Vòng eo bánh bao

Người ta gọi béo phì, đề kháng insulin, đái tháo đường và vữa xơ động mạch là bốn "sát thủ” thầm lặng. "Sát thủ” đầu tiên là béo phì. Thừa cân béo phì được xem như nhân tố nghiễm nhiên dẫn tới đái tháo đường type 2. Béo phì do đâu mà có? Khó có câu trả lời hoàn chỉnh, càng khó thấy hết những hậu quả sau 5, 10 năm. Theo IOTF (International Obesity Task Force), thế giới có khoảng 1,7 tỉ người thừa cân béo phì. Cuộc điều tra tại Mỹ trên người lớn cho thấy sau...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vòng eo "bánh bao"Vòng eo bánh bao!Thức ăn nhanh dễ gây béo phìNgười ta gọi béo phì, đề kháng insulin, đái tháođường và vữa xơ động mạch là bốn sát thủ” thầmlặng.Sát thủ” đầu tiên là béo phì. Thừa cân béo phì đượcxem như nhân tố nghiễm nhiên dẫn tới đái tháođường type 2. Béo phì do đâu mà có? Khó có câu trảlời hoàn chỉnh, càng khó thấy hết những hậu quả sau5, 10 năm.Theo IOTF (International Obesity Task Force), thếgiới có khoảng 1,7 tỉ người thừa cân béo phì. Cuộcđiều tra tại Mỹ trên người lớn cho thấy sau 20 năm, tỉlệ thừa cân béo phì tăng đến mức chóng mặt. Đặcbiệt tại Nhật Bản, đất nước rong tảo, tức là chế độăn rất chặt chẽ giúp kiểm soát cân nặng, tỉ lệ thừacân béo phì năm 1970 ở trẻ trai 9 tuổi là 2%, năm1997 là 9,7%.Nguyên nhân hàng đầu của thừa cân béo phì là lốisống với một bộ tứ khác gọi là 4M, gồm viễn thông diđộng, giàu có, xe hơi, thức ăn nhanh (Mobile phone,Money, Mercedes, McDonalds).Các nguyên nhân khác bao gồm độc thân, thiếu ngủ,cai thuốc, mang thai khi đã lớn tuổi... Gen (tạm hiểulà yếu tố di truyền): 69% người béo phì có bố hoặcmẹ béo phì. Gen ảnh hưởng đến sự ngon miệng, sựchuyển hóa. Yếu tố gen phải kết hợp với các yếu tốkhác. Bệnh lý: bao gồm suy giáp, bệnh Cushing, rốiloạn trung tâm no, các thuốc chống trầm cảm, thuốcngừa thai, chống viêm.Hai sát thủ” giấu mặtGọi là giấu mặt vì chỉ được phát Bộ ba giảm cânhiện khi có biến chứng. Có một bộ ba đủBéo phì không đơn giản là tình mạnh để giúp bạntrạng tích tụ mỡ trong cơ thể. Thứ giảm cân hiệu quả.nhất, người béo phì thiếu chất Người thân đóngleptin làm họ thèm ăn, rồi rơi vào vai trò động viêntình trạng luẩn quẩn càng mập khuyến khích chiacàng thèm. Thứ hai, người béo phì sẻ và kiểm soát.bị giảm adiponectin là một chất Thầy thuốc đóngtăng hiệu quả của insulin. Thứ ba, vai trò tư vấnlượng axít béo (mỡ) tới mức ngộ hướng dẫn. Nhưngđộc, gây giảm thu nhận chất quan trọng hơn hết,đường và đề kháng insulin. Đây chính bạn phảichính là sát thủ” thứ hai. phấn đấu khônChất insulin như một chiếc chìa cùng.khóa vạn năng mở cổng cho chấtđường đi vào tế bào. Chiếc chìa khóa này đôi khi bịtrục trặc, không mở được cổng vì chìa mòn, gỉ,cong... hay ổ khóa bị thay đổi. Khi insulin thiếu hoặchoạt động không hiệu quả, cơ thể mất cân bằng theokiểu máu thừa đường mà tế bào thì đói đường làm tathèm ăn dữ dội, nhất là chất đường. Vì vậy, xuất hiệncăn bệnh đái tháo đường type 2. Nói cách khác, béophì chính là con đường dẫn đến đái tháo đường type2, sát thủ” thứ ba.Sát thủ” cuối cùngLà vữa xơ động mạch. Ta cứ nghĩ đê vỡ chính là dolượng nước tràn qua quá lớn, nhưng căn cơ lại chínhlà bờ đê. Hệ thống mạch máu của người béo phì, đềkháng insulin và đái tháo đường trở nên yếu ớt nhưbờ đê mỏng manh ấy. Chính tích tụ mỡ và bấtthường chuyển hóa các chất gây viêm thành mạch,đóng những mảng vữa xơ, làm lòng mạch yếu đi, chíthẹp và tắc nghẽn, tức là bờ đê có vấn đề. Tăng huyếtáp chính là tăng lượng nước trong lòng đê.Có mối liên quan chặt chẽ giữa béo phì và huyết áp,khi chỉ số BMI > 25 ở người châu Âu và >23 ở ngườichâu Á, tỉ lệ tăng huyết áp tăng cao hơn bình thường.Mạch máu vỡ, tai ương ập đến như đê vỡ: nhồi máucơ tim, bán thân bất toại, mù..., nghĩa là tàn tật, làgánh nặng cho gia đình và xã hội.Vòng eo bánh mìTừ chuyên môn gọi bộ tứ trên là hội chứng chuyểnhóa hay hội chứng X bao gồm nhiều tiêu chuẩn.Đường huyết tăng, mỡ máu rối loạn, huyết áp tăng vàbéo trung tâm, tức là bạn có vòng eo bánh mì”. Lúcđó, tình trạng thừa cân rất dễ dàng phát hiện bằngcách tính chỉ số khối cơ thể BMI = cân nặng (kg)/bìnhphương chiều cao (m). Khi BMI > 23, kiểm tra, tư vấnngay để giảm vòng eo bánh mì” của bạn, đừng đểmình có vòng eo bánh bao.Tiến hành ngay việc điều trị giảm cân, đừng chờ tớikhi đê vỡ. Giảm cân nặng sẽ giảm mức mỡ máu,giảm huyết áp và tình trạng đề kháng insulin, điềuhòa đường máu. Việc giảm cân ở người béo phì cựckỳ gay go, vì những quyến rũ không cưỡng được củathức ăn, những đòi hỏi của cơ thể do các phản xạhình thành từ các cám dỗ và các chu kỳ bài tiết củadạ dày, ruột làm bạn luôn cảm thấy đói khi thật ra bạnđã quá no... Kiểm tra ngay khi có chỉ số BMI cao vàđiều chỉnh tích cực các thông số đường, mỡ, huyếtáp, cân nặng.Quan trọng hơn hết là tăng cường chế độ tập luyệnvà ăn uống khoa học. Ngưng ngay các thức ăn quábéo và quá ngọt, các loại thức ăn nhanh và nhiềunăng lượng, cũng như bia rượu, tăng cường lượngrau xanh và trái cây. Bạn nhớ rằng mình cần ít nhấtba tháng để làm quen với một chế độ sinh hoạt ănuống mới, việc giảm cân chỉ đến vào tháng thứ tư,đừng vội nản lòng! ...