Xây dựng phương án sử dụng thí nghiệm trong dạy học dự án nội dung Các định luật chất khí thuộc Chương trình Vật lí trung học phổ thông

Bài viết trình bày tóm tắt về cơ sở lí luận của việc sử dụng TN trong DH VL và minh hoạ giải pháp cũng như kết quả ThN tại trường trung học phổ thông để đánh giá giải pháp đã thiết kế.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xây dựng phương án sử dụng thí nghiệm trong dạy học dự án nội dung Các định luật chất khí thuộc Chương trình Vật lí trung học phổ thông Nguyễn Thị Thu ThuỷXây dựng phương án sử dụng thí nghiệmtrong dạy học dự án nội dung “Các định luật chất khí”thuộc Chương trình Vật lí trung học phổ thôngNguyễn Thị Thu ThuỷTrường Trung học phổ thông Văn Giang TÓM TẮT: Trong bộ môn Vật lí, thực hành thí nghiệm là hoạt động không thểXã Cửu Cao, huyện Văn Giang, thiếu trong quá trình nhận thức Vật lí của học sinh. Thông qua việc thực hiệntỉnh Hưng Yên, Việt Nam hoặc quan sát thí nghiệm, học sinh phát triển khả năng tìm tòi, khám phá cácEmail: nttthuythpt1986@gmail.com định luật, hiện tượng vật lí, làm tăng sự hứng thú và phát triển khả năng liên hệ kiến thức hàn lâm ra ngoài cuộc sống. Qua điều tra thực trạng dạy học Vật lí tại một số trường trung học phổ thông cho thấy, học sinh vẫn chưa được tiếp xúc thường xuyên với thí nghiệm trong quá trình học tập, nhất là rất hạn chế trong việc được làm thí nghiệm trực tiếp. Do vậy, năng lực thực nghiệm của học sinh rất hạn chế. Vì thế, chúng tôi đưa ra giải pháp để tăng cường năng lực thực nghiệm của học sinh trong quá trình học bằng cách: Tổ chức hoạt động học tập để học sinh có cơ hội cải tiến, thiết kế, chế tạo bộ thí nghiệm và học sinh tự làm thí nghiệm khảo sát hoặc kiểm nghiệm các định luật trên chính bộ thí nghiệm mà học sinh đã chế tạo. Quá trình thực nghiệm sư phạm áp dụng minh hoạ cho nội dung dạy học “Các định luật chất khí” thông qua dạy học dự án cho thấy rằng, giải pháp đã thiết kế đảm bảo tính khả thi và hiệu quả, phù hợp với điều kiện dạy học Vật lí ở trường trung học phổ thông hiện nay mà vẫn đảm bảo được mục tiêu đặt ra là phát triển năng lực thực nghiệm cũng như hệ thống năng lực, phẩm chất trong mục tiêu giáo dục chung. TỪ KHÓA: Thí nghiệm, sử dụng thí nghiệm, thiết kế thí nghiệm, năng lực thực nghiệm, chế tạo thí nghiệm. Nhận bài 16/8/2021 Nhận bài đã chỉnh sửa 30/8/2021 Duyệt đăng 25/11/2021. 1. Đặt vấn đề 2. Nội dung nghiên cứu Vật lí (VL) được biết đến là ngành khoa học thực 2.1. Thí nghiệm trong dạy học Vật línghiệm (ThN), nghiên cứu các dạng vận động đơn giản, 2.1.1. Vai trò, mục đích của thí nghiệm trong dạy học Vật lítổng quát của vật chất và mối liên hệ giữa chúng. Vì Bộ môn VL là môn học có tính vận dụng cao trongthế, thí nghiệm (TN) trong dạy học (DH) VL đóng vai cuộc sống. HS sẽ lí giải được các hiện tượng, quy luậttrò quan trọng trong việc hỗ trợ tiếp thu kiến thức cũng của thiên nhiên khi học tập bộ môn này. Trong DH VL,như việc phát triển tư duy của học sinh (HS). Chương việc DH lí thuyết luôn đi đôi với thực hành TN nhằmtrình Giáo dục phổ thông sau năm 2018 cũng đã xác tăng khả năng nhận thức, sự hứng thú của HS đối vớiđịnh rõ: “TN, thực hành đóng vai trò đặc biệt quan môn học này. TN VL là “Quá trình tạo ra một hiệntrọng trong việc hình thành khái niệm, quy luật, định tượng, một sự biến đổi nào đó trong điều kiện xác địnhluật VL. Vì vậy, chương trình môn VL chú trọng rèn để quan sát, thu thập dữ liệu” [2]. Như vậy, có thể hiểu,luyện cho HS khả năng tìm hiểu các thuộc tính của đối TN VL trong DH là một hoạt động (HĐ) ThN thôngtượng VL thông qua các nội dung (ND) TN, thực hành qua bộ TN tạo ra các hiện tượng VL, thu được dữ liệudưới các góc độ khác nhau” [1]. Tuy vậy, thực trạng quan sát, đo đạc.DH VL ở trường phổ thông hiện nay cho thấy: HS vẫn Vai trò của TN trong DH VL được thể hiện theo 2chưa thường xuyên được tiếp xúc với TN VL với nhiều quan điểm. Theo lí luận nhận thức, TN có vai trò [2,nguyên nhân khiến HS ít hứng thú khi học môn học tr.135] là phương tiện của việc thu nhận tri thức, lànày. Vì thế, chúng tôi đưa ra một giải pháp nhằm tăng phương tiện để kiểm tra tính đúng đắn của tri thức, làcường sự ...