Bài giảng Lý thuyết tài chính tiền tệ - Bài 2: Những vấn đề cơ bản về lãi suất

Mời các bạn cùng tham khảo "Bài giảng Lý thuyết tài chính tiền tệ - Bài 2: Những vấn đề cơ bản về lãi suất" để nắm chi tiết kiến thức sự khác nhau của ít nhất 4 loại lãi suất trong nền kinh tế; ý nghĩa và tính toán được giá trị hiện tại của một khoản thu nhập, dòng thu nhập sẽ thực hiện trong tương lai; giá của trái phiếu thay đổi như thế nào khi lãi suất thị trường thay đổi; phân tích mô hình cung cầu vốn để giải thích biến động của lãi suất trên thị trường.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Lý thuyết tài chính tiền tệ - Bài 2: Những vấn đề cơ bản về lãi suất Bài 2: Những vấn đề cơ bản về lãi suất BÀI 2 NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ LÃI SUẤT Hướng dẫn học Lãi suất là một trong các biến số kinh tế được theo dõi một cách chặt chẽ nhất trong nền kinh tế. Diễn biến của nó được phản ánh thường xuyên trên các phương tiện thông tin đại chúng và báo chí. Lãi suất tác động quan trọng đến hoạt động hàng ngày của đời sống kinh tế. Đối với các cá nhân, lãi suất ảnh hưởng tới quyết định nên chi tiêu hay để tiết kiệm, mua bất động sản hay đầu tư chứng khoán, hay gửi tiền vào một tài khoản tiết kiệm ở ngân hàng. Đối với các doanh nghiệp lãi suất sẽ quyết định là có nên đầu tư mở rộng sản xuất hay không hay trì hoãn đầu tư. Các quyết định này lại có tác động tới tổng sản lượng, mức việc làm trong nền kinh tế. Để học tốt bài này, sinh viên cần tham khảo các phương pháp học sau:  Học đúng lịch trình của môn học theo tuần, làm các bài luyện tập đầy đủ và tham gia thảo luận trên diễn đàn.  Đọc tài liệu: 1. Giáo trình Lý thuyết Tài chính Tiền tệ, PGS. TS. Nguyễn Hữu Tài chủ biên, NXB Đại học KTQD. 2. Tiền tệ, Ngân hàng và Thị trường tài chính, Frederic S. Mishkin, NXB Khoa học Kỹ thuật, 2001.  Sinh viên làm việc theo nhóm và trao đổi với giảng viên trực tiếp tại lớp học hoặc qua email.  Trang Web môn học. Nội dung Trước khi nghiên cứu sâu hơn về tài chính tiền tệ, trước hết chúng ta phải hiểu lãi suất là gì. Lãi suất mà chúng ta nói tới ở đây là lãi suất hoàn vốn. Chúng ta sẽ tìm hiểu xem lãi suất hay lãi suất hoàn vốn được đo lường như thế nào. Hiểu được cặn kẽ khái niệm lãi suất có tầm quan trọng đặc biệt. Chúng ta sẽ gặp khái niệm này trong suốt nội dung khoá học, hơn nữa, việc hiểu rõ khái niệm này sẽ cho chúng ta thấy rõ vai trò của lãi suất, tiền tệ tới các hoạt động kinh tế. Bài này sẽ giới thiệu phương pháp xác định lãi suất thị trường và phân tích các yếu tố tác động tới lãi suất. Mục tiêu Sau khi học xong bài này, sinh viên có thể thực hiện được các nội dung sau:  Tính toán, phân biệt và phân tích sự khác nhau của ít nhất 4 loại lãi suất trong nền kinh tế.  Giải thích được ý nghĩa và tính toán được giá trị hiện tại của một khoản thu nhập, 1 dòng thu nhập sẽ thực hiện trong tương lai.  Tính được giá của một trái phiếu, và dự báo được giá của trái phiếu thay đổi như thế nào khi lãi suất thị trường thay đổi.  Nêu và phân tích mô hình cung cầu vốn để giải thích biến động của lãi suất trên thị trường. 14 FIN101_Bai2_v1.0013106203 Bài 2: Những vấn đề cơ bản về lãi suất Tình huống dẫn nhập Lựa chọn cơ hội đầu tư nào? Xuân Minh là nhà đầu tư bất động sản. Anh vừa bán được một căn nhà và có một khoản lợi nhuận là 5 tỷ. Xuân Minh đang cân nhắc việc đầu tư khoản lợi nhuận này để tạo ra thu nhập cho anh trong tương lai. 1. Hãy liệt kê các khả năng đầu tư mà Xuân Minh có thể thực hiện. 2. Lãi suất, tỷ suất lợi nhuận của các khoản đầu tư đó được tính như thế nào? 3. Cơ sở để Xuân Minh lựa chọn giữa các cơ hội đầu tư đó là gì? FIN101_Bai2_v1.0013106203 15 Bài 2: Những vấn đề cơ bản về lãi suất 2.1. Khái niệm và cách tính lãi Tiền lãi được định nghĩa là khoản tiền mà người vay vốn phải trả cho người cho vay khi sử dụng vốn của người cho vay trong một thời kỳ nhất định. Lãi suất có thể được hiểu một cách đơn giản là giá của việc sử dụng vốn. Đó là tỷ lệ phần trăm giữa tiền lãi vay trong một thời kỳ chia cho số vốn gốc vay ban đầu. Có hai cách tính lãi. 2.1.1. Lãi đơn Lãi đơn là phương pháp tính lãi trong đó tiền lãi trong mỗi thời kỳ chỉ tính trên khoản tiền cho vay ban đầu. Lãi đơn được tính theo công thức: I = C0 (i)(n) Trong đó: I: số tiền lãi đơn C0: khoản tiền gốc cho vay tại thời điểm 0 i: lãi đơn trong 1 thời kỳ n: số thời kỳ vay Ví dụ: Nếu bạn gửi 100đ vào ngân hàng với lãi đơn 8%/năm trong 10 năm. Số tiền lãi thu được trong 10 năm là: I = 100 × 0.08 × 10 = 80đ Để tính giá trị tương lai sau 10 năm của khoản tiền gửi ta cộng tiền lãi với số tiền gửi ban đầu: FVn = C0 + I = C0 [1+(i)(n)] Với FVn là tổng số tiền gốc và lãi thu được sau n thời kỳ. Áp dụng vào ví dụ trên ta có FV10 = 100 + 80 = 180đ. 2.1.2. Lãi kép hay lãi gộp Lãi kép có ý nghĩa quan trọng trong các tính toán tài chính. ý nghĩa của thuật ngữ này là việc lãi của kỳ trước được tính gộp vào khoản tiền gốc đầu kỳ và tổng này là cơ sở để tính lãi cho kỳ sau. Điều đó có nghĩa là lãi đươc sinh ra từ khoản tiền gốc ban đầu và từ các khoản tiền thu được từ những kỳ hạn trước đó. Điều này tạo nên sự khác biệt cơ bản giữa lãi đơn và lãi kép. So sánh sự khác biệt giữa lãi đơn và lãi kép trong bảng sau: Lãi đơn 8% / năm Lãi kép 8% / năm Thời Số tiền Tiền Số tiền Thời Số tiền Tiền Số tiền kỳ đầu kỳ lãi cuối kỳ kỳ đầu kỳ lãi cuối kỳ 1 100 8 108 1 100 8 108 2 100 8 116 2 ...