Tuổi mãn kinh - giai đoạn biến đổi lớn của phụ nữ

Tâm ly , thể trạng thay đổi; dễ mắc bệnh tim, loãng xương *Cứ 5 phụ nữ thì có 1 người bị xáo trộn nặng nề về tâm ly , sinh ly * Tập thể dục, dùng những chất giàu calci... rất tốt cho phụ nữ ở lứa tuổi này. "Phụ nữ ở tuổi mãn kinh: Nhận biết và dự phòng" là chuyên đề khoa học mới được báo cáo tại Bệnh viện Phụ sản Hùng Vương. Phóng viên Báo NLÐ đã có cuộc trao đổi với giáo sư bác sĩ Phạm Gia Ðức, Phó Chủ tịch Hội Sản phụ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tuổi mãn kinh - giai đoạn biến đổi lớn của phụ nữ Tuổi mãn kinh - giai đoạn biến đổi lớn của phụ nữ*Tâm ly , thể trạng thay đổi; dễ mắc bệnh tim, loãngxương *Cứ 5 phụ nữ thì có 1 người bị xáo trộn nặngnề về tâm ly , sinh ly * Tập thể dục, dùng nhữngchất giàu calci... rất tốt cho phụ nữ ở lứa tuổi này.Phụ nữ ở tuổi mãn kinh: Nhận biết và dự phòng làchuyên đề khoa học mới được báo cáo tại Bệnhviện Phụ sản Hùng Vương. Phóng viên Báo NLÐ đãcó cuộc trao đổi với giáo sư bác sĩ Phạm Gia Ðức,Phó Chủ tịch Hội Sản phụ khoa Việt Nam - PhóGiám đốc Bệnh viện Hùng Vương là chủ đề tài.PV: Thưa giáo sư, vì sao đến nay mới có chuyên đềkhoa học nghiên cứu kỹ về tuổi mãn kinh?- GSBS Phạm Gia Ðức: Ðiều này xuất phát từ thựctế. Trong mấy thập kỷ gần đây, do điều kiện sống,việc chăm sóc sức khỏe được cải thiện, nên tuổi thọtrung bình của người dân ở mọi quốc gia, trong đócó VN, đã tăng đáng kể: Từ gần 50 tuổi ở đầu thế kỷXX lên đến 68 - 70 tuổi trong những năm còn lại củathế kỷ này. Tuổi thọ càng cao, thời kỳ mãn kinhcàng kéo dài. Sự xáo trộn chức năng nội tiết củacác hormon buồng trứng đã ảnh hưởng đến nhiềubộ phận trong cơ thể. Ðã có nhiều hội nghị quốc tếvề đề tài này. Tại VN, chúng tôi đã quan tâm vềnhững chứng bệnh khi mãn kinh từ những năm quavà có cách chữa trị hiệu quả cho nhiều bệnh nhân.Có phải tất cả phụ nữ đến tuổi 50 đều trải qua giaiđoạn mãn kinh?-Mãn kinh cũng giống như giai đoạn của tuổi dậy thìvới những biến đổi về thể trạng và tâm ly phức tạpmà hầu như mọi phụ nữ phải trải qua. Thực tế chothấy ở tuổi 48 trở lên, hoạt động chế tiết của buồngtrứng bắt đầu bị rối loạn, sau đó ngưng hoạt độnghẳn ở tuổi 50 và trên 50. Theo thống kê, cứ 5 phụnữ thì có một người bị xáo trộn tâm, sinh ly khôngthể chịu đựng nổi, 80% còn lại sống trong trạng tháivô thức (inconscient). Những diễn biến âm thầm vềcơ thể học mà ta thường gọi là lão suy vẫn tiếp diễnkhông loại trừ ai. Mãn kinh nhân tạo hay tình trạngmãn kinh sớm còn gặp ở những phụ nữ trẻ tuổi phảicắt bỏ buồng trứng hai bên vì một ly do nào đó nhưbướu buồng trứng chẳng hạn.Giáo sư có thể cho biết đặc điểm của tuổi mãn kinh.- Trước tuổi mãn kinh, buồng trứng hoạt động theochu kỳ hàng tháng và chế tiết ra các nang noãn,đồng thời phóng thích các hormon như estrogen vàprogesteron đi vào máu làm cơ sở cho sự thụ thai.Ðến tuổi tiền mãn kinh và mãn kinh, về mặt nội tiếtnhững thay đổi ấy rất sâu sắc:- Sự suy sụp lượng estrogen trong máu, nhất làestradiol.- Sự gia tăng các kích dục tô do tuyến yên tiết ra khikhông còn sự kiềm chế của hoạt động buồng trứng.Các dấu hiệu để nhận biết tuổi mãn kinh?- Thay đổi về chức năng thần kinh thực vật: nóngnảy, vã mồ hôi - nhất là về ban đêm - làm mất ngủ,mệt nhọc, tính tình thay đổi: hay quên, cáu gắt,nhiều khi rơi vào trầm uất...Tiểu nhiều lần, tiểu khó, tiểu gắt. Tóc khô, rụng, dễgãy. Da khô, nhám, nhăn nheo do mất dần lớp mỡdưới da. Âm hộ, âm đạo bị teo dần làm người phụnữ sợ giao hợp vì đau đớn. Tuyến vú trở nên mềmnhão, giọng nói bị ồ, lông chi mọc nhiều hơn... ở tuổimãn kinh thường dễ mắc chứng loãng xương, vàbệnh ly mạch vành...Giáo sư có nói đến chứng loãng xương. Phải chăngđây là nguyên nhân gây ra gãy xương?- Chứng loãng xương là căn bệnh thầm lặng chođến lúc xảy ra gãy xương. Hàng năm, theo sinh ly ,ở tuổi trên 20, nam hay nữ đều mất đi 1% khốilượng xương, cụ thể là chất calcium làm cho xươngrắn. Sau mãn kinh 5 năm, nó sẽ tăng nhanh từ 2 -3%/năm. Sau 10 năm đầu mãn kinh có thể làm xẹpđốt sống, lưng còng 1/3 hoặc gãy các xương dài ởcổ tay, cổ xương đùi một cách dễ dàng. Chính sựthiếu hụt estrogen là nguyên nhân gây ra chứngloãng xương và gãy xương. Theo tài liệu của Tổchức Y tế Thế giới (WHO), ở Mỹ có 24 triệu phụ nữmắc bệnh loãng xương, trong đó gần 300.000 ngườibị gãy xương hông, gây 50.000 ca tử vong. Nếucuộc sống kéo dài đến 80 tuổi thì từ 20 đến 80 tuổi,ít nhất đã có 50% khối lượng xương bị mất đi. Tuổimãn kinh càng kéo dài hay buồng trứng bị cắt bỏquá sớm không được trị liệu gì thì chất xương càngbị mất nhiều.Những nghiên cứu gần đây cho thấy ở tuổi mãnkinh, nguy cơ bệnh mạch vành tăng gấp 2,2 lần sovới nhóm người chưa mãn kinh. Chứng nhồi máucơ tim tăng gấp 7,2 lần ở những người 35 tuổi phảicắt bỏ buồng trứng hai bên.Phương cách điều trị các chứng bệnh ở tuổi mãnkinh?- Cách điều trị phổ biến hiện nay là sử dụng liệupháp hormon thay thế lâu dài. Ðiều này phải đượcbác sĩ khám chọn lọc vì estrogen còn có thể gây ungthư nội mạc tử cung và ung thư vú. Vì thế cần chữatrị phù hợp cho mỗi người, không có công thứcchung cho hàm lượng và thời gian sử dụng mỗingày. Có thể sử dụng estrogen cách quãng hoặcliên tục kết hợp với progesterin từ 10 - 14ngày/tháng hay dùng song song cả estrogen vàprogesterin.Ðối với phụ nữ ở tuổi mãn kinh, cần thường xuyêntập thể dục thể thao để duy trì sự dẻo dai của hệxương cơ và giúp máu tuần hoàn đều khắp cơ thể.Nên ăn những chất giàu calci (sữa, cua, tôm, càrốt). Ăn ít mỡ. Chú y các món ăn nhiều đậu nành.Cần dùng Vitamin E mỗi ngày. Không nên hút thuốclá, uống rượu...Khi có những rối loạn trong cơ thể,cần đến ngay các phòng khám phụ khoa, bệnh việnphụ sản để khám và chữa trị kịp thời. ...