ2, Nguyễn Minh Chí1 TÓM TẮT Quế là loài cây đặc sản có giá trị kinh tế cao và được gây trồng phổ biến ở Việt Nam. Tuy nhiên, bệnh tua mực hại cây Quế đã phát sinh, gây hại phổ biến tại vùng Nam Trung bộ. Nghiên cứu này nhằm xác định triệu chứng và nguyên nhân gây bệnh tua mực trên cây Quế ở tỉnh Quảng Nam và Quảng Ngãi. Triệu chứng điển hình của cây Quế bị bệnh tua mực là trên thân, cành, cuống lá và gân lá xuất hiện các u bướu sần sùi, sau đó mọc ra các tua dài hoặc phát triển những cụm chồi mọc bất thường. Một số trường hợp xuất hiện cả tua mực và cụm chồi mọc bất thường trên cùng một cây, thậm chí trên cùng một vị trí. Cây bị bệnh thường còi cọc, chậm phát triển, nếu bệnh nặng cây có thể bị chết. Kết quả gây bệnh nhân tạo bằng các mẫu cây đã được xác định có phytoplasma đều thể hiện tính gây bệnh trung bình đến rất mạnh trên cây Quế ở giai đoạn 1 năm tuổi. Kỹ thuật nested - PCR với cặp mồi P1/P7 và R16F2n/R16R2 đã xác định Cinnamomum cassia witches broom phytoplasma là nguyên nhân gây bệnh tua mực trên cây Quế. Cần tiếp tục nghiên cứu các giải pháp quản lý hiệu quả bệnh tua mực để góp phần bảo tồn và phát triển thành công cây Quế ở tỉnh Quảng Nam và Quảng Ngãi. Từ khóa: Bệnh tua mực, cây Quế, gây bệnh nhân tạo, phytoplasma, Tây Nam bộ. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ7 chổi rồng do phytoplasma và bệnh lây truyền từ cây cây bị bệnh sang cây khác qua việc chiết ghép và các Cây Quế (Cinnamomum cassia Blume) thuộc họ môi giới truyền bệnh như rệp sáp, rệp muội MyzusLong não (Lauraceace), có phân bố tự nhiên ở phía persicae và rệp Aphis craccivora… Một số loài câyNam Trung Quốc và Việt Nam. Quế là loài cây đặc lâm nghiệp cũng ghi nhận bị xâm nhiễm bởisản có giá trị kinh tế cao và được gây trồng ở nhiều phytoplasma như bệnh chổi rồng trên cây Hông (P.địa phương của Việt Nam. Vỏ và lá cây Quế được tomentosa), truyền từ cây mẹ qua cây con bằngdùng để cất tinh dầu dùng trong mỹ phẩm và y học. đường nhân giống vô tính như giâm cành và hữu tínhTinh dầu quế có chứa nhiều aldehyd cinnamic có tác qua hạt của cây mẹ mang mầm bệnh. Cây trồng từdụng diệt khuẩn [1], [2]. hạt nhiễm bệnh sẽ chết sau 1 năm tuổi. Bệnh tua Trong công tác chọn loài cây ưu tiên cho các mực là loại dịch hại nguy hiểm nhất trên cây Quế vàchương trình trồng rừng tại Việt Nam, Quế là loài cây nguyên nhân gây bệnh có thể là do phytoplasma vàtrồng rừng sản xuất chủ lực tại vùng Trung tâm, véc tơ truyền bệnh là do vi rút, nấm, Azotobacter vàvùng Đông Bắc, vùng Bắc Trung bộ và vùng Nam côn trùng [4]. Bài báo này trình bày kết quả nghiênTrung bộ. Tuy nhiên, trong nhiều năm qua, bệnh tua cứu về triệu chứng của bệnh tua mực, đặc điểm hiểnmực hại cây Quế đã phát sinh, gây hại phổ biến trên vi và kết quả giám định các mẫu bệnh tua mực gâyrừng trồng Quế tại vùng Nam Trung bộ. hại cây Quế tại tỉnh Quảng Nam và Quảng Ngãi. Nhiều nghiên cứu về phytoplasma gây bệnh tua 2. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUmực và bệnh chổi rồng gây hại trên một số loài cây 2.1. Vật liệu nghiên cứuđã được thực hiện. Zaim và Samad (1995) [3] đã xácđịnh cây sâm Ấn Độ (Withania somnijkra) bị bệnh Các mẫu cây giống Quế bị bệnh tua mực thu tại các vườn ươm ở tỉnh Quảng Nam và Quảng Ngãi.1 Trung tâm Nghiên cứu Bảo vệ rừng, Các mẫu thân, cành và lá cây Quế bị bệnh tuaViện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam mực thu tại các rừng trồng ở tỉnh Quảng Nam và2 Trung tâm Kỹ thuật Nông nghiệp huyện Nam Trà My, Quảng Ngãi.tỉnh Quảng NamN«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n - KỲ 1 - TH¸NG 11/2022 51 KHOA HỌC CÔNG NGHỆ 2.2. Phương pháp nghiên cứu Bảng 1. Phân cấp bị bệnh tua mực trên cây Quế 2.2.1. Phương pháp xác định triệu chứng của Cấp bệnh Biểu hiện bên ngoàibệnh tua mực Không có vết bệnh trên thân, 0 cây khỏe Quan sát trên thân, cành, ngọn và lá cây để xác 1 Cây có 1 điểm bị bệnh tua mựcđịnh vết bệnh và đặc điểm của các vết bệnh. Mô tả sự 2 Cây có 2 điểm bị bệnh tua mựcthay đổi hình dạng ở vết bệnh và xung quanh vết 3 Cây có 3 điểm bị bệnh tua m ...