Xây dựng nhà nước pháp quyền để huy động các nguồn lực cho phát triển ở Việt Nam hiện nay

Trong điều kiện hiện nay, nhà nước pháp quyền là một thể chế có nhiều khả năng nhất trong việc khơi dậy và phát huy sức sáng tạo của nguồn lực con người cho phát triển. Vì sao nhà nước pháp quyền là một thể chế có nhiều khả năng nhất trong việc khơi dậy và phát huy sức sáng tạo của nguồn lực con người cho phát triển? Nhà nước pháp quyền Việt Nam còn có hạn chế như thế nào trong việc khơi dậy và phát huy sức sáng tạo của nguồn lực con người cho phát triển? Làm thế nào để khắc phục những hạn chế đó? Đây là các vấn đề được đề cập trong bài viết này
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xây dựng nhà nước pháp quyền để huy động các nguồn lực cho phát triển ở Việt Nam hiện nay Xây dựng TRIẾT - LUẬT - TÂM LÝ - XÃ HỘI HỌCnhà nước pháp quyền... Xây dựng nhà nước pháp quyền để huy động các nguồn lực cho phát triển ở Việt Nam hiện nay Hoàng Văn Luân * Tóm tắt: Cá nhân luôn có nhu cầu đầu tư các nguồn lực để phục vụ cho mình và góp phần phát triển cộng đồng xã hội. Nhưng họ chỉ đầu tư các nguồn lực của mình khi tin rằng sự đầu tư ấy được đảm bảo bằng pháp luật một cách bình đẳng, minh bạch. Nhà nước pháp quyền là một trong những thể chế quản lý xã hội tạo niềm tin, qua đó khơi dậy và phát huy được các nguồn lực cho phát triển. Với bản chất là nhà nước của dân, do dân và vì dân, ngay từ khi thành lập, Nhà nước Việt Nam đã là nhà nước pháp quyền. Việc xây dựng và thực thi nhà nước pháp quyền ở Việt Nam đã góp phần quan trọng trong huy động các nguồn lực giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước và phát triển kinh tế - xã hội. Từ khóa: Nhà nước pháp quyền; thể chế; nguồn lực; phát triển. 1. Mở đầu sức sáng tạo của nguồn lực con người cho Với chính sách đổi mới và mở cửa, Việt phát triển? Làm thế nào để khắc phục Nam đã có những bước phát triển mạnh mẽ những hạn chế đó? Đây là các vấn đề được và đã trở thành quốc gia có thu nhập trung đề cập trong bài viết này.(*) bình. Tuy nhiên, những năm gần đây, sự 2. Đặc điểm của nhà nước pháp quyền phát triển của Việt Nam có phần chậm lại. Bên cạnh những đặc điểm đã được đề cập Để thúc đẩy sự phát triển kinh tế, tạo ra sức trong nhiều công trình (tính tối cao hay tối bật mới cho sự tăng trưởng kinh tế, thì bên thượng của pháp luật, sự bình đẳng giữa nhà cạnh việc tái cơ cấu kinh tế vĩ mô, cần huy nước và công dân về quyền lợi và nghĩa vụ, động mọi nguồn lực cho phát triển. Để huy quy trình tố tụng hợp lý, hợp pháp)... nhà động tốt mọi nguồn lực cho phát triển, nhà nước pháp quyền còn có các đặc điểm sau: nước có vai trò quan trọng. Trong điều kiện - Thứ nhất, nhà nước pháp quyền là kết hiện nay, theo chúng tôi, nhà nước pháp quả của quá trình đấu tranh của công dân quyền là một thể chế có nhiều khả năng nhằm từng bước hạn chế tính độc đoán, nhất trong việc khơi dậy và phát huy sức chuyên quyền, của những cơ quan công quyền. sáng tạo của nguồn lực con người cho phát Nói đến nhà nước pháp quyền là nói đến triển. Vì sao nhà nước pháp quyền là một tính đại diện của pháp luật và việc thực thi thể chế có nhiều khả năng nhất trong việc pháp luật của nhà nước. Pháp luật mà nhà khơi dậy và phát huy sức sáng tạo của nguồn lực con người cho phát triển? Nhà Tiến sĩ, Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân (*) nước pháp quyền Việt Nam còn có hạn chế văn, Đại học Quốc gia Hà Nội. như thế nào trong việc khơi dậy và phát huy ĐT: 0903264951. Email: luanhv@ussh.edu.vn. 57 Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam, số 7(92) - 2015 nước pháp quyền xây dựng và thực thi có phải luôn nhận ra quyền tự do của những thể chưa đủ, nhưng nó phải đại diện cho ý người khác. Nếu thiếu những ràng buộc như chí chung, chứ không chỉ cho ý chí của giai thế, tự do sẽ biến thành phóng túng, tùy cấp thống trị hay những nhà cầm quyền. Do tiện. Nếu thiếu những ràng buộc thích đáng đó, điều căn bản là, pháp luật của nhà nước đối với tự do, xã hội sẽ rơi vào hỗn loạn. pháp quyền phải là công cụ bảo vệ các Nhà nước pháp quyền là thể chế giúp giảm quyền của con người. Nguyễn Thị Kim Quế thiểu xung đột giữa mọi người và giữa các cho rằng, nhà nước pháp quyền có nội hàm nhóm với nhau; giúp ngăn ngừa xung đột rộng lớn, nhưng cốt lõi nhất vẫn là bảo vệ, bằng cách báo hiệu trước là ai sẽ đúng còn thúc đẩy các quyền, lợi ích và sự phát triển ai sẽ sai; nếu xung đột xảy ra thì phân xử toàn diện của con người(1). theo cách thức đã thống nhất từ trước. Do Xuất phát từ đặc trưng nền tảng trên, đặc vậy nhà nước pháp quyền là thể chế minh điểm của nhà nước pháp quyền không chỉ là bạch, có thể lường trước được.(1) tính tối thượng của pháp luật. Tính tối 3. Vai trò của nhà nước pháp quyền thượng của pháp luật cần thể hiện tính hợp trong việc khơi dậy và phát huy sức sáng pháp của quy trình thực thi pháp luật(2). tạo của con người Nhà nước pháp quyền không phải là sự Trong xã hội, mỗi cá nhân chỉ tồn tại, ban ơn từ trên xuống, mà trái lại, là kết quả phát triển trong quan hệ tương tác với của quá trình đấu tranh bằng nhiều hình những cá nhân khác. Xã hội càng phát triển thức của quần chúng. Nhà nước pháp quyền thì các cá nhân càng được khẳng định và là một trình độ phát triển của nhà nước theo phát triển, đó là quy luật phát triển khách tiêu chí dân chủ; là kết quả đấu tranh lâu dài quan của xã hội loài người. Sự phát triển của con người nhằm xác lập quyền công của cái tôi cá nhân, không gây tổn hại, mà dân của họ. còn tạo điều kiện để cái tôi cá nhân khác Thứ hai, nhà nước pháp quyền là thể chế phát triển. Sự phát triển nhân tính ấy có thể có các chuẩn mực công khai, minh bạch và thực hiện được vì đó là nhà nước pháp có thể lường trước được. quyền, một thể chế đảm bảo sự bình đẳng Với tính cách là những quy phạm của cho mọi người. Bình đẳng là điề ...