Xây dựng tổ chức quản lý hệ thống thủy lợi nội đồng hiệu quả, bền vững phục vụ xây dựng nông thôn mới

Bài báo này đánh giá thực trạng tổ chức và hoạt động của các tổ chức dùng nước, từ đó đề xuất mô hình quản lý hệ thống thủy lợi nội đồng phù hợp cho các vùng miền và các chỉ tiêu đánh giá tổ chức quản lý hiệu quả, bền vững hệ thống thủy lợi nội đồng phục vụ xây dựng nông thôn mới.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xây dựng tổ chức quản lý hệ thống thủy lợi nội đồng hiệu quả, bền vững phục vụ xây dựng nông thôn mớiKHOA HỌC CÔNG NG HỆ XÂ Y DỰNG TỔ C HỨC QUẢN LÝ HỆ THỐNG THỦY LỢ I NỘI ĐỒNG HIỆU Q UẢ, BỀN VỮNG PHỤC V Ụ XÂ Y DỰNG NÔNG THÔN MỚI PG S.TS Nguyễn Tùng Phong, PGS. TS Trần C hí Trung, KS. Đinh Vũ Thùy Viện Khoa học Thủy lợi Việt NamTóm tắt: Cá c tổ chức quản lý h ệ thống thủy lợi nội đồng có va i trò quan trọng trong quản lýkhai thác công trình thủy lợi phục vụ sản xuấ t nông nghiệp và dân sinh. Bà i báo này đánh giáthực trạng tổ chức và hoạt động của cá c tổ ch ức dùng nước, từ đó đề xuất mô hình quản lý hệthống thủy lợi nộ i đồng phù hợp cho các vùng m iền và các chỉ tiêu đánh g iá tổ ch ức quản lý hiệuquả, bền vững hệ thống thủy lợi nội đồng phục vụ xây d ựng nông thôn mới.Từ khóa: Tổ chức d ùng nư ớc, thủy lợi nội đồ ng, hiệu quả, b ền vững, nô ng thô n m ớiAbstra ct: Th e organizations m anaging on-farm irrigation system play an im portant role inm anaging irriga tion sch em es to provide water for agriculture production and domestic use.Based on the assessm ent of the actual situation of organization and op era tion of th eorganization s managing irriga tion schem es in comm unes, this paper proposes th e model oforganization s m anaging on-farm irrigation system for different reg ions and criteria fo rassessing the organizations managing on-farm irrigation system effectively and su stainab ly toim plement irrigation criteria fo r new rural developmentKey words: Water user organizatio n, o n- farrm irrigatio n system, effectively and sustainably,new rural development *1. ĐẶT VẤN ĐỀ cầu sản x uất và dân sinh. Trong đó tiêu ch í cóChươn g trình “Mục tiêu quốc gia xây dựn g nông hệ thống thủy lợi cơ bản đáp ứng yêu cầu sảnthôn m ới“ đã tạo ra cơ hội th uận lợi cho các xã xuất và dân sinh có ch ỉ tiêu về tổ ch ức (Hợpxây dựng, hoàn thiện hệ thống thủy lợi nội tác xã ho ặc Tổ hợp tác) quản lý khai thác v àđồng do Ch ươn g trình xây dựng nôn g thôn bảo v ệ công trình, đảm bảo kênh m ươn g, cốn g,m ới hiện nay là phong trào đan g được cả xã kè, đập, bờ bao được vận h ành có h iệu quả bềnhội quan tâm , được triển khai tích cực, sâu vữn g, ph ục v ụ cho sản xuất, dân sinh, được đarộng trên địa bàn cả nước. Trên cơ sở Bộ tiêu số n gười dân h ưởn g lợi đồng thuận. Điều nàychí quốc gia về nông thôn m ới của Chính phủ, có nghĩa là xây dựng các tổ chức quản lý hệBộ Nông ngh iệp và phát triển nôn g thôn đã thống thủy lợi nội quản lý hiệu quả bền v ữn gban hành Thông tư số 41 ngày 04 tháng 10 công trình thủy lợi là yêu cầu quan trọn g đểnăm 2013 hướng dẫn thực hiện Bộ tiêu chí quốc thực hiện tiêu ch í thủy lợi trong xây dựn ggia về nông thôn mới. Theo đó, các xã đạt tiêu nông thôn m ới.chí thuỷ lợi khi đáp ứng đủ 2 yêu cầu: (1) Đạt Theo báo cáo kết quả đánh giá tiêu chí th ủy lợitỷ lệ kiên cố hóa kênh m ương theo quy định và của 54 tỉnh, tính đến tháng 6/2015 tỷ lệ bình(2) Có hệ thống thủy lợi cơ bản đáp ứng y êu quân các xã đạt tiêu chí thủy lợi là 50%, trong đó v ùng Đồng bằn g sông Cửu Long và vùn gNgười phản bi ện: PGS.TS. Nguyễn Th ế Q uảng Đôn g Nam Bộ đạt tỷ lệ cao nhất là trên 70%,Ngày nhận bài: 28/ 10/ 2015 vùn g Đồng bằn g sôn g Hồn g đạt tỷ lệ thấp nhấtNgày thông qua phản bi ện: 9/11/2015 là 32%, còn các v ùng khác đạt khoảng 40%Ngày duyệt đăng: 15/ 12/2015 [1]. Thực tế cho thấy, các tổ chức dùng nước TẠP C HÍ KHOA HỌC VÀ CÔ NG NGHỆ THỦY LỢI SỐ 30 - 2015 1 KHOA HỌC CÔNG NG HỆgóp ph ần quan trọn g để duy trì và phát h uy C ÁC TỔ CHỨC Q UẢN LÝ H Ệ THỐ NGhiệu quả của côn g trình thủy lợi ph ục vụ sản TH ỦY LỢ I NỘ I ĐỒ NGxuất nôn g n ghiệp, dân sinh. Tuy nhiên công 2.1 Số lượng, loại hình các tổ chứctác quản lý thủy nôn g cơ sở ở nh iều địaphươn g còn chưa được quan tâm đún g m ức Các tổ chức quản lý hệ thống thủy lợi nội đồng haydẫn đến hiệu quả hoạt động của tổ chức quản còn gọi là các Tổ chức dùng nước hiện nay tồn tạilý công trình thủy lợi còn kém hiệu quả. Do theo nhiều loại hình, thể hiện tính đa dạng theovậy việc ngh iên cứu đề xuất các giải pháp xây điều kiện địa hình, dân sinh, kinh tế xã hội, phongdựng tổ chức quản lý hệ thốn g th ủy lợi nộ i tục tập quán, đặc thù và quy mô công trìnhthủy lợiđồng hiệu quả, bền vữn g là cần thiết, có ý của từng vùng, miền trong cả nước. Theo số liệunghĩa khoa học và thực tiễn cao trong ...