Vai trò của nhà nước trong việc thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp (CSR) ở Việt Nam hiện nay

Ở Việt Nam vấn đề thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp còn khá mới. Để thực hiện điều đó cần sự hợp tác hành động của các yếu tố: Doanh nghiệp – nhà nước – xã hội.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vai trò của nhà nước trong việc thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp (CSR) ở Việt Nam hiện nayVAI TRÒ CỦA NHÀ NƯỚC TRONG VIỆC THỰC HIỆN TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI CỦA DOANH NGHIỆP (CSR) Ở VIỆT NAM HIỆN NAY LƯU MINH VĂN(*)TÓM TẮT Thực hiện trách nhiệm xã hội là một yêu cầu không thể thiếu trong quá trình hội nhậpcủa các doanh nghiệp Việt Nam, lợi ích của nó không chỉ với doanh nghiệp, mà cả với xã hội,nó tác động lớn đến khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp, của quốc gia. Ở Việt Nam vấn đềthực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp còn khá mới. Để thực hiện điều đó cần sự hợptác hành động của các yếu tố: doanh nghiệp – nhà nước – xã hội. Thực tế việc thực hiện tráchnhiệm xã hội của doanh nghiệp hiện nay ở nước ta cho thấy sự định hướng, tạo điều kiện,giám sát của nhà nước đối với doanh nghiệp là yếu tố có vai trò quyết định.ABSTRACT Implementing social responsibility is very nessessary in integrating process ofVietnam’s enterpries, its benefit is not only for enterpries but also for society, it affectscompetitive ability of enterpries, nation. In Vietnam, implementing social responsibilityproblem of enterpries is still very new. Needing cooperation of actions include: enterprise –state – society to implement social responsibility. In fact, the implementation of socialresponsibility of enterprise in Vietnam today is showing orientation, making condition,controlling of state in enterpries is an element keeping a decisive role. 1. Năm 1970 nhà kinh tế học M. Friedman đưa ra luận điểm “Trách nhiệm xã hội củadoanh nghiệp sẽ làm tăng lợi nhuận của họ”. Qua gần 4 thập kỉ, quan điểm “Trách nhiệm xãhội của doanh nghiệp” (Corporate Social Responsibility – CSR)1 đã phát triển và phổ biếnrộng rãi. Nó không chỉ thể hiện những yêu cầu đạo đức, mà quan trọng là nguyên tắc này đãđược luật hoá, được lượng hoá và được công nhận trên sân chơi toàn cầu. Nghĩa là nó đã trởthành một nguyên tắc bắt buộc với các công ty, các tập đoàn ở các quốc gia. Ngày 11.01.2007Việt Nam đã trở thành thành viên chính thức của tổ chức WTO, điều đó đặt ra một cách gaygắt hơn về sự ý thức đầy đủ và thực hiện các quy định về trách nhiệm xã hội của các doanhnghiệp khi tham gia sân chơi này. Khái niệm “trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp” có thể có những cách hiểu khácnhau, nhưng về căn bản nó được hiểu là sự cam kết của doanh nghiệp đóng góp cho việcphát triển kinh tế bền vững, thông qua những việc làm nâng cao chất lượng đời sống củangười lao động, cho cộng đồng và toàn xã hội, theo cách có lợi cho cả doanh nghiệp cũng nhưphát triển chung của xã hội”2. Trong các kiến giải lí thuyết về khái niệm trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp, mộtcách chung nhất, nó thể hiện ở các “cam kết” của doanh nghiệp trên những lĩnh vực chủ yếusau: thứ nhất, trách nhiệm bảo vệ môi trường; thứ hai, trách nhiệm với người lao động vàngười tiêu dùng; thứ ba, trách nhiệm đối với sự phát triển chung của cộng đồng. Qua quá trìnhphát triển, quan niệm về trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp ngày càng hoàn thiện và đạt(*) TS, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội1 Trong bài này chúng tôi sử dụng chữ viết tắt “CSR” (Corporate Social Responsibility ) và cụm từ “Tráchnhiệm xã hội của doanh nghiệp” như những cụm từ tương đương.2 Xem: “Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp: công cụ tạo dựng lợi thế cạnh tranh”,http://kinhdoanh.com.vn/mtkd/So4/4-baivietđược sự đồng thuận xã hội ở hầu hết các nước, nhất là các nước phát triển. Quan niệm nàyđang phát triển theo hướng hoàn thiện những bộ tiêu chuẩn về trách nhiệm xã hội của doanhnghiệp3. Vậy doanh nghiệp được gì khi thực hiện các bộ tiêu chuẩn CSR? Hàm ý trực tiếp củacâu hỏi này liên quan đến vấn đề về lợi nhuận của doanh nghiệp. Luận đề của M. Friedmansau này được đúc kết về những “cái lợi” chính doanh nghiệp có được: giảm chi phí và tăngnăng suất; tăng doanh thu; nâng cao giá trị thương hiệu và uy tín của công ty; thu hút nguồnlao động giỏi.4Hay nói cách khác việc thực hiện CSR sẽ nâng cao lợi thế cạnh tranh củadoanh nghiệp, đó là cái lợi trực tiếp, lớn hơn đó chính là tạo lập môi trường phát triển bềnvững – triết lí căn bản về phát triển hiện nay mà loài người đang nỗ lực thực hiện. 2. Ở Việt Nam, vấn đề CSR mới được quan tâm nhiều hơn trong khoảng hơn một thậpkỉ gần đây và ngày càng gia tăng. Bức tranh thực hiện CSR ở nước ta hiện nay về cơ bản kháu ám. Để minh họa nhận định này chúng ta hãy chú ý tới một loạt những dữ kiện của năm2008: Công ty Vedan và cái chết của sông Thị Vải; một số lâm trường nhà nước tiếp tay phárừng phòng hộ, rừng nguyên sinh; sự gia tăng về số lượng các cuộc đình công tự phát củacông nhân đòi cải thiện chế độ tiền lương và điều kiện làm việc; hiện tượng sử dụng lao độngthời vụ không đóng bảo hiểm khá phổ biến ở nhiều doanh nghiệp thu ...