Truyện ngắn Bước đường cùng: Phần 1

Nói đến Nguyễn Công Hoan trước hết là nói đến một bậc thầy truyện ngắn trong văn học Việt Nam hiện đại. Thế giới truyện ngắn Nguyễn Công Hoan đa dạng, phong phú như một “bách khoa thư”, một “tấn trò đời” mà đặc trưng là xã hội phong kiến của thực dân ở Việt Nam nửa đầu thế kỷ 20. Bước đường cùng đánh dấu đỉnh cao về tư tưởng của nhà văn và là một trong những tác phẩm tiêu biểu của văn học hiện thực phê phán Việt Nam trước Cách mạng. Mời các bạn cùng tham khảo phần 1 tác phẩm này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Truyện ngắn Bước đường cùng: Phần 1Nguyễn Công HoanBước đường cùngChương 1Pha nằm trên phản nhà ngoài ,một tay vắt ngang trán ,một tay cầmcái quạt mo,thỉnh thoảng đập phành phạch xuống chiếu.Anh khôngnực nhưng phải phẩy luôn như thế ,để đánh tiếng rằng mình vẫncòn thức.Làm lụng quần quật suốt ngày ở ngòai đồng ,Pha mệt lắm.Mọi tối,vào lúc này ,anh đương đánh một giấc ngon ,nhưng hôm nay vìbận rộn ,nên anh có sức để nghe ngóng và chờ đợi.Và để lo lắngnửa ,vợ anh đương dở dạ đẻ.Phải , anh không lo sao được.Ngày năm kia cái hôm vợ ở cữ ,conbé dại ,Pha đã một phen chí khổ.Vì đẻ con so ,nên chị đau đớnquần ,quằn quại hàng mấy giờ đồng hồ.Rồi đến khi cuốn queo ,chịkhông chịu nổi,cứ réo mãi tên chồng lên mà chửi ,những là màylàm khổ bà.Bà trùm Sủng,một bà tắm ,trong ba mươi năm nay ,đãđỡ cho gần khắp người hàng tổng ,hôm ấy cũng sợ mê,giục anhphải lập tức trèo qua nóc nhà ,rồi lại lội ao ,từ bờ nọ sang bờ kia,tuy trời rét như cắt ruột. Bây giờ Pha nghĩ lại việc ấy mà còn rùng mình ,sợ như ngườiphải đi sứ. 3 Bởi vậy ,từ lúc bà trùm đến,mỗi khi nghe tiếng bà giục vợ rặn,và chị ấy ì ặch thở như người sắp tắt hơi ,anh lại thương vợ và locho mình.mãi vẫn vơ nghĩ bao nhiêu ,Pha cảm cảnh trơ trọi bấynhiêu. Thực vậy ,ba anh em ruột của Pha : Quấy thì chết,Quậy thì đilàm ăn ở trên mỏ Thái Nguyên,Hòa thì cữ tháng chạp nămngoái,sau hồi đói kém ,đi bạt tận đâu đâu ,chẳng nhắn tin về.Anhvẫn tưởng hắn ra ngoài tỉnh, nhờ ông bát Hương là chú họ ,vì ôngnày buôn bán giàu có.Nhưng không phải.Chị ruột anh ,chị Sáo,nhờ trời được phong lưu ,nhưng lại lấy chồng xa.Pha hơn anh emđược cái vợ có vốn đi chợ.Gánh hàng xén đang giá bộ ba chụcđồng ấy ,đã cung cấp cho hai miệng đủ ăn ,không phải chạy ngượcchạy xuôi ,và chỗ tám sào ruộng của cha mẹ chia cho ,không đếnnỗi chết non chết yểu. Nhà Pha ở vào đầu sớm Chũm,làng An Đạo ,làm trong miếngđất thiên thẹo ,rộng độ mươi bước.Đất ấy của ông bà nhạc cho vợchồng anh mới cười.Từ khi ăn riêng ,anh mới cố dúm lấy một cáinhà ,thôi thì để che mưa ,che nắng ,đỡ mang tiếng là có đất mà đi ởnhờ người khác. Nhà ấy cũng như phần nhiều nhà trong làng chúng ta ,nó là 2cái mái lợp tranh,hờ hững úp trên những bức vách thấp lè tè vàmỏng rinh rính.Nó có hai gian ngoài và một gian buồng ,mà đầunhà và dưới có rãnh nước đen đặc và nổi váng ,dùng làm chổ đun 4nấu.Ánh sáng đáng lẽ được đường hòang lọt vào trong bằng cả mộtkhỏang rộng không gian.Song ,từ sáng đến chiều thẳm ,người thì đichợ người thì ra đồng ,nên ngay từ lúc mặt trời còn lắp ló ,sau bụitre,cái liếp dùng làm cửa phải hạ xuống.Cũng bởi lẽ ấy hai vợchồng ,chẳng ai có lúc nào rỗi được ở nhà mà chăm non quét tướccả. Nhà này tuy mới làm được có hai năm ,nhưng thì giờ ấy cũngđủ nhiều cho nó phải làm đúng bổn phận với chu quá lãnh đạm củanó.Cho nên đã lâu nay ,cái nhà ấy lấn cả ra ngoài cái giới hạn củacông dụng. Mái tranh đầy mạng nhện rủ lủng lẳng xuống hàng tràng ,làmột chỗ hứng rất được nhiều nước mưa,và tiện thể cho chảy vàonhà tong tỏng.Từ dưới cái mái ghẻ lỡ ấy đến mặt phản ồm yếu , làmột kho to tát để giữ khư khư lấy một thứ hơi vừa ẩm vừa hôi ,mộtcông trình trộn lẫn rất ít công phu của các thức ăn ,để mặc , đểdùng,để ở.Dưới gằm phản tối tăm là ací trại muỗi ,chỉ chờ lúc cóngười là thả đội quân du kích.Mắt nền là cái nền rât tốt ,đầy xanhrêu ,có điểm từng đống mùn mọt hung hung.Dưới tầng đất là chổ ởrất bình tỉnh của những gia đình đủ các thứ chuột to nhỏ ,tha hồ màsinh năm đẻ bảy.Và khắp cả ,từ trên xuống dưới ,từ trong ra ngoài,từ phải sang trái,nhà ấy lại cà cái hủ ,đặt quyền sự nhốt vi trùngcác chứng bệnh.Xung quanh hũ ,ngay khi chủ hạ liếp xuống để đivắng đã hiện ra hàng trăn ,nghìn khe và lỗ để ánh sáng vào ,chẳng 5khác gì từng ấy con mắt ghê gớm của các vị hung thần vay quanhtứ phía chòng chọc nhìn vào, để canh cho một thứ giết người nào ởtrong được lọt ra ngoài vậy. Vậy mà vợ chồng Pha ở mấy năm nay ,đã không tự biết làcan đảm.Hơn nửa lần àno đẻ,chị vẫn nằm trong buồng và mời bàtrùm Sũng đến đở cho. Bà trùm bước chân lên hè lúc nào ,là bắt chị rặn lúc ấy.Bàvạch cái khăn bằng the che đôi mắt đã về già để cố nhìn cho rõ,rồibước chân vào buồng. - Gớm ,sao mà tối thế này ,có cho xin cái đèn không?Nào cứcố lên.Trời phật đền cho tằhng Cu thì tha hồ mà mừng.Rồi cười ra ý bằng lòng ,bà bảo:- Được, buồng gái đẻ kín đáo thế này càng tốt.Một lát ,sờ sọang chán bà lại cười hỏi :- Ồ ,thế kêu ở đâu đấy ,tôi chẳng trong thấy gì cả.Có cái đèn vàođây hay không?Lúc ấy Pha đã châm xong cái đèn rồi.Anh cầm đèn đến cửa buồng,đặt ở ngưởng và gọi với vào trong :- Đèn đấy ,bà ơi.Bà trùm gắt :- Gớm ,cậu hạng vừa vừa chớ ,vợ đẻ chứ ai đẻ mà sợ bẩn khôngdám vào.Pha chưa kịp đáp thì vợ đã ...